Trudności z koncentracją u dzieci i młodzieży
Uwaga jest jedną z funkcji poznawczych, która rozwija się u każdego człowieka od najmłodszych lat. Wśród zasadniczych jej cech wymienia się skupienie, które określane jest jako koncentracja. Problem z jej utrzymaniem ma coraz więcej dzieci. Wskazane nieprawidłowości mogą mieć wiele przyczyn. Warto zauważyć, że w dzisiejszych czasach występują bodźce pochodzące z odmiennych źródeł, na przykład telefon, komputer czy telewizja, które wzmagają dysfunkcję. Biorąc pod uwagę powyższe, już we wczesnym etapie rozwoju człowieka trzeba wykonywać właściwe ćwiczenia usprawniające koncentrację. Ma ona bowiem przełożenie także w wielu innych elementach, takich jak pamięć, efektywność zdobywania wiedzy, bezpieczeństwo, a także jakość życia.
Przyczyny zaburzeń koncentracji u dzieci
Niedostateczne utrzymanie zainteresowania ma swoje źródło w neurologii. Jest to prawdopodobnie związane ze spowolnionym bądź zahamowanym rozwojem struktur mózgu, które odpowiedzialne są za zdolności koncentracyjne. Są one zlokalizowane w obszarze płata czołowego. Co więcej, bardzo częstą przyczyną powstałych zaburzeń jest intensywne poddawanie dziecka działaniu impulsów zewnętrznych. W sytuacji, gdy nasza pociecha doświadcza wielu różnych wrażeń w swoim życiu, każdy dzień dostarcza czegoś nowego, nie ma zapewnionych warunków do skutecznej nauki, znajduje to odzwierciedlenie w deficycie uwagi. W pewnych sytuacjach powodem dolegliwości może być nieprawidłowe odżywianie i dieta zawierająca produkty pobudzające do aktywności. Wśród tych składników wymienia się na przykład kakao, środki konserwujące, sztuczne barwniki, a także cukier.
Medycznym powodem prowadzącym do zaburzenia koncentracji u dzieci jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej, czyli ADHD. Pozostałymi kryteriami świadczącymi o rozpoznaniu opisywanego schorzenia są: impulsywność, a także wzmożona ruchliwość. Bardzo istotne w tym aspekcie, jest wykluczenie pozostałych potencjalnych przyczyn objawów. Obecność określonej jednostki chorobowej łączona jest z czynnikami o charakterze genetycznym, niedotlenieniem okołoporodowym, urazami głowy. ADHD najczęściej leczone jest u malców w wieku od 6 do 9 lat. Jest to nieprzypadkowe podejście, gdyż są to początki edukacji i trudności wynikające z objawów osiowych zaburzenia hiperkinetycznego uniemożliwiają funkcjonowanie pociechy w środowisku szkolnym.
W przypadku zespołu zaburzeń uwagi (ADD) nie mamy do czynienia z nadmiernym pobudzeniem. Weryfikacja tego rodzaju problemu jest bardziej skomplikowana do przeprowadzenia, gdyż dzieci cierpiące na ten rodzaj dysfunkcji rozwojowych postrzegane są jako mniej zdolne niż rówieśnicy. Zauważa się, że powody uaktywnienia się ADD związane są ze złym stylem życia matki podczas ciąży (alkohol, papierosy), wcześniactwem, wzmożonym narażaniem się na czynniki toksyczne. Mimo prawdopodobnego uczestnictwa niedoboru neuroprzekaźników w patogenezie ADD, w działaniach leczniczych nie wykorzystuje się preparatów, a sposoby pozafarmakologiczne.
Jak rozpoznać zaburzenia koncentracji u dziecka?
Warto zauważyć, że problemy z koncentracją u dziecka nie są łatwe do rozpoznania. W takiej sytuacji malec zachowuje się charakterystycznie dla dzieci będących w określonym wieku. Okres przedszkolny to czas, w którym funkcje poznawcze nadal podlegają intensywnemu kształtowaniu. Dlatego też trudno jest zweryfikować, czy ruchliwość oraz łatwe rozpraszanie się pod wpływem delikatnych pobudek stanowi naturalne zachowanie. W celu dokonania właściwego rozróżnienia zaburzeń od normalnych reakcji u dzieci w konkretnym wieku trzeba spełnić kilka warunków:
1. U dziecka zauważyć można co najmniej sześć symptomów z zaprezentowanych poniżej:
- brakuje koncentracji na drobnych elementach oraz pojawiają się błędy, które wynikają z nieuwagi,
- nie ma umiejętności utrzymania zainteresowania jedną czynnością przez dłuższy czas,
- nie słucha wydawanych poleceń pomimo prawidłowo funkcjonującego aparatu słuchowego,
- nie potrafi skończyć rozpoczętych prac,
- wykazuje brak zdolności organizacyjnych,
- zostawia w różnych miejscach przybory szkolne oraz wiele innych przedmiotów,
- nie przedstawia chęci wykonywania zadań, do których potrzebne jest poświęcenie większej ilości czasu,
- nie pamięta o wielu obowiązkach i innych sprawach,
- ulega rozpraszaniu pod wpływem bardzo słabych impulsów.
