Pomysły na zajęcia rozwijające zmysły dla przedszkolaków i uczniów
Dzień Czekolady (12 kwietnia) to świetna okazja, by wykorzystać jeden z najbardziej lubianych przez dzieci tematów… do celów edukacyjnych. „Czekoladowe eksperymenty sensoryczne” to propozycja zajęć, które łączą naukę przez zmysły z twórczą zabawą i elementami relaksacji. Sprawdzą się w przedszkolu, szkole, podczas zajęć rewalidacyjnych czy terapii pedagogicznej.
🎯 Dlaczego warto?
Eksperymenty sensoryczne z wykorzystaniem czekolady:
- rozwijają zmysł dotyku, smaku i węchu,
- wspierają integrację sensoryczną,
- pomagają dzieciom poznawać i nazywać swoje wrażenia,
- pobudzają ciekawość i aktywność poznawczą,
- wzmacniają komunikację (również alternatywną – gesty, obrazki, słowa-klucze),
- uczą uważności i świadomości ciała.
👦👧 Dla kogo?
Zajęcia przeznaczone są dla:
✅ dzieci w wieku przedszkolnym,
✅ uczniów klas I–III,
✅ dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym ASD, SI),
✅ grup mieszanych wiekowo i rozwojowo.
🧰 Co będzie potrzebne?
- różne rodzaje czekolady: gorzka, mleczna, biała (w małych kawałkach),
- rozpuszczalne kakao (można użyć do zapachu lub do malowania),
- miseczki z rozdrobnioną czekoladą i czekoladowymi kulkami,
- faktury do dotykania: papier czekoladowy, folia, ziarenka kakao, masa plastyczna,
- kubeczki z aromatami (czekolada, wanilia, pomarańcza, mięta – można dodać kroplę olejku zapachowego),
- karty pracy lub plansze do opisywania doznań (słowa, obrazki, buźki).
📋 Propozycja przebiegu zajęć:
1. Wprowadzenie – czym pachnie, smakuje i wygląda czekolada? (5–10 min)
Rozmowa z dziećmi o tym, co to jest czekolada. Jak wygląda? Jak pachnie? Co się dzieje, kiedy ją dotykamy lub wkładamy do ust?
🧠 Zachęcamy dzieci do opowiadania swoimi słowami lub gestami. Można użyć planszy: ciepłe / zimne / miękkie / twarde / słodkie / gorzkie.
2. Eksperyment 1: Dotyk – Co czuje moja ręka? (10 min)
Dzieci dotykają różnych form czekolady: kostka, wiórki, rozpuszczona, masa czekoladowa. Porównują faktury.
🖐️ Zabawa: „Czekoladowa miseczka niespodzianka” – dzieci zamykają oczy i odgadują, co mają w dłoni.
3. Eksperyment 2: Zapach – Co czuje mój nos? (10 min)
Dzieci wąchają różne zapachy – czekolada naturalna, kakao w proszku, zapachowe olejki (np. wanilia, pomarańcza). Mogą powiedzieć lub pokazać, który zapach im się podoba.
👃 Zabawa: „Zgadywanka zapachowa” – który zapach to czekolada?
4. Eksperyment 3: Smak – Co czuje mój język? (10 min)
Dzieci próbują odrobinę różnych czekolad (jeśli mogą spożywać). Porównują, co jest bardziej słodkie, a co gorzkie.
😋 Zabawa: „Uśmiech po kęsie” – dzieci pokazują emocje, jakie wywołuje dany smak.
Karta pracy
5. Zabawa plastyczna: Czekoladowy obrazek (15 min)
Dzieci malują kakao rozrobionym z wodą lub tworzą obrazek z kawałków papieru przypominających tabliczki czekolady.
🎨 Można dodać kakao do masy solnej lub plasteliny i zrobić „czekoladowe ciasteczka”.
✅ Wersja dla dzieci z nadwrażliwościami sensorycznymi:
- obserwacja zamiast bezpośredniego kontaktu,
- dotykanie przez materiał (np. rękawiczkę),
- użycie obrazków do oceny zapachu/smaku/faktury,
- aktywności spokojne, z możliwością wycofania się.
🧠 Cele edukacyjne i terapeutyczne:
- Rozwijanie świadomości ciała i zmysłów
- Poszerzanie słownictwa i komunikacji alternatywnej
- Nauka opisywania doznań i emocji
- Integracja sensoryczna przez zabawę
- Budowanie pozytywnych doświadczeń związanych z jedzeniem
❓Najczęstsze pytania
Czy zajęcia mogą być prowadzone z dziećmi z alergiami?
Tak – wówczas można użyć zapachów spożywczych lub symbolicznych zamienników (np. plastelina, kakao bez alergenów).
Czy dzieci muszą jeść czekoladę?
Nie – eksperyment może odbywać się wyłącznie przez dotyk, zapach lub obserwację. Jedzenie jest tylko opcjonalne.
Czy to zajęcia tylko na Dzień Czekolady?
Nie! Można je realizować również w ramach zajęć o zmysłach, emocjach czy integracji sensorycznej.
Podsumowanie
„Czekoladowe eksperymenty sensoryczne” to nie tylko pyszna zabawa, ale też doskonałe narzędzie edukacyjne wspierające rozwój dzieci poprzez wszystkie zmysły. Dzięki takim zajęciom dzieci uczą się opisywać świat, poznawać siebie i budować pozytywne doświadczenia – z uśmiechem i radością.
smart-sens.org 
