Dzień Grzyba

Jeśli jesteś zapalonym grzybiarzem, to z pewnością wiesz, że istnieje coś takiego, jak Dzień Grzyba. Każdy prawdziwy grzybiarz obchodzi go na swój sposób. Święto grzyba jest celebrowane nie tylko w miastach, ale i w przedszkolach.

Dzień Grzyba obchodzony jest 24 września. Posiada same pozytywne skojarzenia, ponieważ:

• zebrane grzyby po odpowiednim przyrządzeniu są smaczne,
• okazja do spaceru,
• niezwykła przygoda.

W różnych miastach w Polsce święto grzyba odbywa się w różnych datach, lecz organizatorzy trzymają się sztywno września. Podczas takiego święta można brać udział w wielu atrakcjach, jakie dane miasto przygotowuje. Są to np.:

• konkurs grzybobrania,
• konkurs na największego grzyba,
• warsztaty z: czerpania papieru, tkactwa, pokazy szycia ze słomy, kowalstwa,
• konkurs kulinarny,
• liczne atrakcje dla dzieci,
• malowanie toreb płóciennych,
• piłowanie drewna na czas,
• zupa grzybowa dla uczestników,
• koncerty,
• stoiska z rękodziełem ludowym.

To są oczywiście przykłady tego, co na Dzień Grzyba miasta organizują, lecz zebraliśmy je, by pokazać ci, jak święto to jest ciekawe i przyjazne rodzinom i dzieciom.

Podgrzybek – arkusz pracy dla ucznia z trudnościami z uwagą

Dzień grzyba w przedszkolu

Mali ludzie w przedszkolach również obchodzą Dzień Grzyba bardzo hucznie. Przedszkolaki mają zapewnione wiele atrakcji, a mogą to być np.:

• poznanie budowy grzyba,
• poznanie grzybów jadalnych,
• poznanie grzybów trujących,
• prace plastyczne,
• rozmowa na temat tego, co można przyrządzić z grzybów,
• zabawa z użyciem chusty animacyjnej,
• zabawa ruchowa „Grzybobranie”,
• liczenie zebranych grzybków w koszyku (źródło: polki.pl)

Borowik – arkusz pracy dla ucznia z trudnościami z uwagą

Jan Brzechwa. Dźwiękobranie

Mówi się, że grzybobranie to jesienna choroba Polaków. Dzięki kultywowanej tradycji rodzinnych grzybobrań przedszkolaki zazwyczaj wiedzą, że pieczarki z pizzy to nie jedyne grzyby jadalne. Ich bogactwo w polskich lasach zachwyca, nazwy zaskakują. Dlatego właśnie grzyby rosną także w piosenkach i są wdzięcznym tematem zabaw muzycznych. Zapraszam dziś zatem na grzybobranie – dźwiękobranie.

GRZYBY I GRZYBKI W PIOSENCE

Propozycje repertuarowe są zapewne znacznie bogatsze niż te niżej przedstawione. Jednakże zupełnie subiektywnie odwołam się do tych tekstów, z których korzystam od lat.

Pierwsza piosenka Śmieszne grzybki (słowa Dorota Gellner, muzyka Aleksander Pałac) to propozycja dla dzieci 5- i 6-letnich. Zawarta w piosence historia o leniwych grzybkach zaskarbia sobie sympatię dzieci, zaś linia melodyczna urzeka i sprawia, że piękny tekst Doroty Gellner zyskuje równie artystyczną oprawę. Piosenkę zazwyczaj wykorzystuję do zabawy inscenizowanej ze śpiewem, czyli takiej, w której dzieci w podziale na role realizują jej treść dramatyczną. Zamieniam przedszkolaki w drzewa i siedzące pod nimi grzyby, które wyprowadzają się z lasu, by pod koniec piosenki powrócić na opuszczone wcześniej miejsca. Odpowiednio podzielony tekst wykonują naprzemiennie grupy dzieci realizujące partię lasu oraz partię grzybów. Następnie następuje zamiana ról.

