Zajęcia rewalidacyjne wspierające rozwój emocjonalny u dzieci z autyzmem

Ćwiczenia z rozpoznawania emocji, techniki relaksacyjne i budowanie empatii w atmosferze spokoju i akceptacji. 🌈

Rozwój emocjonalny jest kluczowym elementem w procesie wspierania dzieci z autyzmem. Trudności w rozpoznawaniu, wyrażaniu i regulowaniu emocji są często jednym z najważniejszych wyzwań, z jakimi mierzą się dzieci w spektrum autyzmu. Zajęcia rewalidacyjne skoncentrowane na rozwijaniu umiejętności emocjonalnych pomagają dzieciom lepiej rozumieć swoje uczucia, nazywać je i reagować w odpowiedni sposób na sytuacje społeczne.

W poniższym scenariuszu zajęć skupimy się na rozpoznawaniu emocji, budowaniu strategii radzenia sobie ze stresem oraz rozwijaniu empatii i umiejętności społecznych poprzez zabawę, ruch i ćwiczenia z elementami dramy.

🎯 Cele zajęć:

Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji.
Uczenie strategii radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami.
Wspieranie umiejętności społecznych – rozpoznawanie emocji u innych i reagowanie na nie.
Usprawnianie koordynacji ruchowej i integracji sensorycznej.
Wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji w grupie.

🛠️ Potrzebne materiały:

✅ Karty z emocjami (obrazki twarzy z różnymi wyrazami emocji)
✅ Lusterka
✅ Duży arkusz papieru i mazaki
✅ Miękkie piłki antystresowe
✅ Chusta animacyjna
✅ Instrumenty perkusyjne (tamburyn, marakasy)
✅ Klocki sensoryczne

🕰️ Czas trwania:

👉 40–45 minut

👫 Grupa:

👉 6–8 dzieci z autyzmem (wiek 5–10 lat)

Jesienne zajęcia rewalidacyjne dla uczniów ze spektrum autyzmu: Scenariusze ćwiczeń na rozwój percepcji, motoryki i komunikacji eBook 22 zł

🌈 PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Powitanie – Krąg emocji (5 minut)

Dzieci siadają w kręgu na macie.
Prowadzący wita każde dziecko po imieniu, nawiązując kontakt wzrokowy (w miarę możliwości).
Dzieci podają sobie ręce i mówią: „Dziś jestem… [np. szczęśliwy, zmęczony, smutny]”.
Prowadzący pokazuje karty z twarzami wyrażającymi emocje (np. radość, smutek, złość, strach) i prosi dzieci o wskazanie, która emocja najlepiej odzwierciedla ich aktualny nastrój.
Dzieci mogą opisać, co sprawia, że czują się w ten sposób.

👉 Cel: Uświadomienie i nazywanie emocji, budowanie relacji i zaufania w grupie.

2. Zabawa z lusterkiem – Mimika emocji (10 minut)

✅ Przebieg:

Każde dziecko dostaje lusterko.
Prowadzący pokazuje kartę z emocją (np. radość).
Dzieci mają za zadanie naśladować mimikę przedstawioną na karcie, obserwując swoje odbicie w lusterku.
Prowadzący może pytać:
„Jak wygląda Twoja twarz, gdy jesteś smutny?”
„Jakie ruchy wykonujesz, gdy jesteś zły?”
„Co robisz, kiedy czujesz się szczęśliwy?”

👉 Cel: Rozwijanie świadomości mimiki twarzy i ekspresji emocji, budowanie połączenia między emocjami a reakcjami fizycznymi.

