Andrzejki – historia

Wróżby te były znane jako „jędrzejki” lub „jędrzejówki” we wszystkich rejonach Polski, a także w innych państwach Europy, przede wszystkim Środkowej i Zachodniej. Tak jak Polki, odprawiały je pragnące wyjść za mąż dziewczęta z terenu obecnych Niemiec i Szwajcarii Niemieckiej, Słowacji i Czech, Rosji, Ukrainy, Białorusi oraz Rumunii. Znane były również w krajach śródziemnomorskich. Pomimo tak szerokiego zasięgu występowania, nie jest jasne, skąd pochodzą wróżby andrzejkowe. Wiadomo jednak, że w Europie na dobre przyjęły się w XII wieku.

Podstawa programowa:

1. Fizyczny obszar rozwoju dziecka:
2. uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
3. wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania;

1. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka:
2. przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych;
3. przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu;

III. Społeczny obszar rozwoju dziecka:

1. przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;
2. ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku;
3. nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
4. obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;
5. komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy.
6. Poznawczy obszar rozwoju dziecka:
7. wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
8. eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem. reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;

Cele ogólne:

– budzenie i rozwijanie zainteresowań tradycjami, obrzędowością i zwyczajami ludowymi

– integracja dzieci

– czynne uczestnictwo w zabawie

– rozbudzanie pozytywnych emocji

– pogłębianie wartości społecznych i pielęgnowanie uczuć intelektualnych, estetycznych, społecznych w kontaktach z rówieśnikami

Cele szczegółowe (dziecko):

– zna zwyczaje i tradycje andrzejkowe

– potrafi współpracować w grupie

– umie wyrażać uczucia i przeżywać radość z zabawy z koleżankami i kolegami

Metody pracy:

– ekspresji ruchowej

– czynne – zadań stawianych do wykonania

– oglądowe: obserwacja, pokaz

Formy pracy:

– grupowa

– indywidualna

Środki dydaktyczne:

Odtwarzacz CD, płyta CD, miska z wodą, monety, papierowe gwiazdy z przepowiedniami, plastikowa butelka, korona, serce, moneta, gwiazdy z symbolami: palmy, różańca, jabłka, książki, medalu; papierowe talerze, kolorowe, kubeczki, cukierki, pierścionek, domek, pieniądze, cukier, autko, kolorowe słomki, worek, grzebień, stetoskop, pędzel do makijażu, strzykawka, pióro, nitka.

Przebieg:

1. Powitanie zgromadzonych dzieci. Wchodzą 3 wróżki i stają przed dziećmi.

Jesteśmy wróżkami, przybywamy z odległych krain. Następnie każda z wróżek przedstawia się. Wróżka: szczęścia, kolorowych snów i zabawy.

2. Wprowadzenie dzieci w atmosferę zabaw i wróżb andrzejkowych, przypomnienie dawnych tradycji ludowych.
3. Zabawa integracyjna:

Niech pomachają do mnie osoby, które wierzą we wróżby andrzejkowe.

Które nie wierzą we wróżby, ale chcą się dobrze bawić.

Które mają dziś dobry humor.

Które chciałyby umieć czarować.

Hokus pokus czary mary niech się spełnią andrzejkowe czary!

4. Wspólny taniec do piosenki „Duchy tu są”.
5. Wróżba „Moneta w studni”. Na środku sali stoi miska z wodą. Wybrane dzieci otrzymują monety 1 groszowe i wrzucają do „studni”. Czyja moneta wpadnie do wody, ten losuje gwiazdkę z wypisaną przepowiednią, którą odczytuje nauczyciel.
6. Wróżba „Co mówią gwiazdy?” Na środku sali leży butelka, a wokół niej gwiazdy – symbole. Wybrane dzieci kręcą butelką, wróżka odczytuje symbol, który wskazuje butelka. Dzieci wspólnie pomagają odczytać – zinterpretować wróżbę.

Korona – w przyszłości będziesz ważną osobą, obejmiesz ważne stanowisko.

Serce – czeka Cię wielka miłość i szczęście rodzinne.

Moneta – będziesz bardzo bogata/y. Sukces w interesach.

Gwiazda – zostaniesz aktorką/em lub piosenkarką/piosenkarzem. Będziesz gwiazdą.

Palma – czekają cię wspaniałe przygody. Zostaniesz podróżnikiem.

Różaniec – będziesz księdzem lub zakonnicą.

Jabłko – nowe życie, odrodzenie, ożywienie interesów.

Książka – kariera naukowa.

Medal – przepowiednia kariery sportowej.

7. Zabawa muzyczno-ruchowa „Tańczymy labada”. Dzieci stoją w kole, chwytają się za poszczególne części ciała tak jak w piosence.
8. Wróżba z kubeczkami – wróżka odkrywa kolejno kubeczki i odczytuje symbole.

