Flow

Flow to uczucie bycia tak głęboko zanurzonym w tym co robisz, że nic innego się nie liczy; kiedy jesteś tak skupiony, że może minąć godzina, a ty nawet nie zauważysz. Możesz go doświadczyć, gdy gotujesz, grasz na instrumencie, pracujesz w ogrodzie, ćwiczysz, rysujesz… Stan przepływu jest wyjątkowy, ponieważ będąc w nim nie przywołujemy samokrytyki, zastanawiania nad wynikami, nie ma zmartwień i niepokojów. Jesteś całkowicie zatopionym w tym co robisz.

Profesor Mihaly Csikszentmihalyi, psycholog, który podczas drugiej wojny światowej był jeńcem wojennym, twierdzi, że najlepsze chwile naszego życia są często aktywne, a nie pasywne. To te momenty, kiedy jesteśmy w pełni zaangażowani w jakieś działanie. Csikszentmihalyi odkrył, że muzycy i artyści są najbardziej kreatywni w stanie przepływu i postanowił przyjrzeć się z bliska temu, co dzieje się w naszych mózgach w takim stanie.

Czy możemy pomóc naszym dzieciom „czuć przepływ”. Prosta odpowiedź – tak. Csikszentmihalyi twierdzi, że jednym z głównych składników stanu przepływu jest równowaga pomiędzy trudnością wyzwania a poziomem naszych umiejętności. Jeśli zadanie jest ciężkie, może wkraść się niepokój. Jeśli jest zbyt łatwe, szybko się nudzimy. Warto też zauważyć, że przepływ kończy się, gdy coś nam przerywa, na przykład dzwoniący telefon.

W stanie przepływu sama czynność jest nagrodą, nie wykonujemy jej z myślą o jakimś zewnętrznym wynagrodzeniu; czujemy też, że mamy nad tą czynnością kontrolę. Możemy wejść w stan przepływu z innymi jako grupa albo indywidualnie.

Oto kilka pomysłów, aby pomóc dziecku odnaleźć flow:

• Znajdź kreatywne zajęcie, które będzie mu sprawiało frajdę.
• Upewnij się, że między trudnością zadania a poziomem umiejętności dziecka istnieje równowaga.
• Wybierz zajęcie, które jest motywacją samo w sobie, coś co, dziecko kocha i czym się cieszy, bez oczekiwania na dodatkową nagrodę.
• O ile jest to możliwe, upewnij się, że nic wam nie przeszkodzi.
• Jeśli możesz, znajdź czas, by spróbować danego zajęcia razem z dzieckiem.

Które chwile w twoim dniu są najbardziej kreatywne?

Nie potrzebujemy koła garncarskiego ani ciemni fotograficznej, żeby tworzyć. Czy ze specjalnym polotem wybrałaś garderobę na dziś albo słowa, którymi przywitałaś dziecko o poranku?

Tak samo nie musimy mieszkać w żadnym malowniczym miejscu, ani do takowego podróżować, żeby czuć inspirację. Kiedy studiowałam sztukę w szkole Central Saint Martins, wychodziłam czasem na głośną londyńską ulicę w zwyczajny, szary dzień. Mój wzrok wędrował w górę, w dół i wszędzie dookoła, a mój świat zdarzał się rozszerzać, ponieważ dzięki zajęciom w klasie moje oczy były w stanie wchłonąć o wiele więcej. Skupiałam się na kolorach, odcieniach, teksturach, liniach, które były wokół mnie, gdziekolwiek nie spojrzałam. To było objawienie – takie spojrzenie na świat oczami artysty…

Kiedy idziesz na spacer, na czym najczęściej skupiają się twoje oczy?

Jedna z moich ulubionych grup wiekowych do uczenia to cztero- i pięciolatki w mojej klasie zerówkowej. W dobrze przemyślanym nauczaniu początkowym prawie wszystko, co dzieci robią, to ekspresja twórcza. Często rozkładają się na podłodze (świetna pozycja do wzmacniania mięśni tułowia), rysując obrazki albo szlaczki, albo wymyślając całe światy z miniaturowymi ludzikami, zwierzętami i samochodzikami, lub stając się weterynarzami, restauratorami czy pilotami w kąciku teatralnym, itp. Bawią się, negocjują, uczą, nawiązują więzi, odnajdują się w teraźniejszej chwili w sposób, który szczególnie łatwo przychodzi małym dzieciom – w końcu jest to naturalne, tyle, że z wiekiem o tym zapominamy – nabywając doświadczenie chwila po chwili.

Mindfulness i kreatywność

Kiedy ćwiczymy mindfulness, możemy być skupieni na oddechu albo na jakimś innym obiekcie, możemy również być świadomi myśli w naszych głowach. Czasami umysł może być rozbiegany; w innych momentach bardziej nieruchomy. Często właśnie wtedy, kiedy jesteśmy spokojni i wyciszeni, rodzą się najbardziej kreatywne pomysły. Mindfulness pomaga nam wzmocnić uważny mięsień i pamięć, a obie te rzeczy ułatwiają pracę nad kreatywnymi konceptami. Do tego uspokojenie ciała migdałowatego może zmniejszyć niepokój, jaki czujemy na myśl o naszej twórczości czy występie. Ćwiczenie: Ołówkowa dyskoteka, może pomóc naszym dzieciom wejść w stan swobodnego twórczego działania.

Ołówkowa dyskoteka

Czas: 1 – 2 minuty – tyle trwa piosenka.

Potrzebne materiały: ołówek, papier, muzyka.

Poniższe ćwiczenie jest jednym z najbardziej popularnych wśród dzieci. Zachęca do uważnego słuchania, poruszania się i wyzbywania oczekiwań.

Przeczytaj dziecku ten wstęp podczas pierwszych kilku powtórzeń ćwiczenia.

Uważne kreowanie polega na wyzbyciu się oczekiwań i byciu w pełni obecnym w teraźniejszości. To ćwiczenie pozwoli ci wyzbyć się myślenia, że obrazek ma wyglądać tak, a nie inaczej, zamiast tego pozwoli ci cieszyć się korzystaniem ze zmysłu słuchu i poruszania się, tworząc jednocześnie coś wyjątkowego. Włącz najlepszą muzę, rozgrzej się i złap za kartkę i ołówek – czas na Ołówkową dyskotekę.