3. Zabawa z chustą animacyjną – Kolory emocji (10 minut)

✅ Przebieg:

Dzieci siadają wokół chusty animacyjnej.
Prowadzący przypisuje kolorom chusty konkretne emocje, np.:
- Żółty – radość
- Niebieski – smutek
- Czerwony – złość
- Zielony – spokój
Prowadzący prosi dzieci o potrząsanie chustą w sposób, który odpowiada danej emocji:
- Radość – lekkie podrygiwanie i śmiech.
- Smutek – powolne ruchy chusty w dół.
- Złość – energiczne potrząsanie chustą.
- Spokój – delikatne falowanie.
Prowadzący zachęca dzieci do dzielenia się swoimi odczuciami po zabawie.

👉 Cel: Budowanie świadomości emocji i sposobów ich wyrażania poprzez ruch i działanie w grupie.

eBook: Jak uczyć empatii w przedszkolu: Ciekawe scenariusze zajęć dla dzieci 14 zł

4. Techniki wyciszania – Piłka emocji (10 minut)

✅ Przebieg:

Prowadzący przekazuje dzieciom miękką piłkę antystresową.
Każde dziecko, trzymając piłkę, ma za zadanie powiedzieć, jak się czuje i dlaczego.
Następnie dzieci ściskają piłkę przez 5 sekund, a potem powoli rozluźniają dłoń, obserwując uczucie ulgi.
Kolejne zadanie:
- Prowadzący prosi dzieci o zamknięcie oczu.
- Dzieci mają ścisnąć piłkę przy wydechu i rozluźnić ją przy wdechu.
- Powtarzają ćwiczenie 3–4 razy.

👉 Cel: Nauka technik relaksacyjnych, regulacja emocji, rozwijanie umiejętności wyciszania się.

5. Ćwiczenie grupowe – Budowanie mostu emocji (5 minut)

✅ Przebieg:

Prowadzący rozkłada na podłodze klocki sensoryczne.
Zadanie: dzieci mają zbudować „most emocji” – każda część mostu symbolizuje jedną emocję.
Dzieci po kolei układają klocki, nazywając emocję, która im towarzyszy.
Po zakończeniu zadania prowadzący pyta:
„Co było łatwe, a co trudne podczas budowania mostu?”
„Jak czuliście się, pracując razem?”

👉 Cel: Budowanie współpracy w grupie, wzmacnianie świadomości emocji, integracja grupowa.

6. Relaksacja – Kraina spokoju (5 minut)

✅ Przebieg:

Dzieci kładą się wygodnie na macie, układając ręce wzdłuż ciała lub na brzuchu.
Prowadzący włącza spokojne odgłosy natury – śpiew ptaków, szum liści na wietrze, cichy dźwięk strumyka.
W sali panuje półmrok, światło jest przygaszone, aby stworzyć atmosferę spokoju i wyciszenia.
Prowadzący mówi spokojnym, ciepłym głosem:

„Połóż się wygodnie i zamknij oczy. Poczuj, jak Twoje ciało styka się z matą. Zrób powolny wdech przez nos… i wypuść powietrze przez usta… Powtórz to jeszcze raz… Wdech… i wydech…”

„Wyobraź sobie, że jesteś na pięknej, zielonej łące. Wokół Ciebie rozciąga się morze kwiatów – maki, stokrotki i chabry delikatnie kołyszą się na wietrze. Czujesz miękkość trawy pod swoimi stopami i delikatny dotyk słońca na twarzy. Oddychaj spokojnie… wdech… i wydech… Czujesz zapach kwiatów unoszący się w powietrzu – jest lekki, słodki i kojący.”

„W oddali słyszysz cichy szum drzew. Gałęzie poruszają się delikatnie na wietrze, a liście szeleszczą łagodnie. Ptaki śpiewają spokojną melodię, jakby chciały Cię ukołysać do snu. Czujesz, jak Twoje ciało staje się coraz lżejsze… Twoje ramiona są rozluźnione… Twoje ręce są spokojne… Twoje palce powoli odpoczywają…”

„Wyobraź sobie, że w Twojej dłoni ląduje motyl – jego skrzydła są delikatne i lekkie jak piórko. Czujesz delikatny dotyk na skórze. Motyl porusza skrzydłami, jakby chciał Ci powiedzieć, że wszystko jest w porządku. Oddychaj spokojnie… wdech… i wydech… Czujesz ciepło i spokój rozchodzące się po całym ciele.”