ŚMIESZNE GRZYBKI
słowa: Dorota Gellner
muzyka: Aleksander Pałac
I.
Na polanie, na polanie
Siedzą grzybki na tapczanie
Zamiast grzecznie stać przy dróżkach
Wolą siedzieć na poduszkach
Refren:
Co tam ścieżki, co tam dróżki
Nas grzybowe bolą nóżki
A jak sobie odpoczniemy
Znów przy ścieżkach stać będziemy
II.
Hej leniuszki, hej leniuszki
Puste bez was leśne dróżki
Każda dróżka każda ścieżka
Chce by przy niej grzybek mieszkał
Refren:
Co tam ścieżki, co tam dróżki

Kolejna piosenka Leśna zagadka pochodzi ze zbioru Danuty i Karola Jagiełłów Piosenki, zabawy i tańce dla dzieci. Cz. 1. Jesień, zima. W tym zgrabnie napisanym tekście dzieci usłyszą nazwy grzybów, których pochodzenie można określić jako odzwierzęce – są to: kurki, zające, sarny, gąski. Oczywiście znajdziemy tu także rydze, borowiki, muchomory, jednakże dla dzieci najbardziej interesujące są te, których nazwy na co dzień z grzybami im się nie kojarzą. Humorystyczny charakter piosenki na pewno przypadnie przedszkolakom do gustu, a dla nas stanowić może punkt wyjścia do wielu zabaw muzycznych wykorzystujących nazwy grzybów.

Prawda. Fałsz. Zabawa z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych. Dzieci trzymają w dłoniach instrumenty. Nauczyciel wypowiada nazwy grzybów zaczerpnięte z piosenki oraz inne znane dzieciom, ale też spontanicznie wymyślone (np. króliki, wróble). Zadaniem dzieci jest zagranie nazwy grzyba – tyle dźwięków, ile nazwa ma sylab, ale tylko jeśli taki grzyb naprawdę istnieje. Ponieważ w piosence pojawiło się wiele określeń wspólnych dla grzybów i zwierząt, podawanie nazw zwierząt jest często najłatwiejszym sposobem, by dzieci wprowadzić w błąd. Równocześnie przedszkolaki uczą się podziału wyrazów na sylaby i wzbogacają swoją wiedzę na temat gatunków grzybów.

Las:

(Dzieci-grzyby siedzą u nóg kolegów-szumiących drzew. Z początkiem piosenki wstają i odchodzą, by usiąść na poduszkach znajdujących się 
naprzeciwko nich).
 

Na polanie, na polanie 
siedzą grzybki na tapczanie.
Zamiast grzecznie stać przy dróżkach,
wolą siedzieć na poduszkach.
 

Grzyby:

(Dzieci-grzyby wykonują wymach naprzemiennie lewą i prawą ręką, tupią leniwie w miejscu nogami).

Co tam ścieżki, co tam dróżki!
Nas grzybowe bolą nóżki!
A jak sobie odpoczniemy,
znów przy ścieżkach stać będziemy.
 

Las:

(Drzewa grożą palcem, wskazują na pustkę wokół, 
pokazują gestem nad głową grzybowy kapelusz).

Hej, leniuszki! Hej, leniuszki!
Puste bez was leśne dróżki!
Każda dróżka, każda ścieżka,
chce, by przy niej grzybek mieszkał.
 

Grzyby: 

Co tam ścieżki, co tam dróżki!
Nas grzybowe bolą nóżki!
A jak sobie odpoczniemy,
znów przy ścieżkach stać będziemy.
 

Las:

(Grzyby wstają, naśladują gestem założenie kapeluszy i plecaków, następnie wracają na swoje miejsca pod drzewami).
Odpoczęły, tak jak chciały,
kapelusze powkładały,
teraz pędzą z plecakami,
zająć miejsca pod krzakami.