• Pierścionek – wyjazd do krainy złota (Eldorado)
• Domek – nowy, piękny dom,
• Pieniądze – bogactwo
• Cukier – słodkie i wesołe życie
• Autko – podróż w nieznane

9. „Taniec ze zmianą partnera”. Dzieci tańczą dowolnie w parach przy muzyce. Na przerwę w muzyce szybko zmieniają partnera. Zmiana ta następuje kilka razy.
10. Wspólne tańce i pląsy przy muzyce.
11. Wróżenie ze słomek. Wybrane dzieci wybierają słomki. (każde dziecko inny kolor). Kolejnym krokiem jest wrzucenie ich do miski z wodą. Te słomki, które się połączą, będą oznaczać wieczną przyjaźń osób, do których należą.
12. Kim będę w przyszłości – zabawa ruchowa związana z przewidywaniem zawodu. Przygotuj worek i wrzuć do niego akcesoria charakterystyczne dla różnych zawodów, np. grzebień (fryzjer), strzykawka (pielęgniarka), mikrofon (piosenkarz), pędzel do makijażu (kosmetyczka), pióro (pisarz), nitka (krawiec).

Dziecko losuje przedmiot, a potem prezentuje go innym dzieciom. Demonstruje, jak używa się tego przedmiotu oraz jak zachowuje się osoba, która się nim posługuje. Inne dzieci zgadują, kim będzie w przyszłości ich koleżanka bądź kolega.

13. Zakończenie – pożegnanie wróżek.

Wróżki nagradzają dzieci uśmiechem, za to, że tak dzielnie bawiły się podczas wspólnych zabaw andrzejkowych. W nagrodę każde dziecko otrzymuje cukierka.

Karolina Markowicz

źródło: przedszkolankowo.pl

Zabawy i wróżby andrzejkowe

CELE:
• poznawanie i podtrzymywanie tradycji ludowych,
• integracja dzieci z dwóch grup przedszkolnych (5 i 6 latków) (nawiązanie bliższych kontaktów z kolegami, wspólne uczestniczenie w imprezie i przeżywanie),
• wyzwalanie uczucia radości w trakcie wspólnych zabaw i wróżb,
• wzmacnianie poczucia własnej wartości.

CELE OPERACYJNE:
• dziecko zna zwyczaje i wróżby andrzejkowe,
• dziecko potrafi:
– integrować się w zabawie i współdziałać z grupą nowych kolegów,
– przezwyciężyć własną nieśmiałość,
– tańczyć w parach,
– rytmicznie wykonywać określone ruchy i gesty podczas wspólnych zabaw i pląsów przy muzyce,
– wysłuchać w skupieniu opowiadania nauczycielki,
– zrozumieć polecenia nauczycielki i sens zaprezentowanych przysłów,
– kojarzyć symbole zawodów z ich nazwami,
– cierpliwie oczekiwać na swoją kolej w zabawie.

METODY: metody pedagogiki zabawy: wstępne, aktywizujące, integracyjne, informacji zwrotnej.

FORMY: zabawy z całą grupą.

UCZESTNICY: dzieci 5 i 6 letnie, nauczycielki prowadzące.

MIEJSCE: sala grupy VI.

POMOCE: rekwizyty wróżek, gwiazdki z symbolami zawodów, papierowe pudełka z zapisanymi na kartkach zdaniami – przepowiedniami, talerze z ciastkami, monetą, orzeszkiem, serca z zapisanymi imionami, duża kostka do gry, miski z wodą, wosk, klucz, cukierki, kartony z symbolami przeprowadzonych wróżb, gałązki wiśni.

