„Dziecko nie potrzebuje dorosłego, który usuwa wszystkie przeszkody, ale takiego, który pomoże mu nauczyć się, jak je pokonywać.” – Bruno Bettelheim (psycholog dziecięcy)
Wydarzenia takie jak ostatnie naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez drony mogą budzić niepokój zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Każde dziecko, niezależnie od wieku, potrzebuje prostych, jasnych komunikatów i wsparcia emocjonalnego, aby poczuć się bezpiecznie.
Zadaniem rodziców i wychowawców nie jest zasypywanie dzieci szczegółami, lecz spokojne towarzyszenie i uczenie, jak radzić sobie z lękiem ale zacznijmy od faktów.
🧐 Co się wydarzyło
Oto najważniejsze fakty:
- Noc 9-10 września 2025 — Wielokrotne naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. AP News+4Onet Wiadomości+4Reuters+4
- Premier Donald Tusk poinformował, że odnotowano 19 naruszeń przestrzeni. Onet Wiadomości+2TVN24+2
- Znaleziono fragmenty/szczątki co najmniej 16 z tych dronów na terenie Polski. Business Insider Polska+1
- W miejscowości Wyryki doszło do uszkodzenia budynku mieszkalnego. Business Insider Polska+2Onet Wiadomości+2
- Reakcja Polski i sojuszników
- Część dronów została zestrzelona przez polskie siły zbrojne. Business Insider Polska+3Reuters+3TVN24+3
- Polska zaapelowała o konsultacje w ramach Artykułu 4 NATO — to procedura, która umożliwia sojuszowi zareagowanie, gdy członek czuje się zagrożony. AP News+3Reuters+3Onet Wiadomości+3
- Skala i lokalizacje
- Naruszenia miały miejsce na wschodzie Polski, m.in. w województwach lubelskim i podlaskim, ale także w bardziej centralnych regionach, jak okolice Łodzi (np. Mniszków). Reuters+3Business Insider Polska+3Onet Wiadomości+3
- Infrastruktura – lotniska (Warszawa-Chopin, Modlin, Lublin, Rzeszów-Jasionka) były tymczasowo zamknięte z przyczyn bezpieczeństwa. Wikipedia+2AP News+2
- Bez ofiar śmiertelnych
- Na razie oficjalnie nie zgłoszono ofiar śmiertelnych. Uszkodzenia dotyczą budynków mieszkalnych i mienia. TVN24+2Reuters+2
💬 Jak rozmawiać z dziećmi o tych wydarzeniach
Kiedy prowadzisz pogadanki psychologiczno-pedagogiczne, warto:
- Potwierdzić rzeczywistość, ale w sposób spokojny
- „Tak, słyszeliśmy, że ostatniej nocy w Polsce kilka dronów naruszyło przestrzeń powietrzną. Wojsko i rząd działają, by takie sytuacje były bezpiecznie kontrolowane.”
- Wytłumaczyć, kto działa i co robi
- „Siły obronne Polski i NATO monitorują sytuację, część dronów została zestrzelona, aby chronić ludzi i mienie.”
- „Istnieją procedury bezpieczeństwa – wojsko, służby ratunkowe są przygotowane, by reagować.”
- Podkreślić, że dzieci są bezpieczne i że jest wsparcie
- „To normalne, że takie wiadomości mogą budzić lęk. Ważne jest, żeby wiedzieć, że dorośli pracują, by zapewnić bezpieczeństwo.”
- „Możesz pytać, rozmawiać — to pomaga zrozumieć.”
- Skupiać się na tym, co można kontrolować
- „Możemy zamknąć okna, słuchać komunikatów, mieć przygotowane numery alarmowe.”
- „Warto dbać o rutynę: sen, posiłki, zabawa – to pomaga czuć się bezpieczniej.”
- Dawać nadzieję i moc
- „Takie wydarzenia są monitorowane przez wiele służb, są też sojusznicy – Polska nie jest sama.”
- „To, co robimy na co dzień – by wspierać siebie i bliskich – ma znaczenie.”
1. Rozmowa dostosowana do wieku dziecka
Przedszkolaki (3–6 lat)
- Używaj krótkich, prostych zdań:
👉 „Były głośne samolociki, ale dorośli czuwają, żeby było bezpiecznie.” - Posługuj się obrazkami i bajkami terapeutycznymi.
- Podkreślaj rutynę: „Nawet jeśli coś się dzieje, my jesteśmy razem, bawimy się i uczymy jak zwykle.”
Uczniowie młodszych klas (7–10 lat)
- Odpowiadaj na pytania konkretnie, ale bez drastycznych szczegółów.
- Zachęcaj do rysowania lub opowiadania, jak czują się w danej sytuacji.
