Na ratunek przyrodzie
Poziom kształcenia: edukacja wczesnoszkolna, klasy IV–VI.
Cele ogólne: rozwijanie mądrości poprzez
– doskonalenie umiejętności współdziałania w grupie;
– poszerzenie wiedzy i świadomości ekologicznej;
– stymulowanie inteligencji we wszystkich zakresach (analitycznej, twórczej i praktycznej);
– pogłębianie empatii i wrażliwości.
Cele operacyjne: uczeń
– realizuje zadania w zespole;
– wyjaśnia sytuacje zagrożenia dla przyrody;
– projektuje i wykorzystuje swoje pomysły rozwiązania problemu ekologicznego;
– wdraża swoje pomysły w życie i monitoruje ich realizację;
– dokonuje analizy trudności przeszkadzających mu w działaniu.
Metody
– problemowa: dyskusja;
– techniki twórczego myślenia: technika „co by było, gdyby…”, skojarzenia, „burza mózgów”, „gwiazda pytań”, technika E. de Bono „plusy, minusy, interesujące”.
Formy organizacyjne: zespołowa, indywidualna, zbiorowa.
Środki dydaktyczne: plakat z zapisanymi pytaniami oraz karteczki do zapisania odpowiedzi, worek z odpadami (butelki plastikowe, szklane butelki po sokach, kubeczki po jogurtach, gazety, puszki itp.), 5 tekturowych pudełek, napisy: papier, szkło białe, szkło kolorowe, metal, plastik, farby, kredki, flamastry, kolorowe czasopisma
I. Wprowadzenie
Stawianie hipotez. Uczestnicy wypowiadają się kolejno na temat Co by było, gdyby śmieci zasypały naszą okolicę?
II. Część zasadnicza
- Zadanie „Plusy, minusy, interesujące…”. Uczniowie dzielą się na zespoły zadaniowe, losując kartki z zapisanymi na nich np. literami p, rz, y, r, o, d lub a (powinny stanowić wielokrotność pozwalającą na losowanie każdego z uczestników). Po sformowaniu zespołów przedstawiciele każdego z nich losują karteczki z pytaniem dla grupy:
– Co podoba mi się w moim mieście?
– Co nie podoba mi się w moim mieście?
– Ciekawe co i jak można zmienić w moim mieście?
– Ciekawe kto powinien dbać o otoczenie, okolicę, w której mieszkam?
– Ciekawe jak ja mogę zadbać o miejsce, okolicę, w której mieszkam?
Dzieci naradzają się z zespołach, zapisują odpowiedzi na kartkach (każdy pomysł na osobnej kartce).
- Nauczycielka wiesza na tablicy plakat, na którym wypisane są wszystkie powyższe pytania i dyskusja toczy się na forum klasy – uczestnicy prezentują swoje przemyślenia i uzupełniają nawzajem swoje wypowiedzi, a następnie członkowie zespołów przyczepiają zapisy i ich uzupełnienia na plakacie.
- Zadanie „Działania na rzecz przyrody” z wykorzystaniem techniki „burza mózgów”. Każdy z zespołów wybiera jedną z propozycji działania na rzecz ochrony lub oczyszczenia przyrody w okolicy i tworzy plan urzeczywistnienia
tego działania w praktyce wraz z propozycją realizacji kolejnych, niezbędnych kroków. Po prezentacji tych planów uczestnicy dokonują analizy powstałych projektów pod kątem ich realności, możliwości i dostępności. Następnie podczas dyskusji ogólnej każdy z uczestników wybiera ten projekt, który najbardziej mu się podoba – do realizacji dla całej klasy jest wybrany ten projekt, który zyskał najwięcej głosów (może też być opcja, w której każdy z uczestników wybiera trzy najbardziej podobające się mu plany, a wdrożone w życie są takie trzy, które zyskały najwięcej głosów spośród wszystkich – zależy to od oryginalności i złożoności pomysłów, doświadczeń dzieci w realizacji zadań metodą projektu oraz w samodzielnym działaniu zespołowym).
- Zadanie „Harmonogram działań ekologicznych”. Zadaniem uczniów kontynuujących pracę w zespołach jest opracować szczegółowo plan wybrany do realizacji w wyniku głosowania – projektują oni konkretnie: formy działania, terminy, osoby odpowiedzialne oraz osoby współpracujące przy realizacji tych pomysłów i środki niezbędne do zrealizowania tych form działania z wykorzystaniem techniki „gwiazda pytań” (karta pracy poniżej). Harmonogramy wywieszone zostają na tablicy i wdrożone do realizacji w czasie i w sposób zaplanowany w nich. Uczniowie powinni systematycznie analizować przebieg ich realizacji, wskazywać trudności i problemy w osiągnięciu założonych celów (np. raz w tygodniu).
III. Zakończenie
Autorefleksja na temat umiejętności pracy w zespole. Wypowiedzi uczniów przy użyciu techniki „rundka” na temat Podczas pracy z zespole podobało mi się…, a nie podobało mi się…
źródło: Elżbieta Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej…
smart-sens.org 