PRZEBIEG SPOTKANIA

1. Powitanie wróżek i wspólny pląs – „Witam Was”.
   Powitanie wróżek (nauczycielki w strojach wróżek) witają dzieci i zapraszają do wspólnego pląsu ze śpiewem. Dzieci ustawione w dwóch współśrodkowych kołach twarzami do siebie, śpiewając wykonują określone ruchy i gesty rękoma. Po każdym fragmencie dzieci z koła zewnętrznego przesuwają się w prawą stronę do następnej osoby z koła wewnętrznego.
2. Zabawa integracyjna – „Krąg przyjaźni”.
   Dzieci siedzą w kole w siadzie skrzyżnym, tak blisko, by kolana stykały się ze sobą. Dłonie układają na kolanach – lewa wewnętrzną stroną do góry na lewym kolanie, a prawa też wnętrzem do góry, ale na prawej dłoni sąsiada z prawej strony. Jedna z wróżek przekazuje znak przyjaźni osobie siedzącej z jej lewej strony, dotykając swoją prawą ręką prawej dłoni partnera (przekazuje lekkiego klaśnięcia z dłoni do dłoni).
3. Przedstawienie uczestnikom celu spotkania.
   Opowiadanie wróżek na temat ludowych tradycji andrzejkowych.
4. Wróżba 1 – „Kim będę”.
   Dzieci losują po jednej gwiazdce z symbolem oznaczającym przyszły zawód. W utworzonych grupach z jednakowymi symbolami interpretują wspólnie z wróżkami znaczenie znaków – symboli, np.: książka – pisarz, naukowiec, mikrofon – piosenkarz, śpiewak, stetoskop – lekarz, kwiat – ogrodnik, kwiaciarka, samochód – kierowca (rajdowy, taksówkarz), kierownica – mechanik samochodowy, sprzedawca w sklepie motoryzacyjnym.
5. Zabawa przy muzyce – „Czarowanie”.
   Dzieci śpiewając wykonują określone (znane) ruchy i gesty w rytm muzyki.
6. Wróżba 2 – „Pudełko z przepowiednią”.
   Dzieci wybierają złożone magiczne pudełko z przepowiednią, formują je według pokazu prowadzących. Wróżki i dzieci, które umieją czytać odczytują z ozdobnych karteczek, co czeka poszczególne dzieci w przyszłości (np.: przed tobą ciekawa podróż, ktoś zaprosi cię do kina, życie pełne przygód, wycieczka do dalekiego kraju, poznasz nowych kolegów, spotka cię miła niespodzianka).
7. Wróżba 3 – „Jaki jesteś”.
   Dzieci tańczą przy muzyce z płyty CD. Gdy muzyka milknie, każdy ustawia się przy dowolnym przedmiocie położonym na talerzu (ciastku dużym, małym, monecie, orzeszku). Wróżki omawiają cechy charakteru, które wpłynęły na wybór danego przedmiotu, np.
   – ciastko duże – szczery otwarty charakter, odwaga przekonań,
   -ciastko mniejsze – dobrze wychowany, subtelny, trochę nieszczery (pewnie każdy wolałby to duże ciastko),
   – moneta – usposobienie praktyczne, jesteś oszczędny,
   – orzeszek – nie boisz się trudności.
8. Wróżba 4 – „Wyścig butów”.
   Dzieci ustawiają swoje lewe buty w dwóch rzędach (dziewczynki i chłopcy). Buty kolejno „wędrują” w stronę drzwi (każde dziecko czeka na swoją kolejkę i zmienia miejsce tylko swojego buta). Te dzieci, których buty pierwsze znajdą się przy drzwiach, tworzą parę i razem zaczynają taniec.
9. „Taniec ze zmianą partnera”.
   Dzieci tańczą dowolnie w parach przy muzyce. Na przerwę w muzyce szybko zmieniają partnera. Zmiana ta następuje kilka razy.
10. Słuchanie przysłów związanych z andrzejkami.
    Dzieci siedzą w kręgu i słuchają przysłów prezentowanych przez wróżki. Krótka rozmowa na temat sensu zaprezentowanych przysłów.
11. Wróżba 5 – „Serce i imię”.
    Na dwóch sercach zapisane po sześć imion dziewczynek (zadanie dla chłopców) i chłopców (zadanie dla dziewczynek). Dzieci rzucają kostka do gry. Liczba oczek wskazuje imię osoby, która przypadnie dziecku do serca w przyszłości.
12. Pląs – „Słoneczko jest”.
    Dzieci 6 letnie uczą się układu pląsu od młodszych kolegów. Wspólnie wykonują kolejne gesty zgodnie z rytmem śpiewanej krótkiej piosenki.
13. Wróżba 6 – „Lanie wosku”.
    Wróżki wyjaśniają symboliczne znaczenie klucza – zamyka i otwiera wszelkie sekrety i tajemnice. Następnie kolejno leją wosk przez dziurkę w kluczu, a potem wspólnie z dziećmi próbują odkryć wróżbę dla całej grupy (co ją czeka w przyszłości), przyglądając się cieniom woskowych tworów.
14. Wróżba 7 – „Tajemniczy cukierek”.
    Dzieci częstują się cukierkami. Jeden z cukierków ma pomiędzy podwójnym opakowaniem groszową monetę. Kto poczęstuje się cukierkiem z niespodzianką, ten będzie miał szczęście w nadchodzącym roku.
15. Zabawa podsumowująca spotkanie – „Co ci się najbardziej podobało”.
    Dzieci wybierają jedną z zabaw lub wróżb, która najbardziej im się podobała i naklejają „swój głos” na karton z ich symbolami (gwiazdka, pudełko, talerz z ciastkiem, buty, serce, klucz, cukierek).
16. Wróżba 8 – „Gałązka wiśni”.
    Każda grupa otrzymuje gałązkę wiśni, którą ma się opiekować w kąciku przyrody. Jeśli do Bożego Narodzenia gałązka zakwitnie, to znak, że wszystkie życzenia i wróżby się spełnią.
17. Wspólny słodki poczęstunek.
18. Zakończenie – podziękowanie za wspólną zabawę i pożegnanie wszystkich uczestników.

SCENARIUSZ OPRACOWAŁY:
mgr Irena Kubiś,
Lucyna Zaleska.

#arkusze #ASD #autyzm #BożeNarodzenie #ciekawostki #czytanie #edukacja #ekologia #emocje #empatia #integracja #jesień #kolorowanie #kolory #kreatywność #lato #lekcja #logiczne #logopedia #matematyka #mindfulness #mózg #percepcja #przedszkole #przyroda #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #sensoryka #storytelling #szkoła #toksyczni #uwaga #uważność #wiosna #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaspecjalistyczne #ZespółAspergera #zwierzęta #ćwiczenia #żłobek