Rewalidacja w szkole i przedszkolu – aktualne przepisy i praktyka (2025/26)
Zajęcia rewalidacyjne to ustawowo gwarantowana forma wsparcia edukacyjno-terapeutycznego, a nie „dodatkowa pomoc” zależna od dobrej woli placówki. Ich celem jest wspieranie rozwoju dziecka zgodnie z jego indywidualnymi potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności, a obowiązek ich organizacji spoczywa na szkole lub przedszkolu.
Ten artykuł jest częścią HUB-u: „Rewalidacja w szkole i przedszkolu – kompletny przewodnik dla nauczycieli, specjalistów i rodziców” i porządkuje jedno z najczęstszych pytań:
👉 kto dokładnie ma prawo do zajęć rewalidacyjnych i na jakiej podstawie?
✅ Kto ma prawo do zajęć rewalidacyjnych?
Zajęcia rewalidacyjne przysługują każdemu dziecku i uczniowi, który posiada:
📄 Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego
wydane przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną (lub inną uprawnioną instytucję), ze względu na jedną lub więcej poniższych przyczyn:
✔ autyzm, w tym zespół Aspergera
✔ niepełnosprawność intelektualną (lekka, umiarkowana, znaczna)
✔ niepełnosprawność ruchową (w tym z afazją lub chorobą przewlekłą)
✔ afazję
✔ niepełnosprawność wzrokową
✔ niepełnosprawność słuchową
✔ niepełnosprawność sprzężoną
🔴 Samo rozpoznanie medyczne lub opinia PPP nie wystarczają – podstawą prawną jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
🧠 Rewalidacja ≠ pomoc psychologiczno-pedagogiczna
To jedno z najczęstszych i najbardziej problematycznych nieporozumień w szkołach i przedszkolach.
🔹 Rewalidacja:
- jest obowiązkowa,
- wynika bezpośrednio z orzeczenia,
- musi być ujęta w IPET,
- realizowana jest w określonym wymiarze godzin,
- jej celem jest kompensowanie skutków niepełnosprawności i rozwijanie funkcji zaburzonych.
🔹 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna:
- przysługuje każdemu dziecku (również bez orzeczenia),
- ma charakter wspierający i doraźny,
- obejmuje np. zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, dydaktyczno-wyrównawcze, logopedyczne, TUS.
📌 Rewalidacja nie zastępuje PPP i nie może być z nią „zamieniana”.
To dwa odrębne systemy wsparcia.
👇 Przeczytaj:
🏫 Rewalidacja w szkole i w przedszkolu – czy są różnice?
👶 Rewalidacja w przedszkolu:
- przysługuje dzieciom z orzeczeniem,
- skupia się na rozwoju funkcji bazowych (komunikacja, motoryka, percepcja, regulacja emocji),
- często ma formę zajęć indywidualnych lub w bardzo małych grupach,
- jest kluczowa dla wczesnego wspomagania rozwoju.
🎒 Rewalidacja w szkole:
- jest ściśle powiązana z edukacją i funkcjonowaniem szkolnym,
- wspiera m.in. czytanie, pisanie, matematykę, komunikację, samoregulację, orientację społeczną,
- zawsze musi wynikać z diagnozy funkcjonalnej (WOPFU) i być wpisana do IPET.
📌 Czy szkoła lub przedszkole może odmówić rewalidacji?
Nie.
Jeśli dziecko posiada ważne orzeczenie:
- placówka ma obowiązek zorganizować zajęcia rewalidacyjne,
- brak kadry nie zwalnia z odpowiedzialności,
- rewalidacja nie może być „zawieszona” ani zastąpiona innymi zajęciami.
➡️ To obowiązek organizacyjny i prawny, a nie dobra praktyka.
📋 Rewalidacja a IPET – nierozerwalny związek
Każdy uczeń z orzeczeniem:
- musi mieć opracowany Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET),
- a zajęcia rewalidacyjne są jego obowiązkowym elementem.
W IPET powinny znaleźć się m.in.:
- cele rewalidacyjne (konkretne, mierzalne),
- formy i metody pracy,
- liczba godzin,
- osoby realizujące zajęcia,
- sposoby monitorowania postępów.
📌 Rewalidacja „bez IPET” lub „obok IPET” to poważne naruszenie przepisów.
👨👩👧 Co powinni wiedzieć rodzice?
