Arteterapia to forma terapii wykorzystująca proces twórczy i sztukę jako narzędzia do wspierania zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego. Jest to praktyka oparta na przekonaniu, że ekspresja artystyczna może być środkiem do wyrażania myśli, uczuć i doświadczeń, które mogą być trudne do wyrażenia słowami. Arteterapia jest stosowana w różnych kontekstach, obejmując terapię indywidualną, grupową oraz prace z różnymi grupami społecznymi.

Elementy arteterapii:

1. Proces twórczy:
   • Arteterapia skupia się na samym procesie twórczym, a nie na końcowym produkcie artystycznym. Chodzi o wyrażenie siebie poprzez różne formy sztuki, takie jak malarstwo, rzeźba, rysunek czy koloryzacja.
2. Bezpieczne środowisko:
   • Tworzenie w bezpiecznym i akceptującym środowisku jest kluczowe dla arteterapii. To miejsce, gdzie każda forma ekspresji artystycznej jest akceptowana i szanowana.
3. Proces pracy zorientowany na osobę:
   • Arteterapia uwzględnia indywidualne potrzeby każdej osoby. Pracujący z terapeutą mają możliwość eksplorowania i zrozumienia swoich uczuć poprzez sztukę.
4. Współpraca z terapeutą:
   • W arteterapii terapeuta odgrywa kluczową rolę, wspierając proces twórczy i pomagając uczestnikowi zrozumieć, interpretować i przetwarzać swoje doświadczenia.

Cele arteterapii:

1. Wyrażanie i zrozumienie emocji:
   • Pomaga w wyrażaniu trudnych do ujęcia emocji, zwłaszcza u osób, które mają trudności w wyrażaniu siebie werbalnie.
2. Redukcja stresu i lęku:
   • Twórczy proces może pomóc w łagodzeniu napięć, redukcji stresu i lęku poprzez skupienie się na aktywności artystycznej.
3. Poprawa samooceny:
   • Arteterapia może wspomagać rozwój poczucia własnej wartości i poprawę samooceny poprzez pozytywne doświadczenia w procesie twórczym.
4. Rozwój Umiejętności Społecznych:
   • Praca w grupie w ramach arteterapii może wspierać rozwój umiejętności społecznych, komunikacyjnych i budowanie relacji.
5. Samopoznanie i autorefleksja:
   • Umożliwia refleksję nad własnymi myślami, uczuciami i doświadczeniami, co prowadzi do lepszego zrozumienia samego siebie.

Zastosowanie arteterapii:

• Psychoterapia:
  • Arteterapia jest stosowana w psychoterapii jako uzupełnienie tradycyjnych form leczenia, zwłaszcza w przypadku osób, które mają trudności w werbalnym wyrażaniu emocji.
• Praca z dziećmi i młodzieżą:
  • Arteterapia jest popularna w pracy z dziećmi i młodzieżą, wspierając rozwój emocjonalny i społeczny.
• Rehabilitacja:
  • W ramach rehabilitacji arteterapia może wspomagać proces zdrowienia poprzez twórcze wyrażanie i rozwijanie umiejętności motorycznych.
• Praca z grupami społecznymi:
  • Arteterapia jest wykorzystywana w pracy z grupami społecznymi, takimi jak osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi czy grupy wspierające.

Arteterapia stanowi unikalne podejście do terapii.

Koło uczuć

KORZYŚCI:

Pomoc w określeniu własnych uczuć, które są niezbędne do panowania nad emocjami.
Czas trwania ćwiczenia:
50 minut

MATERIAŁY:
ołówek,
1 arkusz papieru z bloku technicznego o wymiarach 42 cm na 59 cm,
kredki ołówkowe,
pastele olejne

Pierwszym krokiem w zarządzaniu emocjonalnym może być połączenie z emocją na kole uczuć. Rozpoznanie aktualnych emocji jest ważne dla rozwoju samoświadomości. To ćwiczenie pomoże ci rozpoznać emocje poprzez nazwanie ich i omówienie. Jeśli masz trudności z wyrażeniem określonej emocji, możesz zacząć od jednej z nich, aby zobaczyć, co z tobą rezonuje: szczęście, radość, smutek, apatia, nuda, złość, wściekłość, frustracja, miłość, szok, niepokój lub obrzydzenie.

KROKI:
1. Za pomocą ołówka narysuj na papierze duże koło. Jeśli potrzebujesz pomocy w rysowaniu okręgu, użyj jakiegokolwiek okrągłego przyrządu, może to być nawet kuchenna miska.
2. Podziel okrąg na osiem trójkątów (jak tort).
3. Na krawędzi każdego trójkąta napisz uczucie. Kiedy skończysz, powinieneś mieć osiem trójkątów z ośmioma uczuciami wypisanymi na górze każdego trójkąta.
4. Wybierz kolor, który ściśle kojarzy ci się z zapisanym uczuciem, i pokoloruj trójkąt za pomocą kombinacji kredek i pasteli olejnych. Pamiętaj, aby nie przebarwić uczucia, które wymieniłeś. Zrób to dla każdego z ośmiu trójkątów.

Pytania do dyskusji:

• Które uczucia zapisałeś najpierw?
• Jakie uczucia przeżywasz obecnie?
• Czy pokolorowałeś jakieś dwie emocje tym samym kolorem? Jeśli tak, co to dla ciebie oznacza?
• Czy na twoim kole uczuć jest więcej pozytywnych czy negatywnych emocji?
Terapia grupowa: Poleć każdej osobie, aby po cichu oceniła swoją własną pracę. Następnie członkowie grupy mogą podzielić się z innymi swoją osobistą analizą.

źródło: Leah Guzman, Arteterapia – uzdrawiająca terapia sztuką. Proste ćwiczenia, które pomogą ci zrozumieć siebie, kontrolować emocje oraz pokonać stany lękowe i depresję…, 2023 i inni