Zajęcia dla dzieci i młodzieży wyjaśniające pojęcie śladu węglowego. Ćwiczenia obliczeniowe i pomysły na ekologiczne działania.
Wstęp: Co to jest ślad węglowy i dlaczego jest ważny?
Dzieci, czy wiecie, że każdy z nas zostawia po sobie „ślad”, który nie jest widoczny, ale wpływa na naszą planetę? Ten „ślad” nazywamy śladem węglowym, i jest to ilość gazów cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla (CO₂), które powstają w wyniku naszych codziennych działań.
Co to jest ślad węglowy?
Ślad węglowy to miara tego, ile gazów cieplarnianych produkujemy przez nasze działania, takie jak:
- Jazda samochodem.
- Ogrzewanie domu.
- Jedzenie, które kupujemy, zwłaszcza jeśli jest transportowane z daleka.
- Produkcja rzeczy, których używamy, np. ubrań czy zabawek.
Gazy cieplarniane są jak niewidzialny koc, który zatrzymuje ciepło wokół Ziemi. Jeśli jest ich za dużo, planeta staje się coraz cieplejsza, co prowadzi do problemów takich jak topnienie lodowców, susze czy burze.
Dlaczego każdy z nas zostawia ślad węglowy?
Każde nasze działanie, które wymaga energii, przyczynia się do powstawania gazów cieplarnianych. Na przykład:
- Samochód spala paliwo, co produkuje CO₂.
- Fabryka, która produkuje ubrania, zużywa energię, emitując gazy cieplarniane.
- Transport jedzenia, np. bananów z innego kraju, wymaga samolotu lub statku, które również produkują CO₂.
Nie znaczy to jednak, że wszystko, co robimy, jest złe dla środowiska. Możemy podejmować świadome decyzje, które zmniejszają nasz ślad węglowy!
Jak możemy zmniejszyć nasz ślad węglowy?
Są rzeczy, które każdy z nas może robić, aby pomóc naszej planecie:
- Zamiast jeździć samochodem, można wybrać rower lub iść pieszo.
- Możemy wybierać jedzenie, które rośnie blisko nas, zamiast produktów transportowanych z daleka.
- Oszczędzanie energii w domu, np. wyłączanie światła, gdy wychodzimy z pokoju.
Dlaczego to jest ważne?
Zmniejszając nasz ślad węglowy, pomagamy Ziemi pozostać zdrową. Jeśli każdy z nas podejmie nawet małe działania, możemy wspólnie zrobić wielką różnicę! Podczas dzisiejszych zajęć dowiemy się, jak obliczyć nasz ślad węglowy i co możemy zrobić, aby był on mniejszy. Gotowi? 🌍✨
Cel zajęć:
- Wyjaśnienie pojęcia śladu węglowego w prosty i przystępny sposób.
- Zwiększenie świadomości ekologicznej wśród uczestników.
- Praktyczne ćwiczenia obliczania śladu węglowego dla różnych codziennych aktywności.
- Zachęcenie do podejmowania działań na rzecz zmniejszenia śladu węglowego.
Grupa docelowa:
Dzieci i młodzież w wieku 8–14 lat.
Czas trwania:
45–60 minut.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie: Co to jest ślad węglowy? (10 minut)
1.1. Powitanie i pytanie wprowadzające
- Nauczyciel wita uczestników i pyta:
„Czy wiecie, co to jest ślad węglowy? Jak myślicie, dlaczego jest on ważny dla naszej planety?”
1.2. Wyjaśnienie pojęcia
- Ślad węglowy to ilość gazów cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla (CO₂), które powstają w wyniku naszych działań, np. jazdy samochodem, ogrzewania domu czy produkcji jedzenia.
- Gaz cieplarniany działa jak koc – zatrzymuje ciepło na Ziemi, powodując globalne ocieplenie.
1.3. Codzienne przykłady
- Nauczyciel podaje przykłady działań wpływających na ślad węglowy:
- Jazda samochodem: dużo CO₂.
- Jazda rowerem: brak CO₂.
- Kupowanie lokalnych owoców: mniej CO₂.
- Transportowanie owoców z daleka: więcej CO₂.
Rekwizyty:
- Obrazki przedstawiające różne codzienne aktywności, np. samochód, rower, zakupy spożywcze, dom z ogrzewaniem.
