Zmiany klimatu to jedno z największych wyzwań naszych czasów — i właśnie dlatego edukacja klimatyczna już wkrótce stanie się integralną częścią nauczania w polskich szkołach. Od września 2026 roku wprowadzane będą nowe zapisy w podstawie programowej, które mają przygotować młode pokolenie do życia w zmieniającym się świecie i nauczyć je odpowiedzialności za naszą planetę.
Czym będzie różnić się edukacja klimatyczna od dotychczasowych treści ekologicznych i jak wpłynie na codzienne zajęcia w szkole?
🎯 Co zakłada nowa podstawa programowa?
Edukacja klimatyczna nie będzie oddzielnym przedmiotem — zamiast tego, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Edukacji Narodowej, zostanie wpleciona w nauczanie wielu przedmiotów, takich jak:
- przyroda,
- biologia,
- geografia,
- fizyka,
- chemia,
- wiedza o społeczeństwie,
- a nawet język polski i historia.
Zmiana ma charakter przekrojowy i ma na celu rozwijanie u uczniów wiedzy, kompetencji oraz świadomości klimatycznej na różnych etapach edukacyjnych.
🌱 Główne cele edukacji klimatycznej od 2026 roku
- Zrozumienie przyczyn i skutków zmian klimatu
Uczniowie poznają podstawy naukowe dotyczące globalnego ocieplenia, emisji gazów cieplarnianych, zjawisk ekstremalnych i ich konsekwencji dla środowiska i społeczeństw. - Świadomość ekologiczna i odpowiedzialność
Program będzie uczyć, jak codzienne wybory wpływają na środowisko — od konsumpcji, przez transport, aż po gospodarkę odpadami. - Wiedza o odnawialnych źródłach energii
Uczniowie dowiedzą się, jak działają panele fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe czy biogazownie i dlaczego są one kluczowe w walce z kryzysem klimatycznym. - Kompetencje obywatelskie i działania lokalne
Ważnym elementem będzie edukacja prospołeczna — promowanie aktywności na rzecz ochrony środowiska w lokalnych społecznościach, np. sadzenie drzew, ograniczanie plastiku, działania w ramach edukacji globalnej. - Krytyczne myślenie i analiza informacji
W świecie dezinformacji klimatycznej uczniowie będą uczyć się rozróżniać rzetelne źródła informacji od mitów i fake newsów.
🏫 Jak będzie wyglądać edukacja klimatyczna w praktyce?
- Projekty interdyscyplinarne: łączenie nauki biologii z językiem polskim (np. pisanie esejów o tematyce ekologicznej), organizacja projektów badawczych czy eko-wyzwań.
- Zajęcia terenowe: wycieczki przyrodnicze, obserwacje zjawisk pogodowych, praca w szkolnych ogrodach.
- Współpraca ze społecznością lokalną: kampanie informacyjne, akcje sprzątania świata, tworzenie miejsc przyjaznych owadom i ptakom (np. łąki kwietne).
- Eksperymenty naukowe: proste doświadczenia pokazujące zmiany klimatyczne, np. efekt cieplarniany w miniaturowym modelu, topnienie lodowców w warunkach laboratoryjnych.
- Edukacja przez sztukę i multimedia: tworzenie plakatów, filmów, podcastów na temat ochrony klimatu.
📚 Dlaczego edukacja klimatyczna jest tak ważna?
Według raportu Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) działania podjęte w ciągu najbliższych 10 lat będą kluczowe dla ograniczenia globalnego ocieplenia. Edukacja klimatyczna ma na celu nie tylko przekazanie wiedzy, ale przede wszystkim kształtowanie postaw, które sprawią, że młode pokolenie będzie bardziej świadome, odpowiedzialne i gotowe do działania.
Jak podkreśla UNESCO:
„Edukacja na rzecz zmian klimatu to edukacja na rzecz przyszłości.”
🌎 Co mogą zrobić szkoły już teraz?
Choć nowa podstawa programowa wejdzie w życie w 2026 roku, wiele szkół już teraz wdraża działania na rzecz klimatu, np.:
- organizuje szkolne ogrody i zielone klasy,
- prowadzi akcje „zero waste”,
- angażuje uczniów w projekty ekologiczne i wolontariat środowiskowy,
- tworzy edukacyjne gazetki ścienne o zmianach klimatu.
✨ Podsumowanie
Edukacja klimatyczna to nie tylko nauka o pogodzie czy przyrodzie. To kształtowanie nowego sposobu myślenia o świecie i o nas samych jako jego mieszkańcach. Od 2026 roku polska szkoła stanie się miejscem, gdzie troska o klimat i planetę będzie równie ważna jak matematyka czy język polski.
Dzieci i młodzież — to oni są przyszłością Ziemi. To dla nich edukacja klimatyczna jest kluczem do świata, w którym wciąż będzie można oddychać czystym powietrzem, pić czystą wodę i cieszyć się bogactwem przyrody.
smart-sens.org 