Metrum. Ta zabawa jest także przygotowaniem do ćwiczenia rozpoznawania metrum przy wykorzystaniu nazw grzybów. Ćwiczenie przebiega następująco: nauczyciel podczas gry wymienia te grzyby, które wypełnią takt dwumiarowy (kur-ki, so-wy, ry-dze), trzymiarowy (zie-lon-ki, za-ją-ce, pod-grzyb-ki), czteromiarowy (bo-ro-wi-ki, mu-cho-mo-ry). Dzieci klaszczą z nauczycielem, licząc miary. Następnie chodzą i klaszczą w kole. W ostatnim etapie nauczyciel gra w wybranym przez siebie metrum, dzieci zaś po chwili słuchania dopasowują nazwę grzyba do słyszanej muzyki tak, by była zgodna z metrum, i wypełniła takt zgodnie z muzyką. Staramy się w zabawie utrwalić wszystkie rodzaje metrum. Następnie dzieci otrzymują od nauczyciela wycięte szablony grzybów i koszyków. W zależności od metrum, w jakim gra nauczyciel, układają w koszu dwa, trzy lub cztery grzyby. Alternatywą dla układania szablonów może być zabawa ruchowa, podczas której dzieci będą dobierać się w grzybowe dwójki, trójki lub czwórki.

Kolejne wesołe piosenki tych samych autorów, to Taniec żabki i muchomorka oraz Muchomorek, które z powodzeniem mogą być wykonane przez dzieci 4- i 5-let-nie. Obie posiadają treść fabularną pozwalającą na wykonanie z piosenką zabawy inscenizowanej, a także zabawy tanecznej. Odsyłam więc czytelników do zbioru Danuty i Karola Jagiełłów.

Ile kropek? Muchomor, mimo że trujący, to najbardziej barwny i najlepiej rozpoznawalny grzyb. Wykorzystajmy więc czerwony kapelusz z białymi kropkami do ćwiczeń słuchowych. Pierwsze z nich to ćwiczenie słuchowe z elementami liczenia. Zadaniem dzieci będzie policzenie dźwięków zagranych przez nauczyciela (można zagrać na bębenku, trójkącie, pianinie) i umieszczenie odpowiedniej liczby kropek na czerwonym kapeluszu. Następnie możemy umówić się z dziećmi, że gdy usłyszą dźwięk niski, to kropkę kładziemy na nóżce muchomora, dźwięk wysoki umiejscowimy zaś na kapeluszu. Wówczas zrealizujemy ćwiczenie różnicowania wysokości dźwięków.

Pamiętajmy, by początkowo dźwięki zagrać w rejestrach skrajnych, tak by dzieci wyraźnie usłyszały różnicę między dźwiękiem wysokim i niskim.

Konsonans i dysonans. Kolejne ćwiczenie to propozycja dla dzieci starszych i wiąże się z wprowadzeniem pojęcia przyjemnego współbrzmienia – konsonansu, ale także tego mniej przyjemnego dla ucha – czyli dysonansu. Nauczyciel będzie grać na pianinie naprzemiennie współbrzmienia konsonujące (np. kwarty, tercje, kwinty) oraz dysonujące (sekundy, trytony, septymy). Dzieci otrzymają od nauczyciela rysunki dwóch grzybów – jadalnego i trującego. Ich zadaniem będzie uniesienie grzyba jadalnego, gdy słyszane współbrzmienie będzie konsonansem, grzyba trującego zaś, gdy usłyszą dysonans.

WOJNA DŹWIĘKÓW

Jeden z najpiękniejszych i niezwykle muzycznych tekstów o grzybach to znany wszystkim wiersz Grzyby Jana Brzechwy. Czytam go dzieciom na zajęciach rytmiki, gdy tylko rozpoczynamy muzyczne spotkania z grzybami. To bardzo muzyczny tekst, co słychać już przy samej deklamacji. Powtarzające się wezwanie Króla Borowika, któremu towarzyszy akompaniament bębna, wręcz prosi o oprawę przedszkolnej orkiestry perkusyjnej. Jednakże nie będzie to jedyna partia instrumentalna, albowiem lamenty grzybów, które nie mogą pojawić się na wezwanie króla, stanowią muzyczny kontrast wskutek zastosowania w tekście takich określeń, jak: załkały, zaszemrały, zastękały. Mamy więc mocne, donośne bicie w bęben w dynamice forte, postępujący marsz muchomorów oraz delikatne łkanie, popiskiwanie i stękanie zlęknionych grzybów w dynamice piano. Wiersz ten może być więc wspaniałą partyturą i otworzyć przestrzeń dla instrumentalnej improwizacji. Zacznijmy więc od deklamacji i wspólnego klaskania wraz z wezwaniem Króla Borowika: 

