Dotyk – zabawy sensoryczne dla dzieci

Dotyk (układ czuciowy) jest uznawany za jeden ze zmysłów, jednak wrażenia określane łącznie jako dotyk są kombinacją sygnałów przesyłanych przez komórki reagujące na ciepło lub zimno, nacisk oraz uszkodzenie (ból).

W rozmaitych eksperymentach wykazano, że dotyk i zmysł motoryczny są podstawowymi elementami definiującymi odbieranie rzeczywistości przez zwierzęta (w tym człowieka).

Czy wiesz, że skóra jest największym organem ciała człowieka? I to właśnie w skórze ukryty jest zmysł dotyku! Znajdują się w niej receptory, dzięki którym możesz stwierdzić, czy coś jest gorące czy zimne, tępe czy ostre, szorstkie czy gładkie, mokre czy suche. Czy wiesz, jak nazywają się receptory rozmieszczone w skórze człowieka? Są to receptory bólowe, termiczne oraz mechaniczne.

Dlaczego czujemy ból?

Przypomnij sobie sytuację, gdy coś cię zabolało. Może coś spadło ci na stopę albo podczas jazdy na rowerze doszło do upadku? Czy zadziałał wtedy zmysł dotyku? Pojawił się ból? Dzięki receptorom bólowym organizm dostał sygnał, że wydarzyło się coś, na co trzeba zwrócić uwagę. Ból jest naszym przyjacielem. Mały ból ostrzega i zachęca do większej ostrożności. Duży ból zawiadamia o tym, że w którejś części twojego ciała dzieje się coś, co powinno cię zaniepokoić. Rodzice zabierają cię wtedy do lekarza.

Co jeszcze czujemy?

Zmysł dotyku odpowiada nie tylko za ból. Odpowiada też za inne wrażenia dotykowe. Pojawiają się na przykład, gdy głaszczesz małego kotka. Czujesz wtedy miękkość jego futerka. Gdy przychodzi czas gilgotania, to całe ciało łaskocze! Dzięki zmysłowi dotyku rozróżniasz ciepło i zimno. Gdy w letni dzień jesz lody, czujesz, że na języku pojawia się chłód, w przeciwieństwie do ciepła na skórze, którą grzeje słońce. Tu działają receptory termiczne.

Czy zawsze czujemy dotyk?

Często nie uświadamiasz sobie tego, że twój zmysł dotyku działa. Prawdopodobnie teraz masz na sobie ubranie, siedzisz, trzymasz w dłoni telefon lub zabawkę. Czy odczuwasz dotyk ubrań, fotela lub innego przedmiotu, na którym siedzisz? Podejrzewam, że do momentu przeczytania powyższych pytań odpowiedź brzmiała „nie”. Każdy z nas co sekundę otrzymuje mnóstwo informacji dotykowych. Mózg jest sprytny i filtruje te informacje. Starannie je analizuje, wybiera i decyduje, na których się skupić. Dlatego nie wszystko jest w naszej świadomości. Za odczuwanie dotyku, uścisku, ciśnienia, ciążenia, rozciągania i ruchu odpowiadają receptory mechaniczne.

Jak rozwijać zmysł dotyku?

Odpowiedź jest zaskakująca. Zmysł dotyku rozwijasz każdego dnia. Od samego rana, gdy budzisz się – do nocy, gdy zmęczenie sprawia, że zasypiasz. Zachęcam cię do uważności. Przy codziennych czynnościach zwracaj uwagę na to, co czujesz: czy jest to delikatne uciskanie, czy zmiana temperatury, czy może coś zaboli. Już teraz wiesz, jaki receptor odpowiada za poszczególne odczucie!

Poszukaj miejsc w domu, w których możesz odkrywać nowe wrażenia dotykowe. Podpowiem ci, że dobrym do tego miejscem jest kuchnia. Jest tam wiele okazji do zamienienia się w odkrywcę, na przykład gdy pomożesz mamie albo tacie umyć naczynia, zobaczysz, ile wrażeń daje włożenie dłoni pod wodę.