2. Objawy nie znikają pomimo zmiany środowiska, w którym przebywa pociecha
3. Symptomy utrzymują się dłużej niż pół roku.
4. Pierwsze oznaki dostrzeżono, gdy dziecko miało około 5 lat i utrzymują się, nawet gdy ma 9 lat.
W jaki sposób radzić sobie z zaburzeniami koncentracji u dziecka?
Wiele osób pracujących z dziećmi uważa, że wspaniałym narzędziem, które idealnie poradzi sobie z nieprawidłowościami pojawiającymi się w czasie trwania procesu edukacji, są gry planszowe. Każda aktywność, która dąży do zniwelowania braku koncentracji, oparta jest na wytrwałości, ciężkiej pracy, a także przejrzystych regułach. Dlatego też wskazany rodzaj rozrywki stanowi najatrakcyjniejszy sposób dotarcia do naszej pociechy. Odnosi ona także znaczący rezultat w przypadku problemów ze skupieniem uwagi. Na rynku znaleźć można bardzo dużo ciekawych planszówek opartych na różnych zgadywankach oraz układankach. Takie rozwiązanie polega na ćwiczeniu pamięci, spostrzegawczości oraz refleksu u najmłodszych.
Na co jeszcze należy zwrócić uwagę w terapii problemów z koncentracją u dzieci? Bardzo istotne w tej kwestii jest samo podejście rodzica do malucha oraz prowadzone przez niego działania wychowawcze.
Jak możemy pomóc naszemu dziecku?
- Należy prowadzić częste dialogi z pociechą. Pytać, jak minął dzień i co się wydarzyło, zarówno miłego, jak i mniej przyjemnego. Istotną kwestią w tym przypadku jest to, aby uważnie wysłuchiwać historii, które dziecko opowiada i utrzymywać w tym czasie kontakt wzrokowy. W sytuacji, gdy dochodzi do zagubienia podczas opowieści, trzeba delikatnie naprowadzać na zasadniczy wątek.
- Konieczne jest oswajanie najmłodszych ze zmianami, które mają pojawić się w ich życiu. Dlatego też warto z wyprzedzeniem informować, co czeka nasze dziecko w nowym środowisku.
- Bardzo istotną sprawą jest wspólne podejmowanie decyzji. Podczas tego procesu istotne jest uwzględnianie działania pozwalającego na przekazanie dziecku wiedzy dotyczącej samej struktury decyzyjnej. Należy wskazać, że nie jest to mechanizm łatwy oraz że nie może być powzięty pochopnie.
- Zasadniczym aspektem jest dbanie o rozładowanie energii.
- Skutecznym rozwiązaniem będzie przeprowadzenie próby polegającej na wejściu w położenie dziecka. Można wówczas zastanowić się, jakie odczucia są obecne w związku z daną sytuacją oraz zapytać, czy tak istotnie jest.
- Ważne są ćwiczenia dające możliwość wspólnego pisania literek. Dzięki temu zwiększa się poczucie wartości dziecka. Ciekawy rezultat można osiągnąć, gdy uczyni się z tego wspólną zabawę.
W niwelowaniu problemów z brakiem koncentracji u naszej pociechy wspaniale sprawdzą się metody wykorzystywane w Centrum Rozwoju Umiejętności Brain Gym. Bazują one na technikach stworzonych przez amerykańskich naukowców. Dzięki temu pociecha nie tylko osiągnie poziom rówieśników, ale i znacząco wyprzedzi.
