Mózg i emocje – jak działa nasz mózg i dlaczego odczuwamy emocje?
Proste ćwiczenia rozwijające świadomość emocjonalną u dzieci – koło emocji, lustro emocji i kolory uczuć. ❤️😊🎯
Emocje są częścią naszego codziennego życia – wpływają na to, jak się zachowujemy, jak reagujemy na różne sytuacje i jak budujemy relacje z innymi ludźmi. Dla dzieci zrozumienie emocji, ich źródeł i sposobów wyrażania to kluczowy krok w budowaniu dojrzałości emocjonalnej.
Co ciekawe – emocje nie są przypadkowe. To mózg jest odpowiedzialny za to, co czujemy i jak reagujemy na świat. Układ limbiczny, kora przedczołowa i ciało migdałowate wspólnie odpowiadają za powstawanie emocji, ich intensywność oraz sposób, w jaki na nie reagujemy.
Wprowadzenie dzieci w świat emocji i mechanizmów działania mózgu to nie tylko świetna zabawa, ale także kluczowy element rozwoju emocjonalnego i społecznego. W tym artykule znajdziesz:
✅ Jak mózg kontroluje emocje,
✅ Jak nauczyć dzieci rozpoznawania i wyrażania emocji,
✅ Przykłady aktywności rozwijających świadomość emocjonalną.
🧠 Jak mózg kontroluje emocje?
Mózg jest bardzo złożonym organem, który składa się z różnych struktur odpowiedzialnych za powstawanie i kontrolowanie emocji. Trzy kluczowe elementy odpowiadają za emocje:
🔎 1. Układ limbiczny – centrum emocji
➡️ Znajduje się w głębi mózgu i kontroluje reakcje emocjonalne.
➡️ Odpowiada za uczucia takie jak radość, strach, smutek i złość.
➡️ Wpływa na powstawanie i zapamiętywanie emocji.
🔎 2. Ciało migdałowate – sygnał alarmowy
➡️ Szybko reaguje na zagrożenia i niebezpieczeństwa.
➡️ Kontroluje uczucie strachu i złości.
➡️ Odpowiada za reakcje obronne (walcz, uciekaj, zastygnij).
🔎 3. Kora przedczołowa – kontrola emocji
➡️ Pomaga w analizie sytuacji i racjonalnym podejmowaniu decyzji.
➡️ Uczy, jak radzić sobie z emocjami i jak je kontrolować.
➡️ Odpowiada za rozumienie i wyrażanie emocji w sposób społecznie akceptowalny.
💡 Przykład:
➡️ Jeśli dziecko usłyszy głośny hałas, ciało migdałowate może wywołać uczucie strachu i spowodować ucieczkę. Kora przedczołowa pomaga dziecku zrozumieć, że to tylko dźwięk burzy – i uspokaja reakcję ciała.
❤️😊😠 Jak rozpoznać i nazwać emocje?
Dzieci często mają trudności z rozpoznaniem i nazwaniem swoich emocji. Nauka rozpoznawania emocji to kluczowy krok w rozwoju inteligencji emocjonalnej.
✅ Podstawowe emocje:
✔️ Radość 😊
✔️ Smutek 😔
✔️ Złość 😠
✔️ Strach 😨
✔️ Zaskoczenie 😮
✔️ Wstręt 😖
👉 Rozpoznawanie emocji u siebie i innych pozwala dzieciom lepiej radzić sobie w sytuacjach społecznych i budować zdrowe relacje.
🎯 Aktywności rozwijające świadomość emocjonalną
🎡 1. „Koło emocji”
Cel: Nauka rozpoznawania emocji i ich przyczyn.
✅ Materiały:
- Kolorowe buźki przedstawiające różne emocje,
- Duże koło podzielone na sektory (radość, smutek, złość, strach, zaskoczenie).
Przebieg:
- Dzieci losują buźkę z emocją.
- Zadaniem dziecka jest opowiedzenie, kiedy czuło tę emocję (np. „Byłem smutny, kiedy zgubiłem zabawkę”).
- Dziecko umieszcza buźkę na odpowiednim sektorze koła emocji.
- Nauczyciel zadaje pytania pomocnicze:
➡️ „Co wtedy zrobiłeś?”
➡️ „Co pomogło ci się uspokoić?”
💡 Wariant: Można dodać element ruchowy – dziecko podchodzi do koła emocji i umieszcza buźkę na właściwym miejscu.
🪞 2. „Lustro emocji”
Cel: Nauka rozpoznawania emocji poprzez mimikę i gesty.
✅ Materiały:
- Duże lustro,
- Karty z obrazkami twarzy wyrażających emocje.
Przebieg:
- Nauczyciel pokazuje dziecku kartę z emocją (np. radość).
- Dziecko ma za zadanie naśladować minę i postawę wyrażającą tę emocję.
- Pozostałe dzieci zgadują, jaką emocję przedstawia kolega.
- Nauczyciel zadaje pytania:
➡️ „Co pomaga ci się uspokoić, gdy jesteś zły?”
➡️ „Jak możesz pomóc komuś, kto jest smutny?”
💡 Wariant: Dzieci mogą naśladować emocje przed lustrem – to pomaga im lepiej zrozumieć własne reakcje.
🎨 3. „Kolory uczuć”
Cel: Uczenie dzieci wyrażania emocji poprzez sztukę.
✅ Materiały:
- Farby, kredki, papier,
- Pędzle, kubki z wodą.
Przebieg:
- Nauczyciel pyta dzieci, jak się dziś czują.
- Dzieci wybierają kolory odpowiadające ich nastrojowi:
- Czerwony – złość
- Niebieski – smutek
- Żółty – radość
- Zielony – spokój
- Dzieci malują obrazek, który najlepiej wyraża ich emocje.
- Po zakończeniu pracy dzieci omawiają swoje prace:
➡️ „Dlaczego wybrałeś ten kolor?”
➡️ „Czy ten kolor pomaga ci się uspokoić?”
💡 Wariant: Można stworzyć wspólny plakat – dzieci malują swoje emocje, a nauczyciel pomaga w ich nazwaniu.
🧠 Jakie umiejętności rozwijają te ćwiczenia?
✔️ Rozpoznawanie i nazywanie emocji,
✔️ Wyrażanie emocji w sposób akceptowalny społecznie,
✔️ Regulacja emocji w trudnych sytuacjach,
✔️ Rozwijanie empatii i uważności na potrzeby innych,
✔️ Komunikacja emocjonalna i wyrażanie uczuć słowami.
✅ Podsumowanie
Emocje są naturalną częścią życia – rozpoznawanie ich i rozumienie, jak działa mózg, pozwala dzieciom lepiej radzić sobie w relacjach społecznych i w codziennych wyzwaniach. Zajęcia takie jak „Koło emocji”, „Lustro emocji” czy „Kolory uczuć” pomagają dzieciom rozwijać inteligencję emocjonalną i budować pewność siebie.
➡️ Poznawanie emocji to pierwszy krok do lepszego zrozumienia siebie i innych! ❤️😊🎯
smart-sens.org 