Jare Gody
Dla naszych słowiańskich przodków wiosna była czasem przebudzenia Matki Ziemi oraz wszystkich jarych bóstw.
Słowiańscy bogowie
Jare Gody to cykl obrzędowy związany z zakończeniem zimy i powitaniem wiosny. Co roku w okresie marca i kwietnia wyczekiwano trzech kluczowych zdarzeń, które były związane z nadejściem wiosny. Były to kolejno: przepędzanie Marzanny symbolizującej zimę, chorobę i zło, nadejście Jaryły, który był bogiem płodności i wiosny oraz wybudzenie Peruna, czemu miał towarzyszyć pierwszy wiosenny grzmot. To dzięki niemu gromowładny bóg napełnia Mokosz, czyli Matkę Ziemię, życiodajnym nasieniem, aby mogła rodzić plony.
Jare Gody
Jare Gody były świętem na cześć Jaryły/Jaryła/Jaruna lub Jarowita. Wiosenne obrzędy stanowiły echo prastarych praktyk płodnościowych, niosły nadzieję i radość.
Współczesne, choć już coraz rzadziej używane słowo „jare” oznacza coś wysiewanego na wiosnę, wiosennego, krzepkiego i dziarskiego. Gody określają świąteczny czas. Jare Gody oznaczają więc nic innego jak święto wiosny. Święto na cześć Jaryła przypadało 27 kwietnia, kiedy to dokonywano pierwszej, wiosennej orki. W chrześcijaństwie odpowiednikiem Jaryły jest święty Jerzy, którego dzień obchodzony jest 23 kwietnia i, podobnie jak Jaryło, jest patronem rolnictwa i plonów.
Wiosenne rytuały
Czas początku wiosny był dla naszych przodków również czasem wzmożonych rytuałów magicznych, które miały na celu zakończenie zimy, zapewnienie przyszłych, dobrych plonów oraz wprowadzenie zdrowia, wigoru i dobrej energii do domów. Niektóre z tych praktyk są znane nam do dziś, lecz w innej odsłonie i innym kontekście. Najważniejsze z nich to:
– Topienie lub palenie kukły – symbolizującej Marzannę, czyli boginię zimy i śmierci.
– Sprzątanie oraz wymiatanie domu i obejścia po zimie.
– Okadzanie domostwa suszonymi ziołami.
– Zbieranie witek wierzby i leszczyny, i smaganie się nimi.
– Polewanie i obmywanie zimną, świeżą wodą siebie i bliskich.
– Dekorowanie pisanek symbolami życia i odrodzenia.
– Przygotowywanie i wspólne zjadanie obrzędowych dań i napitku.
– Oczekiwanie na pierwszy wiosenny grzmot – znak nadejścia boga Peruna, a po nim sadzenie i zasiewanie.
– Wypatrywanie jaskółki (strażniczki domowego ogniska) i bociana (symbol szczęścia, płodności) (bonclok.pl).
Marzanna – scenariusz zajęć z okazji rozpoczęcia Jarych Godów czyli wiosny!
Cele zajęcia:
1. Utrwalenie wiadomości na temat tradycji i obrzędów słowiańskich związanych z powitaniem wiosny.
2. Odkrywanie radości w tworzeniu prac.
3. Integracja wszystkich doświadczeń zmysłowych dziecka poprzez jego zaangażowanie intelektualne, emocjonalne i ruchowe.
4. Motywowanie dzieci do poszukiwań i odkrywania historii kultury polskiej.
5. Wzrost poczucia wartości i sukcesu dziecka.
Metody, formy pracy:
• słowna,
• oglądowa,
• indywidualna praca twórcza.
Pomoce i materiały:
• Ilustracje przedstawiające symbole związane z tradycjami i obrzędami słowiańskimi związanymi z powitaniem wiosny: „Marzanna”, „Gaiczek zielony”,
• przykładowa praca do realizowanego tematu,
• papierowe kółka i kwadraty różnej wielkości, kartony, klej, kartki z nazwiskami dzieci.
