Kropka – mała inspiracja do wielkich działań. O obchodach międzynarodowego dnia kropki w przedszkolu

Kropka

Hanna Niewiadomska

Raz długopis miał zadanie,
Aby wstawić kropkę w zdanie.
Szukał miejsca od początku,
W całym zdaniu, bez wyjątku.

Myśli: – Może tak przed „że”?
Lecz przecinek woła: – Nie!!!
Przed „że” zawsze jest przecinek,
Tu jest mały odpoczynek.

Przed „że”, „ale” oraz „a”
Jak świat światem stoję ja!!!
Kopnął swym ogonkiem kropkę:
– Ustaw się za wielokropkiem.

Lecz już słychać wielokropka:
– Po co mi jest czwarta kropka?
Od zarania wielokropek
Składa się z trzech małych kropek.

Poszedł pisak w prawą stronę,
Gdzie pytajnik stał zdziwiony.
Ma do ciebie zapytanie:
– Gdzie tu wstawić kropkę w zdanie?

Zakłopotał się pytajnik,
Nadął się jak stary czajnik:
– Po co ty mnie o to pytasz?
Ja nic nie wiem! Sam wciąż pytam!

Idź po radę do myślnika,
On trudności nie unika.
Toż on stoi i wciąż myśli.
On na pewno coś wymyśli.

Myślnik myślał: – Gdzie by? gdzie?
Ale ciągle było źle!
Tusz się kończy w długopisie,
Ciągle pisze, pisze, pisze.

Nagle słyszy.. ktoś się drze.
To wykrzyknik krzyczy: – Wiem!!!
Właśnie sobie przypomniałem,
Gdzie ja kropkę już widziałem.

– Kropka takie ma zadanie,
By z honorem zamknąć zdanie.
Gdyby kropki tam nie było,
Zdanie by się nie kończyło.

Kropka

Kropka – niby nic, a jednak coś wielkiego. Ten zwyczajny mały punkt od wielu lat jest symbolem twórczej zabawy zmierzającej do odkrywania talentów, drzemiących w każdym z nas niezależnie od wieku. Kropka postawiona niedbale na czystej kartce przez małą, nieśmiałą dziewczynkę o imieniu Vashti spowodowała, że cały świat oszalał na jej punkcie.

Autor opowiadania The Dot, Peter H. Reynolds, zapewne był zaskoczony tak ogromnym sukcesem swojej książki, dedykowanej dzieciom, którym brakuje odwagi i wiary we własne możliwości. Kropka bowiem zainspirowała wielu pedagogów pracujących pod każdą szerokością geograficzną do odważnego podejmowania twórczych działań z dziećmi. Od 2008 roku, dokładnie 15 września, obchodzimy Dzień Kropki, który stał się międzynarodowym świętem kreatywności, inwencji i nieszablonowego myślenia. 

Zawsze warto poświęcić wiele uwagi i czasu na odkrywanie talentów i mocnych stron dziecka. Ta niezwykła umiejętność korzystania z własnych zasobów zwiększa wiarę we własne możliwości, dodaje odwagi, wzmacnia pewność siebie. Tak jak nauczycielka od plastyki pomogła bohaterce opowiadania The Dot odkryć talent do rysowania, tak naszą rolą jest pomóc dzieciakom poznać w nich to, co najlepsze, to, co ich wyróżnia, sprawia im radość, daje poczucie sprawstwa, jest drogą do sukcesu. Każdy dobry pedagog ma na to swoje sprawdzone sposoby. Niewątpliwie pomocne w rozwijaniu kreatywności u najmłodszych jest dobre rozpoznanie, odpowiednio zaaranżowana przestrzeń edukacyjna, twórcze planowanie, pochylanie się nad tym, co inne, nieszablonowe, wychodzące poza schematy. 