Rodzic ma prawo:
✔ znać liczbę godzin rewalidacji,
✔ wiedzieć, kto prowadzi zajęcia i jakie są ich cele,
✔ otrzymywać informacje o postępach dziecka,
✔ zgłaszać uwagi do IPET,
✔ oczekiwać realnej realizacji zapisów orzeczenia.
Jeśli rewalidacja nie jest realizowana:
➡️ warto złożyć pisemne zapytanie do dyrektora,
➡️ w dalszej kolejności – do organu prowadzącego lub kuratorium.
👇 Przeczytaj:
🔗 Czytaj także
- 👉 Czym jest rewalidacja? — definicja, cel i dla kogo jest przeznaczona — kompleksowe wprowadzenie do rewalidacji w szkole i przedszkolu. smart-sens.org
- 👉 1. Co to jest IPET? Krótkie i jasne wyjaśnienie — praktyczny opis dokumentu kluczowego dla planowania rewalidacji. smart-sens.org
- 👉 Rewalidacja w praktyce: Przykładowe tytuły zajęć rewalidacyjnych — inspiracje i konkretne przykłady zajęć. smart-sens.org
- 👉 Przykładowe zapisy w dzienniku dotyczące zajęć rewalidacyjnych — jak dokumentować zajęcia krok po kroku. smart-sens.org
- 👉 Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego – jak je interpretować i wdrażać — poradnik, który ułatwia pracę z dokumentami orzeczeniowymi. smart-sens.org
- 👉 Przykładowe sprawozdanie z zajęć rewalidacyjnych — gotowy wzór sprawozdania do wykorzystania w praktyce. smart-sens.org
🎯 Podsumowanie
✔ Rewalidacja przysługuje każdemu dziecku i uczniowi z orzeczeniem o kształceniu specjalnym
✔ Jest obowiązkiem szkoły i przedszkola, nie formą „dodatkowej pomocy”
✔ Nie jest tym samym co pomoc psychologiczno-pedagogiczna
✔ Musi być ujęta w IPET i realizowana zgodnie z diagnozą
✔ Rodzice i nauczyciele mają prawo i obowiązek egzekwować jej realizację
📌 Ten artykuł stanowi część HUB-u „Rewalidacja w szkole i przedszkolu – kompletny przewodnik”
W kolejnych częściach znajdziesz m.in.:
👉 ile godzin rewalidacji przysługuje dziecku,
👉 jak zaplanować zajęcia rewalidacyjne krok po kroku,
👉 przykłady celów i programów rewalidacyjnych,
👉 najczęstsze błędy szkół i przedszkoli – i jak je korygować.
👇 Przeczytaj:
❓ FAQ – Najczęściej zadawane pytania
1️⃣ Kto ma prawo do zajęć rewalidacyjnych?
Prawo do zajęć rewalidacyjnych ma każde dziecko i każdy uczeń, który posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, niezależnie od wieku, etapu edukacyjnego czy rodzaju placówki (publiczna / niepubliczna).
Podstawą nie jest diagnoza medyczna ani opinia, lecz orzeczenie wydane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
2️⃣ Czy rewalidacja przysługuje w przedszkolu?
Tak.
Rewalidacja przysługuje również dzieciom w wieku przedszkolnym, o ile posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
W przedszkolu zajęcia te koncentrują się najczęściej na:
- komunikacji,
- rozwoju poznawczym,
- motoryce,
- regulacji emocji,
- funkcjonowaniu sensorycznym.
3️⃣ Ile godzin zajęć rewalidacyjnych przysługuje dziecku?
Zgodnie z przepisami:
📌 minimum 2 godziny zajęć rewalidacyjnych tygodniowo
dla każdego ucznia lub dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
Godzina rewalidacyjna = 60 minut, a nie 45 minut.
Organ prowadzący (np. gmina) może przyznać więcej godzin, jeśli wynika to z potrzeb dziecka, ale nie może przyznać mniej.
4️⃣ Czy godziny rewalidacji mogą być łączone lub „oddawane” innym zajęciom?
Nie.
Godziny rewalidacji:
- nie mogą być zamieniane na zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, logopedyczne ani TUS,
- nie mogą być realizowane „przy okazji” innych zajęć,
- muszą być wyodrębnione w planie i dokumentacji.
Rewalidacja to odrębna, obowiązkowa forma wsparcia, a nie część pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
5️⃣ Czy rewalidacja zawsze musi być indywidualna?
