TUS to skuteczna metoda rozwijania komunikacji, empatii i współpracy u dzieci i młodzieży.
Sprawdzone scenariusze zajęć, które pomogą uczniom w budowaniu relacji i radzeniu sobie w sytuacjach społecznych.
Umiejętności społeczne to fundament funkcjonowania człowieka w społeczeństwie. Dzieci i młodzież z trudnościami w zakresie komunikacji, współpracy czy rozumienia norm społecznych potrzebują szczególnego wsparcia, aby skutecznie rozwijać te kompetencje. Trening Umiejętności Społecznych (TUS) w terapii pedagogicznej pozwala im zdobywać umiejętności niezbędne do nawiązywania i utrzymywania relacji. Jakie ćwiczenia i scenariusze zajęć warto wdrożyć, aby skutecznie rozwijać kompetencje społeczne u uczniów?
Dlaczego Trening Umiejętności Społecznych jest kluczowy?
Niektóre dzieci borykają się z trudnościami w nawiązywaniu relacji, interpretacji sygnałów społecznych czy radzeniu sobie w konfliktowych sytuacjach. Problemy te mogą wynikać z:
✅ Zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD)
✅ ADHD i trudności w samoregulacji
✅ Zaburzeń lękowych i problemów emocjonalnych
✅ Niskiej samooceny i nieśmiałości
TUS pomaga dzieciom rozwijać komunikację werbalną i niewerbalną, empatię, asertywność, umiejętność pracy w grupie oraz rozwiązywanie konfliktów.
Skuteczne scenariusze zajęć w Treningu Umiejętności Społecznych
1. „Poznajmy się” – budowanie relacji i autoprezentacja
🎯 Cel: Nauka przedstawiania się i inicjowania rozmów.
📝 Przebieg zajęć:
- Uczniowie losują karty z pytaniami dotyczącymi ich zainteresowań i pasji.
- Każdy ma za zadanie przedstawić się i powiedzieć kilka słów o sobie.
- Dzieci uczą się formułować pytania do innych, aby nawiązać rozmowę.
- Podsumowanie – refleksja nad tym, jak się czuli i czego nowego się dowiedzieli.
👉 Korzyści: Ćwiczenie pewności siebie, umiejętności inicjowania rozmowy i aktywnego słuchania.
2. „Czytam emocje” – rozwijanie empatii i interpretacji sygnałów niewerbalnych
🎯 Cel: Nauka rozpoznawania emocji na podstawie mimiki, tonu głosu i mowy ciała.
📝 Przebieg zajęć:
- Nauczyciel prezentuje uczniom obrazki z różnymi emocjami (radość, smutek, złość, zdziwienie itp.).
- Dzieci próbują odgadnąć emocje i podać przykłady sytuacji, w których mogłyby je odczuwać.
- Ćwiczenie pantomimiczne – uczestnicy odgrywają scenki przedstawiające różne emocje, a reszta grupy zgaduje.
👉 Korzyści: Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, nauka empatii i zrozumienia uczuć innych.
3. „Zgrana drużyna” – nauka współpracy w grupie
🎯 Cel: Współpraca, umiejętność dzielenia się zadaniami i wzajemna pomoc.
📝 Przebieg zajęć:
- Uczniowie zostają podzieleni na małe grupy i otrzymują zadanie wymagające współpracy (np. wspólne ułożenie układanki, budowanie wieży z klocków).
- Każdy członek grupy ma określoną rolę i musi współpracować z innymi.
- Po wykonaniu zadania dzieci omawiają, co ułatwiło, a co utrudniło współpracę.
👉 Korzyści: Budowanie zaufania, rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i nauka kompromisu.
4. „Asertywność – jak mówić NIE”
🎯 Cel: Nauka odmawiania w sposób stanowczy, ale uprzejmy.
📝 Przebieg zajęć:
- Uczniowie otrzymują scenariusze sytuacji, w których muszą odmówić (np. kolega namawia do ściągania na sprawdzianie).
- Nauczyciel prezentuje różne sposoby reagowania: uległość, agresję i asertywność.
- Uczniowie ćwiczą prawidłowe reagowanie na naciski, korzystając z technik asertywności (np. metoda „zdartej płyty”).
👉 Korzyści: Rozwijanie pewności siebie i umiejętności obrony własnych granic.
5. „Mediacja w konflikcie” – nauka rozwiązywania sporów
🎯 Cel: Kształtowanie umiejętności pokojowego rozwiązywania konfliktów.
📝 Przebieg zajęć:
- Nauczyciel przedstawia uczniom typowe sytuacje konfliktowe i proponuje różne sposoby ich rozwiązania.
- Dzieci w parach odgrywają scenki i ćwiczą mediację.
- Podsumowanie – omówienie strategii, które najlepiej działają w trudnych sytuacjach.
👉 Korzyści: Nauka komunikacji bez agresji, kompromisu i empatii wobec innych.
Jak skutecznie wdrożyć TUS w terapii pedagogicznej?
✅ Regularność – zajęcia powinny odbywać się systematycznie, najlepiej raz w tygodniu.
✅ Małe grupy – lepsza skuteczność w grupach 4-6 osób, co sprzyja interakcji.
✅ Praktyczne ćwiczenia – zamiast teorii, kluczowe są ćwiczenia w formie gier i symulacji.
✅ Indywidualne podejście – dostosowanie scenariuszy do potrzeb i poziomu uczniów.
Podsumowanie
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) to kluczowe wsparcie dla dzieci i młodzieży mających trudności w relacjach z innymi. Dzięki dobrze zaplanowanym scenariuszom zajęć można skutecznie rozwijać komunikację, współpracę, empatię i asertywność. Czy Twoi uczniowie potrzebują takiego wsparcia? Sprawdź, jak możesz wdrożyć TUS w terapii pedagogicznej.
smart-sens.org 