Niewielka kropka zmieniła świat małej Vashti. Pozwoliła jej na rozpoczęcie wspaniałej przygody, podczas której rozpoczęła swoje dziecięce eksperymenty z rysowaniem. Naszych wychowanków też możemy zabrać w tę wspaniałą podróż ku kreatywności, a obchody Dnia Kropki są ku temu odpowiednią okazją. Zazwyczaj to święto rozpoczyna się od zapoznania z historią bohaterki P. H. Reynoldsa poprzez obejrzenie filmu lub przeczytanie opowiadania i wymyślenie własnego znaku. W naszym przedszkolu zdecydowałyśmy się nie ograniczać obchodów tylko do jednego dnia, ale zaplanowałyśmy cały tydzień twórczych działań, których motywem przewodnim stała się kropka. Większość grup pokusiła się o realizację tematu metodą projektu badawczego. Dzięki temu powstały ciekawe siatki pytań, pomocne w zaprojektowaniu poszczególnych aktywności. Zwykła kropka nie tylko zawładnęła naszą wyobraźnią, lecz także rozbudziła ciekawość poznawczą, wyostrzyła zmysł obserwacji, wyzwoliła aktywność ruchową, twórczą pasję, pomogła w dostrzeżeniu swoich mocnych stron oraz przyczyniła się do integracji środowiska przedszkolnego. W projekcie znalazło się miejsce na działania twórcze zarówno w sali przedszkolnej, jak i w terenie, na wystąpienia ekspertów, statystyki oraz współpracę ze środowiskiem rodzinnym. W grupie najstarszej poszukiwaliśmy odpowiedzi na następujące pytania postawione przez dzieci: 

• Czy są litery z kropkami?
• Czy są książki o kropkach?
• Czy z kropki można zrobić kwadrat?
• Czy kropka może być na kropce?
• Czy z kropek można zrobić obraz?
• Czy są zwierzęta w kropki?
• Czy na ciele człowieka są kropki?
• Czy dinozaury były w kropki?
• Czy konie są w kropki?
• Czy są owady w kropki?
• Czy liście są w kropki?
• Czy są piosenki o kropkach?

Wszystkie zagadnienia łatwo było usystematyzować. Wachlarz różnorodnych strategii myślenia dzieci był pierwszym moim skojarzeniem. Odpowiednio pogrupowane pomogły w odpowiednim zaplanowaniu działań, umożliwiających wielozmysłowe poznawanie świata przez dzieci. Zależało nam, żeby dzieci samodzielnie dochodziły do wiedzy, twórczo działały, wykorzystując w pełni swoje inteligencję, czyli tkwiący w nich zbiór zdolności, talentów i umiejętności umysłowych. 

W każdej z sal powstał kącik tematyczny „Coś w kropeczki”, który dzieci wyposażyły w odpowiednie akcesoria. Znalazły się w nich ulubione pluszaki w kropki, kubeczki, akcesoria garderoby, książki przyrodnicze, tomiki poezji dla dzieci, płyta CD z piosenką Biedroneczki są w kropeczki. 

W ramach wspierania całościowego rozwoju zaplanowałyśmy następujące działania.

Rozwój języka 
Litery z kropeczką – odszukiwanie liter z kropką w swobodnym tekście i zamalowywanie ich odpowiednim kolorem: 

• i – czerwony,
• j – niebieski,
• ż – żółty. 

Zagadka fonemowa – reagowanie sygnałem na określoną głoskę: Gdy usłyszysz wyraz na głoskę [ż] – klaśnij w dłonie, na głoskę [j] – podskocz, na głoskę [i] – tupnij. 

Wprowadzenie wiersza Kropki A. Frączek – swobodne interpretacje słowno-ruchowe do utworu.

Opowiadania twórcze – Gdybym był kropką, to…, Gdyby z nieba padał kropkowy deszcz… 

Teatrzyk „Pan kropeczka przedstawia” – odgrywanie scenek z wykorzystaniem sylwet, układanie dialogów.

Kolorowe kropki – opracowanie książeczki do czytania globalnego, wykonanie rysunków do zdań: „To jest czerwona kropka”, „To jest zielona kropka”, „To jest żółta kropka” itp. Wspólne czytanie przygotowanej książeczki.

Alfabet Braille’a i alfabet Morse’a – odszyfrowywanie wiadomości ukrytych w kropkach i kropeczkach. 
 

Funkcje podjętych działań: rozwijanie umiejętności tworzenia opowiadań i oryginalnych historii, kształtowanie wrażliwości na rymy, dźwięki, doskonalenie pamięci słuchowej, rozbudzanie zainteresowań kodem alfabetycznym, wyzwalanie motywacji do samodzielnego czytania. 

MYŚLENIE PRZYCZYNOWO – SKUTKOWE 

Idzie sobie stonoga – gra, konstruowanie prostych gier-ściganek i gier-opowiadań z wykorzystaniem kół, rozgrywanie gier w zespołach oraz w parach, przestrzeganie ustalonych reguł. 

Kropki muchomora – zagadki matematyczne – dorysowywanie brakujących kropek tak, aby każdy muchomor miał ich 8, łączenie muchomorów według liczby kropek od najmniejszej do największej. 