Przebieg zajęcia
1. Wprowadzenie do tematu zajęć
• Krótka rozmowa na temat tradycji i obrzędów słowiańskich związanych z powitaniem wiosny. Wykorzystanie wierszy: „Marzanna” i „Gaiczek zielony”.
„Marzanna”
Idziemy przez wioskę wesołym pochodem.
Niesiemy Marzannę nad szumiącą wodę.
Radują się drzewa, weselą się domy.
Topimy Marzannę, chochoła ze słomy.
Spalimy Marzannę szkaradną,
Niech z nią troski zimowe przepadną.
Już zrobione wiosenne porządki,
Sprzątnęliśmy wszystkie kątki.
Jeszcze chłodno, jeszcze błoto na razie,
Lecz na wierzbie widziałam dziś bazie.
A wczoraj widziałam przebiśnieg,
wkrótce pierwsze rozwiną się liście.
Chodźmy, chodźmy Marzannę wyrzucić!
Niech śnieg z mrozem już nie wróci.
Pójdziemy ze śpiewem radosnym,
Bo dziś musimy poszukać wiosny.
Weźmy się za ręce, gdy wiosnę spotkamy.
Niech widzi jak ładnie dla niej śpiewamy.
„Gaiczek zielony”
Gaiczek zielony z wiosną dziś rozkwita,
– A wyjrzyjcie z chaty pięknie go powitać,
A wyjrzyjcie z chaty i starzy i młodzi,
Kiedy wam do wioski wiosenkę przywodzi.
– Gaiku, gaiku, wiosny przewodniku, a skądże to idziesz?
– Z doliny słowików.
– A co nam przyniesiesz?
– Wesołą piosenkę wierzbinowe kotki, wiosenną sukienkę.
A wtedy go proszę:
– Przewodniku wiosny, a niechże nam w polu zboża pięknie rosną!
Gaiku, gaiku – gałązko zielona,
Niechże pięknie wzejdą kwiatowe nasiona!
Idzie gaik drogą – fruwają wstążeczki.
Nie ominie progu żadnej sąsiadeczki.
Lecą za gaikiem ptaszki śpiewające
I wszystkie motyle i słońce i słońce.
• Zaprezentowanie obrazków przedstawiających tradycje i obrzędy ludowe.
• Krótkie omówienie wyglądu „Marzanny” i „Gaiczka zielonego”
3. Część właściwa
• Przedstawienie wzorcowych prac wykonania „Marzanny” i „Gaiczka zielonego” za pomocą techniki origami.
• Ponieważ wy potraficie już bardzo dobrze tworzyć własne pomysły na wykonanie różnych prac wiec teraz zastanówcie się chwilę i uzgodnijcie jak przedstawicie temat za pomocą pracy.
• Przypomnimy szybko jeszcze nasze podstawowe zasady pracy:
– kółka składamy na stole, a nie w powietrzu;
– najpierw układamy całą kompozycję na kartce, a następnie przyklejamy, smarujemy
tylko środek kółka lub kwadratu;
– praca nie może wystawać poza kartkę.
3. Zapraszam wiec do wspólnej zabawy.
• Dzieci wykonują pracę na podany temat, przestrzegając przypomnianych zasad.
4. Zakończenie zajęć
• Wypowiedzi dzieci na temat własnych prac.
• Podziękowanie za udział w zajęciach.
• Umieszczenie prac na wystawie.
autor: Juliana Kowalska
fot. magicznyzielnikdziewanny.com
#arkusze #ASD #autyzm #BożeNarodzenie #ciekawostki #czytanie #edukacja #ekologia #emocje #empatia #integracja #jesień #kolorowanie #kolory #kreatywność #lato #lekcja #logiczne #logopedia #matematyka #mindfulness #mózg #percepcja #przedszkole #przyroda #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #sensoryka #storytelling #szkoła #toksyczni #uwaga #uważność #wiosna #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaspecjalistyczne #ZespółAspergera #zwierzęta #ćwiczenia #żłobek
smart-sens.org 