2. Ćwiczenia: Obliczamy ślad węglowy (25 minut)
2.1. Gra: Kto zostawia większy ślad? (10 minut)
- Nauczyciel rozdaje karty z różnymi czynnościami (np. jazda samochodem, jazda autobusem, zakupy w supermarkecie, zakupy na lokalnym targu).
- Zadanie: Dzieci układają karty w kolejności od najmniejszego do największego śladu węglowego.
- Nauczyciel omawia wyniki i wyjaśnia, dlaczego niektóre aktywności są bardziej przyjazne dla środowiska.
2.2. Kalkulator śladu węglowego (15 minut)
- Nauczyciel prezentuje prosty kalkulator śladu węglowego dostosowany do dzieci.
- Przykład tabeli do obliczeń:
| Aktywność | Ilość CO₂ (kg) | Razem CO₂ |
|---|---|---|
| Jazda samochodem (10 km) | 2 kg | |
| Jazda rowerem | 0 kg | |
| Zakup 1 kg bananów z lokalnego rynku | 0,2 kg | |
| Zakup 1 kg bananów z importu | 0,8 kg |
- Dzieci liczą swój ślad węglowy na podstawie wybranych aktywności.
- Nauczyciel podsumowuje i pokazuje, jak zmniejszenie niektórych działań wpływa na redukcję emisji CO₂.
3. Pomysły na zmniejszenie śladu węglowego (15 minut)
3.1. Burza mózgów
- Dzieci w grupach wymyślają, co można zrobić, żeby zmniejszyć ślad węglowy w codziennym życiu.
- Przykłady:
- Korzystanie z roweru zamiast samochodu.
- Wyłączanie światła, gdy wychodzimy z pokoju.
- Jedzenie sezonowych warzyw i owoców.
- Oszczędzanie wody.
3.2. Tablica ekologicznych działań
- Nauczyciel zapisuje pomysły dzieci na tablicy lub dużym arkuszu papieru, tworząc listę ekologicznych działań.
- Dzieci wybierają jedno działanie, które chciałyby wprowadzić w swoim życiu, i dzielą się swoimi planami z grupą.
4. Podsumowanie: Co możemy zrobić dla Ziemi? (5 minut)
- Nauczyciel podkreśla, że nawet małe zmiany w codziennych działaniach mogą mieć ogromny wpływ na zmniejszenie śladu węglowego.
- Zachęca dzieci do zabrania swojej listy działań ekologicznych do domu i podzielenia się pomysłami z rodziną.
Pytania na zakończenie:
- „Co najbardziej wam się podobało podczas zajęć?”
- „Czy macie pomysł, co sami możecie zmienić, żeby pomóc naszej planecie?”
Materiały:
- Karty z przykładami codziennych aktywności.
- Prosty kalkulator śladu węglowego.
- Tablica lub arkusz papieru do zapisania pomysłów dzieci.
- Kolorowe obrazki przedstawiające różne sposoby dbania o planetę.
Korzyści z zajęć:
- Zrozumienie pojęcia śladu węglowego i jego wpływu na środowisko.
- Rozwijanie umiejętności liczenia i analizy.
- Budowanie świadomości ekologicznej i odpowiedzialności za środowisko.
- Nauka pracy w grupie i dzielenia się pomysłami.
Najczęściej zadawane pytania:
1. Czy te zajęcia są odpowiednie dla młodszych dzieci?
Tak, można dostosować treści i aktywności, używając prostych obrazków i krótkich wyjaśnień, skupiając się na zabawie.
2. Jak można uprościć obliczanie śladu węglowego?
Zamiast liczbowych wartości CO₂, można używać kolorowych punktów (np. 1 punkt = niski ślad, 3 punkty = wysoki ślad).
3. Czy zajęcia można przeprowadzić w domu?
Tak, rodzice mogą wykorzystać kalkulatory online lub stworzyć zabawę z kartami, aby uczyć dzieci ekologicznych nawyków w codziennym życiu.
4. Jakie inne tematy związane z ekologią można omówić z dziećmi?
Można porozmawiać o recyklingu, oszczędzaniu wody, ochronie lasów, czy roli owadów w przyrodzie.
smart-sens.org 