źródło: braingym.pl
Trenujemy pamięć i koncentrację uwagi
Scenariusz zajęć rozwijających umiejętności uczenia się – zajęcia otwarte
Uczniowie: grupa 7 osobowa z kl. IV
Temat: Trenujemy pamięć i koncentrację uwagi
Cel ogólny dla obserwujących zajęcia:
– aktywizacja mózgu poprzez ćwiczenia usprawniające pamięć i koncentrację uwagi
Cel ogólny:
– doskonalenie pamięci krótkotrwałej i koncentracji uwagi
Cele operacyjne:
Uczeń:
– wie czym jest pamięć i umiejętność koncentrowania uwagi
– rozumie potrzebę ćwiczeń usprawniających pamięć i koncentrację uwagi i je stosuje
– ćwiczy umiejętność wyrażania swoich myśli
– potrafi pracować samodzielnie i angażuje się w pracę grupy
– wzmacnia poczucie własnej wartości
Metody pracy:
– podające: objaśnienie, pokaz, rozmowa
– problemowe: metody aktywizujące (mapa myśli, zabawy/gry dydaktyczne)
– praktyczne (prezentowanie przedmiotów, pokaz, wizualizacja)
– ewaluacyjne (kosz i walizeczka)
Formy pracy:
– indywidualna
– zespołowa
– grupowa
Środki dydaktyczne: kartki, kredki, przybory do pisania, arkusz papieru, gra dydaktyczna, komputer, tablica multimedialna, piłka, pudełko
Przebieg zajęć:
1. Powitanie, zaproszenie do wspólnej pracy.
2. Wprowadzenie w ćwiczenie wstępne dające zarys zaplanowanej tematyki:
Uczniowie siadają wygodnie, zamykają oczy. Następnie mają za zadanie w zupełnej ciszy „wyruszyć myślami” w miejsce lub do sytuacji, która wydarzyła się w ich dzieciństwie, a która wzbudza w nich przyjemne emocje. Po krótkiej „wycieczce” wracają do sali. Nauczyciel prosi chętne osoby do zaprezentowania swojej wycieczki, następnie pyta uczniów, czy domyślają się, czym dzisiaj zajmiemy się na zajęciach. Nauczyciel powtarza temat podany przez uczniów lub podaje w sytuacji jeśli uczniowie nie domyślili się tematyki oraz zapoznaje z celami zajęć, nawiązując do wykonanego ćwiczenia.
3. Przypomnienie informacji dotyczących pamięci, możliwości zapamiętywania, a także ważności koncentrowania się na tym, co robimy. Uczniowie wykonują mapę myśli dotyczącą pamięci i koncentracji (praca w grupach). Prezentacja map na tablicy. Nawiązanie do specyfiki pracy naszego umysłu (urozmaicenie/angażowanie zmysłów, skojarzenia, ćwiczenia usprawniające pamięć i koncentrację uwagi).
4. Ćwiczenia pobudzające pracę mózgu, rozwijające pamięć oraz wspomagające koncentrację uwagi:
• „Rozgrzewka” – wykonanie ćwiczenia na podstawie prezentowanego slajdu – współpraca obu półkul mózgowych.
• Pudełko różności – nauczyciel wkłada do pudełka określone przedmioty, następnie kolejno uczniowie za pomocą dotyku odgadują nazwy przedmiotów. Nazwany przedmiot wyjmują z pudełka i sprawdzają czy dobrze go zapamiętali (ćwiczenie pamięci i koncentracji uwagi).
• Rysunek w pamięci – uczniowie przez ok. 1 min. Starają się zapamiętać jak najwięcej szczegółów na obrazku, następnie odwracają kartkę i odpowiadają pisemnie (krótko) na pytania zadawane przez nauczyciela.
• Skojarzenia: rzucamy piłką i podajemy wyraz, następnie osoba, która złapała piłkę podaje skojarzenie do wyrazu, np.: stół – krzesło – cztery…
5. Podsumowanie zajęć rundką: Co mi się podobało i wykorzystam, a czego nie chcę zabrać ze sobą.
6. Podziękowanie za zaangażowanie podczas zajęć i pożegnanie uczniów.
W razie potrzeby i zawsze pod ręką: Gra edukacyjna rozwijająca koncentrację uwagi i trenująca pamięć.
Autor: Justyna Kasjaniuk
#arkusze #ASD #autyzm #BożeNarodzenie #ciekawostki #czytanie #edukacja #ekologia #emocje #empatia #integracja #jesień #kolorowanie #kolory #kreatywność #lato #lekcja #logiczne #logopedia #matematyka #mindfulness #mózg #percepcja #przedszkole #przyroda #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #sensoryka #storytelling #szkoła #toksyczni #uwaga #uważność #wiosna #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaspecjalistyczne #ZespółAspergera #zwierzęta #ćwiczenia #żłobek
smart-sens.org 