Rodziny kropek – tworzenie zbiorów, klasyfikacja kropek ze względu na wielkość, kolor, fakturę. 

Kwadrat z kropki – czy to jest możliwe? – składanie kół w formę kwadratu.
 

Funkcje podjętych działań: doskonalenie umiejętności konstruowania gier, przeliczania, klasyfikowania, rozwiązywania problemów. 

WYOBRAŹNIA PRZESTRZENNA 

Obraz z kropek – kompozycja z wyciętych kół różnej wielkości, tworzenie obrazu grupowego.

Co można zrobić z kropek? – wykropkowywanie kartki, łączenie kropek w różne kształty, kolorowanie, nadawanie tytułu. 

Czarujemy z kropki – przemienienie tego, co zwyczajne, w coś, co jest niezwykłe. 

Kropkowy świat – malujemy jak Paul Klee – oglądanie reprodukcji malarskich, przybliżenie sylwetki artystów tworzących w nurcie pointylistycznym, dostarczenie wzorów i bodźców do rozwijania wyobraźni oraz inwencji twórczej, malowanie patyczkami higienicznymi.
 

Funkcja podjętych działań: rozwijanie wrażliwości na kształty, linie, przestrzeń, kolory; poszerzanie doświadczeń plastycznych.

SPRAWNOŚĆ MOTORYCZNA 

Kropki w ruchu – ćwiczenia gimnastyczne z wykorzystaniem krążków do sersa, włączenie dzieci w planowanie ćwiczeń i ich prowadzenie. 

Tajemnicza kropka – zabawy pantomimiczne rozwijające kreatywność, układanie zagadek z wykorzystaniem kropek poprzez naśladowanie różnych czynności z ich użyciem. 
 

Funkcje podjętych działań: doskonalenie sprawności ruchowych, wykorzystywanie ruchu w sposób celowy i świadomy.

POZNAWANIE ŚRODOWISKA 

W poszukiwaniu kropek – spacer z lupami po ogrodzie przedszkolnym, obserwacja roślin, dzielenie się spostrzeżeniami. 

Jesienią w naszym lesie znajduje się wiele ciekawych roślin, na konwaliach i konwalijkach pojawiają się czerwone i bordowe kuleczki, jarzębina przebija przez liście owocowymi gronami, a dębowe liście pokryte są nietypowymi naroślami. Gdzieniegdzie możemy spotkać czerwone muchomory, które najbardziej przykuwają uwagę dzieci. Niektóre rośliny, ze względów bezpieczeństwa, oglądamy z pewnej odległości (rośliny trujące), inne z bliska. Czy kuleczkę można zaliczyć do kropki? To kolejne pytanie, które pojawia się podczas działań w ogrodzie. 

Zwierzęta w kropki – wystąpienie dzieci w roli ekspertów, dzielenie się swoją wiedzą z innymi w oparciu o przyniesione książki, albumy przyrodnicze, własnoręcznie wykonane rysunki oraz modele zwierząt. 

W trakcie prezentacji ekspertów ujawniły się zainteresowania dzieci poszczególnymi gatunkami zwierząt. Jedna z dziewczynek, pasjonatka koni, która od dwóch lat pobiera lekcje jazdy konnej, przyniosła albumy o koniach. Potrafiła opowiedzieć o wybranej maści i fachowo ją nazwać. Konie zagościły potem w rysunkach dzieci, a Julka w roli eksperta, opowiadająca o swojej pasji, obsadzona była przez cały dzień. Dalmatyńczyki to kolejne zwierzęta, o których opowiedział nam Jaś. Trudno było zliczyć plamy na ich skórze, ale z łatwością można było dostrzec plamy w kształtnych kropkach. Najwięcej do powiedzenia miały dzieci, które przygotowywały prezentacje o biedronkach. Dowiedzieliśmy się, jakie gatunki biedronek popularne są w naszym kraju, czy biedronki są pożyteczne, co jedzą, a także czy mogą stanowić zagrożenie dla innych. Najbardziej interesowało nas, czy liczba kropek stanowi o wieku owada. To dobry temat do przeprowadzenia twórczej dyskusji z dziećmi. Świadomość wychowanków okazała się wysoka i szybko obalony został mit o biedronkowym wieku. Czy wszystkie biedronki są czerwone? Tej odpowiedzi szukaliśmy, samodzielnie przeszukując dostępne materiały przyrodnicze zgromadzone w kąciku przyrody. Przeglądając albumy, natrafiliśmy też na piękne gatunki motyli, żab oraz ryb, na których również dopatrzyliśmy się ciekawych punktów w postaci kropek. 
 

