Jak rozmawiają drzewa? – Zielone lekcje dla dzieci

Tajemniczy język drzew

O drzewach powstało wiele opowieści i legend, tak by ludzie mogli udowodnić, że drzewa naprawdę mają swój sekretny język. Sekretny, bo żaden człowiek nie może go usłyszeć. Pewnie poeci i pisarze z dawnych wieków wyczuwali niezwykłość drzew. Dziś, dzięki rozwojowi technologii i cierpliwości naukowców zwanych botanikami, można bez cienia wątpliwości stwierdzić, że drzewa porozumiewają się ze sobą, przyjaźnią się, ostrzegają przed zagrożeniem i potrafią dbać o siebie nawzajem.

Drzewa jako społeczność

Wyobraźmy sobie skraj lasu. Rosną tam liczne brzozy, sosny i dęby. Jedna z brzóz została zaatakowana przez mszyce, malutkie owady, które masowo i z zapałem zaczynają pałaszować jej liście. Zanim się spostrzegła, już znaczna część jej „sukienki” została pochłonięta przez te drobne istoty. Zaczęła więc wytwarzać takie substancje, których mszyce nie lubią, ale – co najważniejsze – cały czas słała do innych drzew informację: „Uwaga! Mszyce tego a tego gatunku! Musicie zacząć produkować truciznę dla tych najeźdźców!”. Jak to zrobiła? Wyprodukowała w swoich liściach specjalną substancję zwaną feromonem, który wydostawszy się wraz z parującą z liści wodą, poleciał z wiatrem jak list do przyjaciół.

Drzewa przyjaciele

Drzewa, które rosną blisko siebie, bardzo często wchodzą w silne relacje podobne do przyjaźni. Pomagają sobie, dzieląc się substancjami odżywczymi, gdy jedno z nich choruje. I tu możemy wrócić do znajomej brzozy. Straciła większość liści i nie może wyprodukować wystarczającej ilości cukrów, które wytwarza dzięki procesowi zwanemu fotosyntezą. Zielony barwnik liści – chlorofil – pochłania światło słoneczne i uruchamia syntezę glukozy z wody i z dwutlenku węgla. Bliska sąsiadka chorej brzozy ma więcej liści i przekazuje przyjaciółce potrzebną jej glukozę przez system korzeniowy.

Drzewa-mamy

To samo robią drzewa-mamy ich dzieci wyrosły niedaleko. Wspomagają je, gdy chorują i dbają, by nie za szybko rosły. To dla drzew bardzo niebezpieczne. Zbyt szybki wzrost nie pozwala jego korzeniom na głębokie i stabilne osadzenie się w ziemi. Grozi to upadkiem w razie silnego wiatru, a dodatkowo nie daje czasu na zawarcie przymierza z grzybami. Grzybnia otaczająca korzenie pomaga drzewu w zdobywaniu substancji odżywczych i wody. Jak drzewne mamy zatrzymują pośpiech swoich pociech w dorastaniu? Ocieniają je liśćmi, gdy się spieszą i rosną zbyt szybko.