Jak działa pamięć i dlaczego czasem zapominamy.

Kreatywne zabawy, które rozwijają pamięć u dzieci, pomagając im lepiej zapamiętywać i koncentrować się. 🧠💡🎯


👉 Grupa docelowa: Dzieci w wieku przedszkolnym (4–6 lat)
👉 Czas trwania: ok. 40 minut
👉 Cel: Zrozumienie, jak działa pamięć i dlaczego czasem zapominamy


Wprowadzenie do tematu

Pamięć to niezwykła zdolność naszego mózgu, dzięki której zapamiętujemy różne rzeczy – od imion kolegów po ulubione piosenki. Mózg działa jak wielki komputer, który przechowuje obrazy, dźwięki, emocje i fakty. Czasem jednak zdarza się, że coś zapominamy – dlaczego tak się dzieje?

Dzięki tej lekcji dzieci dowiedzą się, jak działa pamięć, co pomaga w zapamiętywaniu, a co może przeszkadzać. Poprzez zabawę i kreatywne ćwiczenia wzmocnią swoją pamięć i koncentrację, a także nauczą się, jak lepiej zapamiętywać informacje.


Cele zajęć

✅ Poznanie podstawowych mechanizmów działania pamięci.
✅ Ćwiczenie pamięci krótkotrwałej i długotrwałej poprzez zabawy i aktywności.
✅ Wzmocnienie koncentracji i uwagi.
✅ Kształtowanie umiejętności pracy w grupie.


Przebieg zajęć

1. Wprowadzenie (5 minut)

  1. Przywitanie:
    Nauczyciel wita dzieci i mówi:
    „Dzisiaj porozmawiamy o naszym mózgu i o tym, jak zapamiętujemy różne rzeczy. Czy wiecie, że mózg to taki superkomputer, który pomaga nam zapamiętywać, uczyć się i myśleć?”
  2. Rozmowa wprowadzająca:
    Nauczyciel zadaje pytania:
    • Co najczęściej pamiętacie?
    • Czy zdarzyło się wam kiedyś zapomnieć, gdzie zostawiliście zabawkę?
    • Jak myślicie, co pomaga w zapamiętywaniu rzeczy?

Cel: Aktywacja wiedzy wstępnej dzieci i zainteresowanie tematem.


2. Krótka pogadanka o pamięci (5 minut)

👩‍🏫 Nauczyciel tłumaczy:

  • Mamy dwa rodzaje pamięci:
    Pamięć krótkotrwała – działa jak mała karteczka, na której szybko coś zapisujemy i szybko zapominamy (np. numer telefonu).
    Pamięć długotrwała – to jak wielka biblioteka, w której przechowujemy ważne informacje na dłużej (np. imiona kolegów).

👩‍🏫 Dlaczego zapominamy?

  • Czasem mózg „wymazuje” rzeczy, które uznaje za mało ważne.
  • Gdy jesteśmy zmęczeni lub zestresowani, trudniej jest zapamiętać nowe informacje.
  • Gdy czegoś się często uczymy lub powtarzamy – łatwiej to zapamiętujemy.

Cel: Proste i obrazowe wyjaśnienie działania pamięci.


3. Część główna (25 minut)

1. Zabawa „Co zniknęło?” (10 minut)

  • Materiały: Kilka drobnych przedmiotów (np. klocek, piłka, kredka, figurka).
  • Opis:
    • Nauczyciel układa na stoliku 5–7 przedmiotów.
    • Dzieci przyglądają się im przez 30 sekund.
    • Nauczyciel zasłania przedmioty i usuwa jeden z nich.
    • Zadaniem dzieci jest odgadnięcie, którego przedmiotu brakuje.

Wariant:

  • Można stopniowo zwiększać liczbę przedmiotów.
  • W trudniejszej wersji można zamieniać miejscami przedmioty.

Cel: Ćwiczenie pamięci wzrokowej i koncentracji.


2. „Powtarzaj po mnie” – sekwencje ruchowe (8 minut)

  • Opis:
    • Nauczyciel pokazuje dzieciom prostą sekwencję ruchów, np.:
      👉 klaśnięcie – tupnięcie – podskok
    • Zadaniem dzieci jest powtórzenie sekwencji.
    • Stopniowo można zwiększać liczbę elementów, np.:
      👉 klaśnięcie – tupnięcie – podskok – obrócenie się
    • Dzieci mogą także same wymyślać sekwencje dla kolegów.

Wariant:

  • Można dodać sekwencję dźwięków (np. klaskanie, gwizdanie, pukanie).

Cel: Ćwiczenie pamięci ruchowej i koordynacji.


3. Rysowanie z pamięci (7 minut)

  • Materiały: Kartki i kredki.
  • Opis:
    • Nauczyciel pokazuje dzieciom prosty rysunek (np. domek, kwiat, drzewo).
    • Dzieci przyglądają się rysunkowi przez 30 sekund.
    • Następnie nauczyciel chowa rysunek, a dzieci próbują go odtworzyć z pamięci.

Wariant:

  • Można pokazać rysunek na dłużej lub krócej w zależności od poziomu grupy.
  • Można poprosić dzieci o opowiedzenie, co pamiętają o rysunku.

Cel: Ćwiczenie pamięci wzrokowej i umiejętności odwzorowywania.


4. Podsumowanie (5 minut)

  1. Rozmowa kończąca:
    Nauczyciel pyta dzieci:
    • Co pomagało wam w zapamiętywaniu przedmiotów i sekwencji?
    • Co było najtrudniejsze do zapamiętania?
    • Czy pamiętanie sprawiło wam radość?
  2. Wskazówki:
    • Powtarzanie ułatwia zapamiętywanie.
    • Dobrze jest skupić się na jednej rzeczy naraz.
    • Relaks i zabawa pomagają w lepszym zapamiętywaniu.

Cel: Wzmocnienie wniosków i podkreślenie roli powtarzania w zapamiętywaniu.


Wskazówki dla nauczyciela

✅ Zachęcaj dzieci do współpracy i wzajemnego wspierania się.
✅ Nie krytykuj błędów – chwal za wysiłek i próbę.
✅ Zwracaj uwagę na indywidualne różnice – każde dziecko zapamiętuje w innym tempie.
✅ Stosuj krótkie przerwy między ćwiczeniami, aby nie przeciążać uwagi dzieci.


Najczęściej zadawane pytania:

1. Dlaczego dzieci czasem zapominają, mimo że się uczą?
Zapominanie jest naturalnym procesem – mózg przechowuje tylko najważniejsze informacje. Powtarzanie i powiązanie informacji z emocjami ułatwia zapamiętywanie.

2. Jak pomóc dziecku z problemami z pamięcią?
Stosuj techniki multisensoryczne – ruch, obrazki i dźwięki.

3. Jakie zabawy najlepiej rozwijają pamięć?
Gry pamięciowe, naśladowanie sekwencji, rysowanie z pamięci i opowiadanie historyjek to skuteczne ćwiczenia pamięci.


🌟 Podsumowanie

Pamięć to jedna z najważniejszych zdolności naszego mózgu. Dzięki prostym zabawom i ćwiczeniom dzieci uczą się lepiej zapamiętywać i rozwijają koncentrację. 🧠💪🎯