Cele podjętych działań: doskonalenie zmysłu obserwacji, rozpoznawanie i kategoryzowanie świata roślin i zwierząt, rozwijanie pasji poznawczych. 

AKTYWNOŚĆ  MUZYCZNA

Dla Eleny – układ taneczny z wykorzystaniem wyciętych kół do muzyki M. Lorenca. 

Muzyka wiatru – improwizacje ruchowe do muzyki. 

Kropeczkowy rytm – wyklaskiwanie rytmów według wzoru. 
 

Funkcje podjętych działań: rozwijanie poczucia rytmu, wrażliwości na dźwięki, łączenie muzyki z emocjami i własnym nastrojem, wyzwalanie radości i spontaniczności.

POZNANIE INTRAPERSONALNE 

„Kropka” – zapoznanie z opowiadaniem P. H. Reynoldsa, rozmowa o swoich mocnych stronach, co umiem robić najlepiej, w czym jestem dobry (w domu, w przedszkolu podczas zajęć, poza nim, w kontaktach z innymi), zilustrowanie na kropce własnego sukcesu. Umieszczenie jej na drzewie talentów grupy. 
 

Funkcje podjętych działań: poznawanie swoich mocnych stron, poszerzanie doświadczeń w autoprezentacji.

POZNANIE INTERPERSONALNE 

Udział w imprezie integracyjnej z rodzicami „Dzień Kropki w Ósemce”.
 

Funkcje podjętych działań: doskonalenie umiejętności współpracy w grupie, nawiązywanie kontaktów społecznych, integracja środowisk przedszkolnych.

Zakończeniem naszego tygodniowego projektu była impreza integracyjna z rodzicami w ogrodzie przedszkolnym. Początek jesieni to doskonały moment na rozpoczęcie corocznej współpracy ze środowiskiem rodzinnym. To zdecydowanie inna forma niż zebranie ogólne, które w połowie września już mamy za sobą. W jego trakcie rodzice poznają nas jako kompetentnych, rzeczowych profesjonalistów, przedstawiających m.in. zadania związane z planowaniem roku szkolnego, podstawowe dokumenty, profile rozwojowe dzieci w zależności od wieku, zasady obowiązujące w grupie. Podczas imprezy poznają nas jako dobrych animatorów, pełnych inicjatywy, otwartości i entuzjazmu. Poprzez aktywne uczestnictwo dostrzegają jeden z ważniejszych wycinków naszej pracy, jakim jest dobrze zorganizowana i przemyślana zabawa połączona tematycznie z innymi podejmowanymi działaniami w placówce. Jak zwykle spotkanie integracyjne z rodzicami przygotowujemy we własnym zakresie, czyli nie zapraszamy do jego prowadzenia firm zewnętrznych. Sobota zawsze jest gwarantem, że zgromadzimy większość przedszkolnych rodzin, od lat organizujemy nasze imprezy z rodzicami w pierwszy dzień weekendu w godzinach przedpołudniowych, co zdecydowanie umożliwia nam zrealizowanie jednego z głównych celów, jakim jest integracja społeczności przedszkolnej. 
 

DZIAŁANIA PODJĘTE PRZEZ UCZESTNIKÓW IMPREZY NA STACYJCE MAM TALENT

Zadanie aktorskie nr 1: Pokaż miną rozszyfrowaną emocję
        
        Jest uśmiech dyskretny dla pięknej damy, (wszystkie mamy się uśmiechają)
        uśmiech radosny dla dziecka szczerego 
        i gromki śmiech dla taty szczęśliwego. (RADOŚĆ)
                                                                      Bywa, że smutek cicho przychodzi,
                                                                      czasami w rozpacz głośną przechodzi.
                                                                      Kiedy smutek nas nachodzi,
                                                                      wtedy płakać nie zaszkodzi. (SMUTEK)
        Starach ma wielkie oczy,
        może cię zaskoczy?
        Coś strasznego! Co?
        Nie wiem – może schował się na drzewie? (STRACH)
                                                                     Jestem dzisiaj zły jak osa.
                                                                     Złość mam w oczach i we włosach. 
                                                                     Tupię nogą – lewą, prawą.
                                                                     chyba wszyscy się obrażą! (ZŁOŚĆ)
        Mama patrzy ze zdziwieniem,
        tata patrzy ze zdziwieniem,
        dziecko patrzy ze zdziwieniem.
        Co to jest? Niestety, nie wiem. (ZDZIWIENIE)…

źródło: wychowaniewprzedszkolu.pl