Terapia pedagogiczna to zorganizowany proces wspierania rozwoju dziecka, który łączy wiedzę z zakresu pedagogiki, psychologii i neurodydaktyki. Jej głównym celem jest niwelowanie trudności w uczeniu się oraz rozwijanie potencjału ucznia w sposób dostosowany do jego indywidualnych możliwości. Nie jest to „dodatkowa lekcja”, lecz ukierunkowana forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej, prowadzona przez nauczyciela-terapeutę.
🔍 Czym dokładnie jest terapia pedagogiczna?
Terapia pedagogiczna to działanie profilaktyczne i korekcyjno-kompensacyjne. Obejmuje zarówno diagnozę trudności edukacyjnych (np. dysleksji, dysgrafii, dyskalkulii), jak i opracowanie programu wsparcia opartego na indywidualnych potrzebach dziecka.
Terapeuta pedagogiczny stosuje ćwiczenia stymulujące percepcję wzrokową, słuchową, motorykę, pamięć i uwagę, a także wspiera rozwój emocjonalno-społeczny.
To forma pracy, która opiera się na założeniu, że każde dziecko może się uczyć skutecznie, jeśli otrzyma odpowiednie narzędzia, czas i relację wspierającą.
Dla kogo jest terapia pedagogiczna?
Terapia pedagogiczna jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży, które doświadczają trudności w nauce lub rozwoju funkcji poznawczych. Najczęściej kierowana jest do:
- uczniów z dysleksją, dysgrafią, dysortografią, dyskalkulią;
- dzieci z nieharmonijnym rozwojem poznawczym lub emocjonalnym;
- uczniów ze spektrum autyzmu (ASD) i ADHD, którzy potrzebują wsparcia w koncentracji, planowaniu, komunikacji;
- dzieci z niską motywacją do nauki lub lękiem szkolnym;
- uczniów o obniżonych funkcjach percepcyjno-motorycznych (np. trudności z koordynacją wzrokowo-ruchową).
Warto podkreślić, że terapia pedagogiczna nie jest zarezerwowana dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego – może z niej korzystać każde dziecko, które potrzebuje pomocy w przezwyciężeniu trudności edukacyjnych.
👉 Przeczytaj:
🎯 Cele terapii pedagogicznej
Cele terapii pedagogicznej są wielowymiarowe i obejmują zarówno obszar poznawczy, jak i emocjonalno-motywacyjny.
Najważniejsze z nich to:
- Kompensowanie deficytów – wzmacnianie słabszych funkcji poznawczych (np. pamięci, percepcji wzrokowej, słuchowej).
- Korekcja błędnych nawyków szkolnych – np. błędne trzymanie długopisu, nieprawidłowe tempo czytania, trudności w pisaniu.
- Rozwijanie motywacji do nauki i pozytywnego obrazu siebie jako ucznia.
- Wzmacnianie koncentracji i samoregulacji emocjonalnej.
- Budowanie poczucia sprawczości i wiary we własne możliwości.
Dzięki temu terapia pedagogiczna nie tylko poprawia wyniki w nauce, lecz także podnosi samoocenę dziecka i jego gotowość do dalszej edukacji.
🧩 Etapy terapii pedagogicznej
Terapia pedagogiczna przebiega według trzech podstawowych etapów, które tworzą spójny cykl pracy z uczniem:
1. Diagnoza pedagogiczna
Na tym etapie terapeuta rozpoznaje mocne i słabe strony dziecka. Wykorzystuje testy funkcji percepcyjno-motorycznych, analizuje prace ucznia i przeprowadza wywiad z rodzicami oraz nauczycielami.
Celem diagnozy jest ustalenie profilu funkcjonowania ucznia – jakie funkcje wymagają wsparcia, a które można wykorzystać jako zasoby.
2. Planowanie i realizacja terapii
Na podstawie diagnozy opracowuje się indywidualny program terapii pedagogicznej. Uwzględnia on cele krótkoterminowe i długoterminowe, metody pracy (np. metoda Dobrego Startu, metoda 18 struktur wyrazowych, metoda Weroniki Sherborne, ćwiczenia grafomotoryczne, zabawy językowe).
Zajęcia odbywają się zwykle raz lub dwa razy w tygodniu i trwają 45–60 minut.