Anna Skrońska

Dotknij lata – zabawy w sam raz na letni czas!

Nowe wrażenia dotykowe można odkrywać na podwórku. Do takich zabaw przygotuj ubrania, które będzie można pobrudzić piaskiem, błotem i innymi znaleziskami.

W piaskownicy

Do zabawy w szukanie skarbu potrzebne są dwie osoby. Jedna osoba wykopuje kilka dołków i wybiera przedmiot, który będzie skarbem. Może to być jakaś zabawka, ale może to też być coś, co znajdziesz na ziemi – patyk, kamyk, szyszka. Poszukiwacz skarbu odwraca się i zakrywa oczy. Nie wie, co będzie skarbem i w którym dołku zostanie on ukryty. Zabawa polega na poszukiwaniu i odnalezieniu skarbu, a następnie odgadnięciu, co tym skarbem jest.

Jeśli lubisz błotne zabawy, razem z innymi dzieciakami wykopcie w piaskownicy lub innym miejscu głęboki dołek. Wlejcie do tego dołka wodę. A do wody dodawajcie piasek. Cała zabawa zaczyna się, gdy ten piasek trzeba wymieszać. Błoto najpierw jest rzadkie, później coraz bardziej gęste. Można z niego coś ulepić, można w nim poukrywać różne przedmioty i próbować je odnaleźć.

Błoto możesz wykorzystać również do malowania – można stworzyć rysunek z błota na ubitym piasku lub kartce.

Piasek jest super. Nawet bez wody. Chodzenie bosymi stopami to również sposób na rozwijanie wrażeń dotykowych. A może, gdy będziesz na plaży, spróbujesz zakopać całe nogi w piasku?

Na podwórku

Tor przeszkód to świetna zabawa, do której potrzebne są rzeczy znalezione na podwórku, w lesie czy podczas wycieczki.

Rozłóż je, jak tylko chcesz, wyznacz start i metę. Na początku można przedmioty omijać. Zabawa na całego zaczyna się, gdy zdejmiesz buty i skarpetki. Spróbuj przejść tor przeszkód bosymi stopami. Uwaga – sprawdź najpierw, czy na trasie znajdują się tylko przedmioty, które zostały przez ciebie rozłożone. Usuń śmieci i ostre przedmioty. O czym mówi ci twój zmysł dotyku? Czy każde odczucie jest znajome?

Użyj palców

Zabawa w rozpoznawanie – jedna osoba zamyka lub zawiązuje oczy. Za pomocą dłoni i opuszków palców próbuje odgadnąć, kto przed nią stoi, najlepiej dotykając twarzy tej osoby.

Zabawa w labirynt

Z pewnością na podwórku są drzewa. Podejdź do jednego z nich i sprawdź palcami, jaką ma korę – chropowatą, gładką, czy są tam jakieś wzory? Zobacz, czy uda się odnaleźć na korze drzewa labirynt. Przejdź go całym swoim palcem. Znajdź inne drzewo i zrób to samo. Porównaj oba drzewa – czy mają taką sama korę? Tę zabawę można wykorzystać również z innymi przedmiotami.

10 wakacyjnych aktywności

Wakacje mogą być udane nawet wtedy, gdy nie wyjeżdżasz daleko. Zobacz nasze propozycje zabaw oraz aktywności i zaznacz te, które podobają ci się najbardziej i chcesz je zrealizować!

Wycieczka do lasu
Pieczenie ciastek z bliskimi
Zrobienie tajnej bazy w domu lub na podwórku
Wieczór filmowy z ulubionymi przekąskami
Budowanie zamku z piasku (choćby kinetycznego)
Wspólne przygotowanie dżemów na zimę z ulubionych owoców
Piknik na podwórku lub łące
Skakanie po kałużach
Wieczór wspólnego oglądania zdjęć i opowieści rodzinnych
Stworzenie rajskiej wyspy z plasteliny, papieru i innych materiałów plastycznych

Anna Skrońska

źródło: http://www.malecharaktery.pl