„Teraz wyobraź sobie, że obok Ciebie płynie mały, krystalicznie czysty strumień. Woda delikatnie pluska o kamienie, a jej dźwięk działa na Ciebie kojąco. Podchodzisz bliżej i zanurzasz w wodzie dłonie. Czujesz, jak chłodna woda otula Twoje palce. Przez chwilę pozwalasz wodzie zabrać wszystkie Twoje troski. Woda spokojnie odpływa, zabierając ze sobą napięcie i niepokój…”

„Usiądź teraz na trawie, poczuj, jak Twoje ciało jest lekkie i odprężone. Wokół Ciebie kwiaty kołyszą się na wietrze, a słońce ogrzewa Twoją skórę. Czujesz bezpieczeństwo i spokój. Z każdym oddechem stajesz się coraz bardziej zrelaksowany…”

„Teraz wyobraź sobie, że nad Tobą pojawia się mała, biała chmurka. Kładziesz na niej wszystkie swoje zmartwienia, wszystkie trudne emocje – złość, smutek, zmęczenie… Patrzysz, jak chmurka unosi się coraz wyżej i wyżej… Zabiera Twoje napięcie i odchodzi daleko, daleko na niebie…”

„Teraz jesteś lekki jak piórko… Twoje ciało odpoczywa… Twoje serce bije spokojnie… Czujesz, jak ciepło i spokój rozchodzą się po całym Twoim ciele… Twoje nogi są rozluźnione… Twoje ręce odpoczywają… Twój umysł jest spokojny…”

„Pozostań w tym stanie przez chwilę… Pozwól swojemu ciału i umysłowi na odpoczynek… Oddychaj powoli… wdech… i wydech… Poczuj, jak Twoje ciało wypełnia się spokojem i harmonią…”

„Powoli zacznij wracać do tu i teraz. Zacznij poruszać palcami u rąk i nóg… Delikatnie przeciągnij się… Poczuj matę pod plecami… Kiedy będziesz gotowy, powoli otwórz oczy… Rozejrzyj się dookoła… Uśmiechnij się do siebie – właśnie dałeś sobie chwilę spokoju i ukojenia.”

Dzieci powoli otwierają oczy.
Prowadzący zachęca dzieci do podzielenia się swoimi wrażeniami:
„Co widziałeś podczas podróży do Krainy Spokoju?”
„Co czułeś, kiedy Twoje ciało stało się lekkie?”
Dzieci mogą pozostać w ciszy, jeśli nie chcą się dzielić swoimi odczuciami.

👉 Cel:
✅ Uspokojenie układu nerwowego i redukcja stresu.
✅ Nauka świadomego oddechu jako techniki regulacyjnej.
✅ Wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa i odprężenia.
✅ Poprawa koncentracji i samoregulacji emocjonalnej.
✅ Zwiększenie świadomości ciała i kontroli nad emocjami.

Relaksacja w Krainie Spokoju pozwala dzieciom doświadczyć wewnętrznego ukojenia i bezpieczeństwa, co ma kluczowe znaczenie w procesie budowania umiejętności emocjonalnych i społecznych. 🌸

Zajęcia specjalistyczne

Pszczoły – Nasi pracowici przyjaciele: Zajęcia edukacyjno-terapeutyczne dla uczniów ze spektrum autyzmu

✅ Korzyści z zajęć:

✔️ Poprawa rozpoznawania emocji.
✔️ Lepsza regulacja emocji i radzenie sobie ze stresem.
✔️ Rozwój umiejętności społecznych.
✔️ Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w grupie.

Zajęcia wspierające rozwój emocjonalny pomagają dzieciom z ASD lepiej radzić sobie w codziennych sytuacjach – od rozpoznawania emocji po budowanie relacji z innymi. 🌈