Jak napisać opowiadanie na egzamin ósmoklasisty? Prosty schemat, przykłady, zwrot akcji i refleksja. Przewodnik dla uczniów + lista tematów i ćwiczeń
Wprowadzenie
Pisanie opowiadania to jedno z najczęściej wybieranych zadań na egzaminie ósmoklasisty. Może wydawać się trudne, ale istnieją proste techniki, które pomagają stworzyć opowiadanie spójne, ciekawe i poprawne językowo.
Nie trzeba być „urodzonym pisarzem” — wystarczy poznać strukturę i kilka trików narracyjnych.
Ten kurs przeprowadzi Cię przez cały proces:
od pomysłu, przez plan, aż do skończonego opowiadania.
1. Czym jest opowiadanie?
Opowiadanie to forma wypowiedzi, która przedstawia wydarzenia w określonym czasie i miejscu, z udziałem bohaterów.
Najważniejsze elementy:
| Element | Oznacza |
|---|---|
| Bohater | osoba, o której piszesz |
| Cel/Problem | co bohater chce osiągnąć / co mu przeszkadza |
| Wydarzenia | co się dzieje po kolei |
| Punkt kulminacyjny | moment największego napięcia |
| Zakończenie | wyjaśnienie, refleksja |
2. Prosty i skuteczny schemat opowiadania (do egzaminu)
Stosuj uniwersalny model 3 aktów:
- Wstęp – przedstaw bohatera i sytuację
- Rozwinięcie – wydarzenia prowadzące do punktu kulminacyjnego
- Zakończenie – rozwiązanie sytuacji + refleksja bohatera
Wskazówka:
W każdym akcie pamiętaj o emocjach. Czytelnik powinien czuć to, co bohater.
3. Jak zacząć opowiadanie? (gotowe szablony)
Zacznij od sceny, nie od opisu.
Złe:
Był piękny słoneczny dzień.
Dobre:
Słońce raziło mnie w oczy, gdy biegłem po schodach, spóźniony jak zwykle.
Możesz zacząć od:
✅ dialogu
✅ dźwięku
✅ zaskoczenia
Szablony startowe:
- „Nie miałem pojęcia, że ten dzień zmieni wszystko…”
- „– Poczekaj! – krzyknąłem, ale było już za późno.”
- „Wszystko zaczęło się od najzwyklejszej pomyłki.”
4. Zwrot akcji – tajna broń dobrego opowiadania
W środku historii musi wydarzyć się coś niespodziewanego.
Przykłady:
| Nudne | Lepiej |
|---|---|
| Bohater znalazł drogę. | Bohater znalazł drogę, ale prowadziła nie tam, gdzie powinien. |
| Spotkał kolegę. | Spotkał kogoś, kogo wcale nie chciał spotkać. |
5. Mocne zakończenie (z refleksją)
Zakończenie nie powinno urwać historii.
Zadaj sobie pytanie:
Czego bohater się nauczył?
Przykłady refleksji:
- Zrozumiałem, że czasem warto zaufać innym.
- Od tamtej pory wiem, że strach nie może decydować za mnie.
Refleksja = punkt + emocje.
👉 Przeczytaj
6. Najczęstsze błędy i jak ich unikać
| Błąd | Jak naprawić? |
|---|---|
| Casual summary – zbyt ogólnie | Dodawaj konkretne obrazy i zmysły (zapach, kolor, dźwięk). |
| Zbyt krótkie zakończenie | Dodaj refleksję 1–2 zdania. |
| Brak akapitów | Każda scena = nowy akapit. |
| Powtarzanie słów | Używaj synonimów (np. powiedział: odparł, mruknął, wyszeptał). |
7. Mini-ćwiczenia dla ucznia
Ćwiczenie 1 – 3 zdania otwarcia
Napisz trzy różne początki na temat:
„Nieoczekiwane spotkanie w drodze ze szkoły.”
Ćwiczenie 2 – Punkt kulminacyjny
Dokończ zdanie:
Wtedy zdałem sobie sprawę, że…
Ćwiczenie 3 – Refleksja
Napisz jedno zdanie:
Od tamtej chwili wiem, że…
8. Krótki przykład opowiadania (model egzaminacyjny)
Wszystko zaczęło się zupełnie zwyczajnie. Wracałem ze szkoły tą samą drogą, co zawsze. W rękach ściskałem plecak, bojąc się kolejnej kartkówki z matematyki.
Nagle zobaczyłem psa, który próbował wydostać się zza ogrodzenia. Drżał z zimna i strachu.
Punkt kulminacyjny: Bez zastanowienia wspiąłem się na bramę, choć wiedziałem, że nie wolno.
Udało się.
Otworzyłem furtkę i pies przytulił się do mnie, jakby znał mnie od zawsze.
Zakończenie:
Od tamtej pory wiem, że odwaga to nie brak strachu. Odwaga to działanie, mimo że się boisz.