- Wyjaśniaj, kto dba o bezpieczeństwo – wojsko, policja, nauczyciele, rodzice.
Starsze dzieci i nastolatki (11+)
- Mów otwarcie, ale spokojnie o faktach.
- Rozmawiaj o tym, jak odróżniać informacje rzetelne od fake newsów.
- Zachęcaj do dzielenia się emocjami i opiniami, nawet jeśli są inne niż Twoje.
- Ucz, że strach jest naturalny, ale można nim zarządzać dzięki wiedzy i planowi działania.
2. Tworzenie poczucia bezpieczeństwa
- Zapewnij, że dziecko nie jest samo. Dorosły zawsze czuwa i wie, co robić.
- Podkreślaj przewidywalność – dzieci uspokaja fakt, że rutyna dnia (śniadanie, szkoła, zabawa) pozostaje bez zmian.
- Buduj zaufanie – odpowiadaj szczerze, ale w sposób dostosowany do wieku.
3. Nauka praktycznych umiejętności bezpieczeństwa
Każde dziecko – niezależnie od wieku – powinno wiedzieć:
- swoje imię, nazwisko, adres oraz numer telefonu do rodziców,
- gdzie znajduje się „bezpieczne miejsce” (w domu, w szkole, na podwórku),
- kogo może poprosić o pomoc – lista osób dorosłych: rodzice, wychowawca, dziadkowie, policjant, strażak.
👉 Można przygotować „mapę kontaktów bezpieczeństwa” – prostą kartę z danymi i ikonami telefonu, domu, serca.
4. Jak reagować na emocje dzieci?
- Nie bagatelizuj lęku („Nie ma się czego bać”) – zamiast tego powiedz: „Widzę, że się boisz. To normalne. Jestem z tobą.”
- Daj przestrzeń na pytania – nawet jeśli są powtarzalne lub trudne.
- Naucz prostych technik relaksacyjnych:
- oddech 4–4–4,
- liczenie do pięciu na palcach,
- przytulanie ulubionej zabawki.
5. Współpraca rodziców i pedagogów
- Rodzice mogą wzmacniać w domu to, czego uczą dzieci nauczyciele w szkole.
- Wychowawcy mogą organizować krótkie rozmowy w klasie, w których normalizują emocje i przypominają, co daje bezpieczeństwo.
- Wspólne podejście daje dzieciom poczucie spójności i przewidywalności.
Przykładowy dialog z dzieckiem
Rodzic: „Słyszałeś w wiadomościach o dronach. To może być niepokojące. Wiesz, kto dba o nasze bezpieczeństwo?”
Dziecko: „Nie wiem…”
Rodzic: „Wojsko, policja, a także my – rodzice i nauczyciele. Twoim zadaniem jest mówić, jak się czujesz. Jeśli się boisz, przyjdź do nas.”
Poniżej przykładowy scenariusz pogadanki pedagoga szkolnego/psychologa z klasą (dla uczniów szkół podstawowych, ale łatwo można dostosować do wieku). Tematem jest rozmowa o zagrożeniach (np. dronach, alarmach, sytuacjach kryzysowych) w sposób uspokajający, edukacyjny i wspierający emocje.
Scenariusz pogadanki:
„Bezpieczeństwo i spokój – jak rozmawiać o trudnych wydarzeniach”
Cele:
- rozwijanie u uczniów poczucia bezpieczeństwa,
- kształtowanie umiejętności rozmawiania o emocjach,
- przekazanie prostych zasad postępowania w sytuacji zagrożenia,
- wzmacnianie zaufania do dorosłych i instytucji, które dbają o bezpieczeństwo.
Czas:
45 minut
Przebieg zajęć
1. Powitanie i wprowadzenie (5 min)
Pedagog wita klasę i mówi:
„Czasami w wiadomościach słyszymy o różnych trudnych wydarzeniach – jak ostatnio o dronach, które pojawiły się nad Polską. To naturalne, że takie wiadomości mogą budzić niepokój. Dziś porozmawiamy o tym, jak się wtedy czujemy i co możemy zrobić, żeby czuć się bezpiecznie.”
2. Ćwiczenie: „Termometr uczuć” (10 min)
- Pedagog rysuje na tablicy termometr emocji (od spokojny 😊 do bardzo zaniepokojony 😟).
- Pyta dzieci:
- „Jak czujecie się, gdy słyszycie w mediach o czymś trudnym?”
- „Co się dzieje w waszym ciele, gdy się boicie?” (np. szybciej bije serce, spocone dłonie, trudność w mówieniu).
- Uczniowie wskazują miejsce na termometrze i opowiadają o emocjach.