Hej, grzyby, grzyby, 
Przybywajcie do mojej siedziby, 
Przybywajcie orężnymi pułkami. 
Wyruszamy na wojnę z muchami!

Po wspólnym klaskaniu, zgodnie z rytmem wiersza, spróbujmy włączyć pierwsze instrumenty, czyli bębenki, które głośno wykonają tę partię. Następnie wybierzmy instrumenty dla kolejnych grup grzybów. Tak udźwięczniony wiersz z pewnością uwrażliwi dzieci na melodię i rytm tekstu literackiego.

Król Borowik Prawdziwy szedł lasem,
Postukując swym jedynym obcasem,
A ze złości brunatny był cały,
Bo go muchy okrutnie kąsały.
Tedy siadł uroczyście pod dębem
I rozkazał na alarm bić w bęben:
 

Bębenek:
– Hej, grzyby, grzyby,
Przybywajcie do mojej siedziby,
Przybywajcie orężnymi pułkami.
Wyruszamy na wojnę z muchami!
Odezwały się pierwsze opieńki:
Klawesy: – Opieniek jest maleńki,
A tam trzeba skakać na sążeń,
Gdzie nam, królu, do takich dążeń?
Załkały surojadki:

Trójkąty: 
– My mamy maleńkie dziatki,
Wolimy życie spokojne,
Inne grzyby prowadź na wojnę.
Zaszemrały modraczki:

Marakasy (tremolo):
 – Mamy całkiem zniszczone fraczki,
Mamy buty wśród grzybów najstarsze,
Nie dla nas wojenne marsze.

Zastękały czubajki:
Tarki: – Wpierw musimy wypalić fajki,
Wypalimy je, królu, do zimy,
W zimie z tobą na wojnę ruszymy.

A król siedzi niezmiennie pod dębem,
Każe znowu na alarm bić w bęben:

Bębenek:
 – Przybywajcie, pieczarki, maślaki,
Trufle, gąski, purchawki, koźlaki,
Bedłki, rydze, bielaki i smardze,
Przybywajcie, bo tchórzami pogardzę!

Ledwo rzekł to, wtem patrzy, a z boru
Maszeruje pułk muchomorów:
– Przychodzimy z muchami wojować!
Ty nas, królu, na wojnę prowadź!
Wojowały grzybowe zuchy,
Pokonały aż cztery muchy.
Król Borowik winszował im szczerze
I dał wszystkim po grzybowym orderze.

W październiku minionego roku zachęcałam czytelników, by czerpać inspiracje z dźwięków otaczającej nas przyrody: szelestu liści, plusku kałuż i kropli deszczu, wesołego stukotu kasztanów. Muzyczne dźwiękobranie jesienią jest na wyciągnięcie ręki. To moja ulubiona muzyczna pora roku. Niech więc pomysły na zabawę rosną jak grzyby po deszczu!

autor: Katarzyna Forecka-Waśko

źródło: wychowaniewprzedszkolu.com.pl

#arkusze #autyzm #BożeNarodzenie #ciekawostki #czytanie #edukacja #ekologia #emocje #empatia #integracja #jesień #kolorowanie #kolory #kreatywność #lato #lekcja #logiczne #logopedia #matematyka #mindfulness #mózg #parenting #percepcja #przedszkole #przyroda #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #sensoryka #szkoła #terapia #toksyczni #uwaga #uważność #wiosna #WWRD #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaspecjalistyczne #zwierzęta #ćwiczenia #żłobek