3. Ewaluacja i modyfikacja programu
Po określonym czasie terapeuta dokonuje oceny postępów dziecka i dostosowuje plan pracy. Ewaluacja obejmuje zarówno analizę efektów edukacyjnych (np. poprawa czytania), jak i emocjonalnych (np. większa pewność siebie).
👉 Przeczytaj:
🧠 Przykładowe techniki wykorzystywane w terapii pedagogicznej
- Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej;
- Gry edukacyjne rozwijające uwagę i pamięć;
- Zabawy grafomotoryczne i konstrukcyjne;
- Elementy arteterapii, muzykoterapii i TUS;
- Techniki relaksacyjne i mindfulness dla dzieci.
🌱 Efekty terapii pedagogicznej
Regularna terapia pedagogiczna przynosi wymierne rezultaty:
- poprawę tempa czytania i pisania,
- zwiększenie koncentracji,
- redukcję lęku szkolnego,
- rozwój samoregulacji emocjonalnej,
- lepsze relacje z rówieśnikami i nauczycielami.
Długofalowo dziecko odzyskuje wiarę w siebie i doświadcza, że nauka może być źródłem radości, a nie frustracji.
📘 Warto wiedzieć
Terapia pedagogiczna jest integralnym elementem systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i przedszkolach, zgodnie z rozporządzeniem MEN.
W ramach IPET lub KIPU terapeuta współpracuje z nauczycielami, psychologiem, logopedą i rodzicami – tworząc zespół wsparcia dziecka.
📌 Powiązane
- Terapia pedagogiczna dla dzieci z dysleksją – jak rozwijać umiejętność czytania i pisania?
- Terapia Pedagogiczna w Praktyce: Scenariusze Zajęć dla Dzieci z Trudnościami w Nauce
- Jak rozpoznać, że dziecko potrzebuje terapii pedagogicznej?
- Gracz – terapia pedagogiczna
- Moje uczucia nie dotyczą tylko mnie – terapia pedagogiczna
🧭 Podsumowanie
Terapia pedagogiczna to proces wspierania, a nie tylko naprawiania. Pomaga dzieciom z trudnościami w uczeniu się rozwijać potencjał poznawczy i emocjonalny.
Każdy etap – od diagnozy, przez indywidualny program, po ewaluację – stanowi część całościowego podejścia, którego celem jest harmonijny rozwój ucznia.
💬 Najczęściej zadawane pytania
1. Ile trwa terapia pedagogiczna?
Czas trwania zależy od indywidualnych potrzeb dziecka – zwykle od kilku miesięcy do roku. Regularność zajęć ma kluczowe znaczenie.
2. Czy terapia pedagogiczna jest tylko dla dzieci z dysleksją?
Nie. Pomaga wszystkim uczniom, którzy mają trudności w nauce lub potrzebują wsparcia w koncentracji, motywacji czy emocjach.
3. Kto prowadzi terapię pedagogiczną?
Zajęcia prowadzi nauczyciel z kwalifikacjami w zakresie terapii pedagogicznej – często także pedagog specjalny lub terapeuta edukacyjny.
4. Czy terapia pedagogiczna może odbywać się w przedszkolu?
Tak, w ramach zajęć wczesnego wspomagania rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
5. Jakie efekty daje terapia pedagogiczna?
Poprawia umiejętności szkolne, rozwija samodzielność, koncentrację, a przede wszystkim buduje w dziecku poczucie sprawczości i wiary w siebie.
🌟 Subskrybuj
📌 Subskrypcja – 9 zł miesięcznie.
👉 Subskrybuj i zyskaj dostęp do Terapii pedagogicznej oraz Zajęć specjalistycznych/rewalidacyjnych/Arkuszy oraz do 🔹 wolnych, nowych treści co tydzień.
📚 eBooki dla nauczycieli, terapeutów i wychowawców
W naszej Strefie Edukacji z Sensem znajdziesz:
📖 eBooki z konkretnymi rozwiązaniami i ćwiczeniami,
🗂️ scenariusze zajęć krok po kroku,
💬 narzędzia do pracy profilaktycznej i wychowawczej.
👉 Czytaj, pobieraj i wykorzystuj na zajęciach — bez marnowania czasu na szukanie w internecie.
👉 Przeczytaj:
smart-sens.org 