🎒 Lista gotowych tematów opowiadań na egzamin ósmoklasisty
1. Opowiadania z niespodziewanym zdarzeniem
- Opisz sytuację, kiedy zwyczajny dzień w szkole zmienił się w niezwykłą przygodę.
- Napisz opowiadanie o tajemniczym przedmiocie, który znalazłeś/znalazłaś na chodniku.
- Opowiedz historię o spotkaniu, które nie powinno się wydarzyć.
2. Opowiadania z bohaterem, który coś odkrywa
- Opisz sytuację, kiedy odkryłeś/odkryłaś, że potrafisz więcej, niż myślałeś.
- Napisz opowiadanie o chwili, która nauczyła Cię odwagi.
- Opowiedz historię o błędzie, który okazał się początkiem czegoś dobrego.
3. Opowiadania z elementem przyjaźni
- Napisz opowiadanie o przyjaźni wystawionej na próbę.
- Opisz dzień, w którym poznałeś/poznałaś kogoś, kto zmienił Twoje życie.
- Opowiedz historię o pogodzeniu się po konflikcie.
4. Opowiadania z bohaterem w nowej sytuacji
- Napisz opowiadanie o pierwszym dniu w nowym miejscu.
- Opisz sytuację, w której musiałeś/musiałaś podjąć trudną decyzję.
- Opowiedz historię o wyprawie, która nie przebiegła tak, jak planowano.
5. Opowiadania z elementem przygody
- Napisz opowiadanie o zagubieniu się w lesie lub mieście.
- Opisz niezwykłą podróż, która zaczęła się całkiem zwyczajnie.
- Opowiedz historię o ratowaniu kogoś lub czegoś.
6. Z motywem zwierząt
- Napisz opowiadanie o spotkaniu ze zwierzęciem, które potrzebowało pomocy.
- Opisz, jak to zwierzę stało się Twoim przyjacielem.
- Opowiedz o sytuacji, w której zwierzę uratowało bohatera.
7. Z motywem szkoły
- Opisz dzień, o którym nikt w szkole długo nie zapomni.
- Napisz opowiadanie o tajemnicy, którą skrywała pewna zamknięta od lat sala klasowa.
- Opowiedz historię o nauczycielu, który zaskoczył wszystkich.
8. Z motywem fantastycznym (ale prostym do napisania!)
- Opisz spotkanie z kimś, kto twierdził, że pochodzi z przyszłości.
- Napisz opowiadanie o przedmiocie, który okazał się magiczny.
- Opowiedz historię o zwykłym bohaterze, który zrobił coś niezwykłego.
👉 Przeczytaj:
⭐ Bonus: 5 tematów superłatwych (do napisania w 30 minut)
- Opowiedz historię, która zaczyna się zdaniem:
„Nie spodziewałem się, że to wydarzy się właśnie dziś.” - Zakończ opowiadanie zdaniem:
„I od tamtej pory wszystko było już inaczej.” - Zastosuj punkt kulminacyjny:
„Wtedy zrozumiałem, że nie mogę się cofnąć.” - Motyw przewodni:
„Pomoc przychodzi z najmniej oczekiwanej strony.” - Otwórz historię dialogiem:
„– Obiecałeś, że nic się nie zmieni.”
📌 Powiązane
- Kreatywne pisanie dzieci: Rozwój wyobraźni i umiejętności literackich
- Jak nauczyć dzieci kreatywnego pisania: 7 kroków praktycznego procesu
- Pisanie i publikowanie: Jak pisać książki, artykuły i blogi?
- Kreatywność i ADHD – jak wykorzystać swoje mocne strony?
- Kreatywność jako kluczowa kompetencja przyszłości – jak ją rozwijać?
- Ćwiczenia kreatywnego myślenia: 5 technik rozwijania twórczych potencjałów
Podsumowanie
Pisanie opowiadania to nie talent — to umiejętność, którą można wytrenować.
Wystarczy:
- jasna struktura,
- emocje,
- zwrot akcji,
- refleksja na końcu.
Każdy ósmoklasista może napisać wyjątkowe opowiadanie — krok po kroku.
🌟 Dołącz do społeczności smart-sens.org i korzystaj z gotowych materiałów!
💎 Subskrypcja miesięczna 9 zł to dostęp do:
📚 Opisów i narzędzi terapeutycznych: Terapii pedagogicznej oraz Zajęć specjalistycznych/rewalidacyjnych/Arkuszy i innych w górnych zakładkach strony.
🧩 gotowych scenariuszy lekcji i godzin wychowawczych,
🎯 programów rozwojowych, TUS i narzędzi do pracy indywidualnej,
🧠 ciekawych materiałów o emocjach, komunikacji i profilaktyce.
W naszej Strefie Edukacji z Sensem znajdziesz również:
📖 eBooki z konkretnymi rozwiązaniami i ćwiczeniami,
🗂️ scenariusze zajęć krok po kroku,
💬 narzędzia do pracy profilaktycznej i wychowawczej.
🔹 Codziennie wolne, nowe treści w artykułach na smart-sens.org.
👉 Przeczytaj:
smart-sens.org 