3. Mini wykład: „Kto dba o nasze bezpieczeństwo?” (10 min)
Pedagog wyjaśnia w prosty sposób:
- o bezpieczeństwo w Polsce dbają wojsko, policja, strażacy,
- w szkole zawsze można zwrócić się do nauczycieli, pedagoga, psychologa,
- w domu czuwają rodzice, dziadkowie.
👉 Można użyć mapy kontaktów bezpieczeństwa – na tablicy narysować trzy symbole: 📞 telefon, 🏠 dom, ❤️ serce – i wspólnie z uczniami wymienić, kto należy do ich kręgu wsparcia.
4. Ćwiczenie praktyczne: „Co zrobić, gdy…?” (10 min)
Pedagog przedstawia proste sytuacje:
- „Jesteś na podwórku i nie możesz znaleźć mamy.”
- „Słyszysz głośny dźwięk, którego się boisz.”
- „Nie wiesz, co zrobić, bo kolega opowiada straszne rzeczy.”
Dzieci proponują rozwiązania. Pedagog uzupełnia:
- Zostań w bezpiecznym miejscu.
- Poproś o pomoc zaufaną osobę dorosłą.
- Użyj karty bezpieczeństwa lub telefonu do rodziców.
5. Relaksacja: „Oddech motylka” (5 min)
- Dzieci siadają wygodnie.
- Wdychają powietrze nosem, unosząc ręce w górę jak skrzydła motyla.
- Wypuszczają powietrze ustami, opuszczając ręce.
👉 Ćwiczenie powtórzyć 3 razy – dzieci uczą się, jak szybko uspokoić ciało.
6. Podsumowanie i wsparcie (5 min)
Pedagog:
„To normalne, że czasem się boimy. Najważniejsze, żeby wiedzieć, że zawsze są dorośli, którzy dbają o nasze bezpieczeństwo. Możemy mówić o tym, co czujemy – w domu, w szkole, z kolegami. Pamiętajcie: nie jesteście sami.”
Kryteria sukcesu:
- uczeń potrafi nazwać emocje związane z lękiem,
- wie, kto dba o bezpieczeństwo w szkole, domu i kraju,
- zna proste zasady postępowania w sytuacji zagrożenia,
- potrafi zastosować prostą technikę relaksacyjną.
Poniżej znajduje się przykładowa propozycja karty pracy w formie uzupełnianki do pogadanki pedagoga. Możesz ją wykorzystać w szkole, na zajęciach świetlicowych albo w domu z dziećmi.
🖍️ Karta pracy: Moje bezpieczeństwo
1. Kogo mogę poprosić o pomoc?
👉 Pokoloruj osoby, do których możesz zwrócić się w trudnej sytuacji.
(na kartce mogą znaleźć się proste obrazki do pokolorowania – np. mama, tata, nauczyciel, policjant, strażak, babcia, kolega – dziecko wybiera i koloruje)
Podpisz pod rysunkiem:
………………………………………….
2. Moje bezpieczne miejsce
👉 Narysuj swoje bezpieczne miejsce – może to być Twój pokój, ławka w klasie, kącik w bibliotece, dom babci albo inne miejsce, gdzie czujesz się spokojnie.
3. Moje dane bezpieczeństwa (uzupełnianka)
- Mam na imię: …………………………………………..
- Moja mama/tata ma na imię: …………………………….
- Numer telefonu do mamy/taty: ………………………….
4. Kolorowanka – symbole bezpieczeństwa
👉 Pokoloruj:
📞 telefon
🏠 dom
❤️ serce
Te symbole przypominają Ci, że zawsze możesz zadzwonić, wrócić do domu albo poprosić o pomoc kogoś bliskiego.
✨ Taka karta łączy zabawę (kolorowanie, rysowanie) z edukacją praktyczną.
Podsumowanie
Rozmowa o zagrożeniach z dziećmi to nie straszenie, ale budowanie poczucia bezpieczeństwa i sprawczości.
Dzieci potrzebują prostego języka, szczerości, rutyny i świadomości, że dorośli wiedzą, jak zadbać o ich bezpieczeństwo.
Małe kroki – znajomość swoich danych, proste techniki relaksacyjne, mapa kontaktów – dają dzieciom narzędzia, które pomagają przetrwać trudne momenty.
#arkusz #ASD #autyzm #BożeNarodzenie #czytanie #edukacja #ekologia #emocje #empatia #integracja #jesień #kolorowanie #kolory #kreatywność #lato #lekcja #logopedia #medytacja #mindfulness #mózg #nauczyciel #pedagog #percepcja #poznawcze #przedszkole #psychologia #relacje #relaksacja #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #senior #sensoryka #szkoła #terapia #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaspecjalistyczne #ZespółAspergera #zwierzęta #ćwiczenia
smart-sens.org 