Nie zawsze, ale najczęściej tak.
Zajęcia rewalidacyjne mogą być:
- indywidualne (najczęstsza forma),
- w małych grupach (jeśli pozwalają na to potrzeby i cele terapeutyczne).
Decyzja powinna wynikać z:
- orzeczenia,
- diagnozy funkcjonalnej (WOPFU),
- zapisów w IPET.
6️⃣ Kto prowadzi zajęcia rewalidacyjne?
Zajęcia rewalidacyjne prowadzą specjaliści posiadający odpowiednie kwalifikacje, m.in.:
- pedagog specjalny,
- oligofrenopedagog,
- surdopedagog,
- tyflopedagog,
- logopeda (jeśli cele są stricte komunikacyjne),
- terapeuta SI (jeśli dotyczy regulacji sensorycznej).
📌 Ważne: kwalifikacje muszą odpowiadać rodzajowi niepełnosprawności, a nie tylko ogólnemu tytułowi zawodowemu.
7️⃣ Czy szkoła lub przedszkole może odmówić realizacji rewalidacji?
Nie.
Jeśli dziecko posiada ważne orzeczenie:
- placówka ma obowiązek zorganizować rewalidację,
- brak kadry lub środków nie zwalnia z odpowiedzialności,
- rewalidacja nie jest „opcją” ani dobrą praktyką, lecz wymogiem prawnym.
8️⃣ Czy zajęcia rewalidacyjne muszą być wpisane do IPET?
Tak – zawsze.
Zajęcia rewalidacyjne:
- są obowiązkowym elementem IPET,
- muszą mieć określone cele, metody, formy pracy i liczbę godzin,
- powinny wynikać z diagnozy funkcjonalnej (WOPFU).
Rewalidacja realizowana bez IPET jest nieprawidłowa organizacyjnie.
9️⃣ Czy rodzic ma wpływ na zajęcia rewalidacyjne?
Tak.
Rodzic ma prawo:
- znać cele i zakres rewalidacji,
- uczestniczyć w tworzeniu IPET,
- otrzymywać informacje o postępach dziecka,
- zgłaszać uwagi i wnioski dotyczące form wsparcia.
📌 Rodzic nie realizuje rewalidacji, ale jest ważnym partnerem zespołu.
🔟 Co zrobić, jeśli rewalidacja nie jest realizowana lub jest realizowana nieprawidłowo?
W takiej sytuacji warto:
- zgłosić problem pisemnie do dyrektora placówki,
- poprosić o wgląd do IPET i organizacji godzin,
- w razie potrzeby skontaktować się z organem prowadzącym lub kuratorium.
Brak realizacji rewalidacji to naruszenie przepisów oświatowych.
1️⃣1️⃣ Czy dziecko może mieć jednocześnie rewalidację i inne formy wsparcia?
Tak.
Dziecko może jednocześnie korzystać z:
- zajęć rewalidacyjnych,
- pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
- terapii logopedycznej,
- zajęć TUS,
- innych form wsparcia wynikających z potrzeb.
📌 Te formy nie wykluczają się, lecz uzupełniają.
1️⃣2️⃣ Czy liczba godzin rewalidacji może się zmieniać?
Tak, ale:
- nie może spaść poniżej minimum (2 godziny tygodniowo),
- zmiana powinna wynikać z aktualnej diagnozy i IPET,
- decyzja musi być udokumentowana.
💎 Subskrypcja
💎 Subskrypcja miesięczna 9 zł umożliwia dostęp do:
📚 Opisów i narzędzi terapeutycznych: Terapii pedagogicznej oraz Zajęć specjalistycznych/rewalidacyjnych/Arkuszy i innych w górnych zakładkach strony.
🧩 gotowych scenariuszy lekcji i godzin wychowawczych
🎯 programów rozwojowych, TUS i narzędzi do pracy indywidualnej,
🧠 ciekawych materiałów o emocjach, komunikacji i profilaktyce.
W naszej Strefie Edukacji z Sensem znajdziesz również:
📖 eBooki z konkretnymi rozwiązaniami i ćwiczeniami,
🗂️ scenariusze zajęć krok po kroku,
💬 narzędzia do pracy profilaktycznej i wychowawczej.
🔹 Codziennie wolne, nowe treści w artykułach na smart-sens.org.
👇 Przeczytaj:
smart-sens.org 