Program nauczania języka polskiego dla dziecka z Ukrainy

Rok szkolny: ……………………

Uczeń (imię i nazwisko): ………………………………….

Klasa: 1-3 Szkoła Podstawowa

Cele główne zajęć:

1. Pomoc uczniowi w przezwyciężaniu trudności w opanowaniu języka polskiego.
2. Nabycie przez ucznia kompetencji językowej, umożliwiającej porozumiewanie się w języku polskim w podstawowym zakresie.
3. Wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia, zwłaszcza jego naturalnych zdolności, zainteresowań i możliwości w sferach: intelektualnej, psychicznej i moralnej.

Cele szczegółowe:

1. Zainteresowanie dziecka językiem i kulturą polską oraz rozbudzenie w nim chęci porozumiewania się po polsku.
2. Rozbudzanie w dziecku uczucia radości i satysfakcji z nauki języka polskiego.
3. Kształcenie i rozwijanie komunikacyjnych kompetencji językowych oraz sprawności językowych w zakresie recepcji (rozumienie ze słuchu, czytanie) i produkcji (mówienie i pisanie).
4. Rozwijanie podstawowych umiejętności służących świadomemu uczeniu się (głównie umiejętności czytania, pisania, liczenia, wypowiadania się).
5. Wzmacnianie chęci poznawania i uczestnictwa w polskiej kulturze, np. poprzez czynne branie udziału w życiu klasowym.
6. Kształtowanie umiejętności porozumiewania się z rówieśnikami, współpracy w grupie w środowisku szkolnym i pozaszkolnym.
7. Stworzenie podstaw językowych, psychologicznych, społecznych i kulturowych do dalszej nauki na kolejnych etapach edukacyjnych.
8. Uwzględnianie indywidualnych potrzeb dziecka, umacnianie wiary we własne siły i umożliwianie osiągania sukcesu.

Metody i formy pracy:

1. Metody podające – oparte na słowie: praca z książką, wyjaśnienie, opis, opowiadanie, rozmowa.
2. Metody oparte na obserwacji: pokaz.
3. Metody oparte na praktycznej działalności.
4. Metody aktywizujące: drama, gry dydaktyczne.

Treści kształcenia edukacji polonistycznej:

1. Usprawnianie mowy:
   • Ćwiczenia z zakresu emisji głosu – właściwe artykułowanie głosek i akcentowanie sylab.
2. Ćwiczenia w mówieniu:
   • Poprawne wypowiadanie wyrazów i budowanie zdań, opowiadanie historyjek obrazkowych i sytuacyjnych.
3. Utrwalenie znajomości liter alfabetu:
   • Poprawne i kształtne pisanie, właściwe łączenie w wyrazy oraz porównywanie z drukowanymi.
4. Praktyczne stosowanie znajomości liter:
   • Układanie wyrazów z ruchomego alfabetu.
5. Rozróżnianie samogłosek i spółgłosek.
6. Utrwalanie pojęć:
   • Zdanie, wyraz, sylaba, litera, głoska.
7. Budowa zdania:
   • Liczenie wyrazów w zdaniu, sylab i głosek w wyrazie.
8. Ćwiczenia w analizie i syntezie słuchowo-wzrokowej wyrazów.
9. Ćwiczenia w czytaniu różnych tekstów:
   • Głoskami, sylabami, wyrazami, metodą globalną i zdaniami.
10. Doskonalenie techniki czytania:
    • Tempo, poprawność, rozumienie.
11. Wdrażanie do głośnego i cichego czytania ze zrozumieniem.
12. Rozpoznawanie zdań oznajmujących, pytających i rozkazujących.
13. Rozpoznawanie części mowy:
    • Rzeczowników i czasowników.
14. Rozpoznawanie rodzajów oraz liczb części mowy.
15. Znaki interpunkcyjne:
    • Kropka, przecinek, dwukropek.
16. Układanie prostych zdań z rozsypanek wyrazowych.
17. Utrwalanie poznanych zasad ortograficznych:
    • Pisownia dwuznaków i zmiękczeń, używanie wielkiej litery, przestrzeganie poprawności ortograficznej poznanych wyrazów.
18. Ćwiczenia w kształtnym pisaniu i właściwym łączeniu liter.
19. Ćwiczenia w poprawnym przepisywaniu tekstów.
20. Ćwiczenia w pisaniu z pamięci zdań oraz próby pisania wyrazów i krótkich zdań ze słuchu.
21. Układanie i zapisywanie zdań.
22. Nauka rymowanek i wierszyków.
23. Korzystanie z gier dydaktycznych: domino sylabowe, domino literowo-obrazkowe, memo itp.

Tematyka zajęć:

1. Alfabet:
   • Poznawanie alfabetu,
   • Samogłoski i spółgłoski,
   • Litera a głoska,
   • Sylaba, wyraz, zdanie.
2. Kolory:
   • Nazewnictwo na podstawie warzyw i owoców oraz skojarzeń.
3. Ja i moi bliscy:
   • Podstawowe informacje o sobie (imię, nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania),
   • Witanie się i zwroty grzecznościowe,
   • Moje zainteresowania,
   • Emocje, marzenia, świat wyobraźni,
   • Najbliższa rodzina.
4. Moja szkoła i moja klasa:
   • Pomieszczenia (sala lekcyjna, boisko szkolne, biblioteka, toaleta),
   • Pracownicy,
   • Przybory szkolne,
   • Koledzy i koleżanki.
5. Dom i otoczenie:
   • Dom (pomieszczenia, meble),
   • Zabawki,
   • Podwórko, plac zabaw,
   • Ciekawe miejsca.
6. Człowiek:
   • Części ciała,
   • Ubranie,
   • Zdrowie,
   • Posiłki,
   • Higiena osobista,
   • Zawody,
   • Komunikowanie się,
   • Uczucia.
7. Życie codzienne:
   • Kalendarz (dni tygodnia, miesiące, godziny, pory dnia),
   • Podstawowe czynności dnia codziennego,
   • Obowiązki szkolne i domowe,
   • Gry, zabawy, koła zainteresowań,
   • Żywienie (artykuły spożywcze, posiłki i potrawy),
   • Zakupy (kupowanie, sprzedawanie, cyfry i liczby),
   • Ubranie (części garderoby).
8. Przyroda:
   • Pory roku i pogoda,
   • Zwierzęta,
   • Rośliny.
9. Polska:
   • Symbole narodowe,
   • Wielcy Polacy,
   • Miasta,
   • Zabytki.
10. Święta i tradycje:
    • Boże Narodzenie i Wielkanoc,
    • Święta Narodowe,
    • Święta rodzinne.
11. Podróże:
    • Środki transportu,
    • Zachowanie w podróży,
    • Ciekawi ludzie, miejsca i wydarzenia,
    • Wakacje.
12. Język nauki:
    • Podstawowe terminy z zakresu wiedzy o języku polskim,
    • Utrwalanie poznanych zasad ortograficznych.

Realizacja celów kształcenia:

1. Respektowanie dotychczasowych doświadczeń językowych ucznia.
2. Spiralny układ treści nauczania.
3. Selektywny dobór materiału językowego, dostosowanego do poziomu znajomości języka polskiego przez dziecko.
4. Stosowanie wielokanałowych sposobów prezentowania i ćwiczenia umiejętności językowych poprzez odwoływanie się do wszystkich zmysłów.
5. Odwoływanie się do zdolności naśladowczych uczniów w procesie dydaktycznym.
6. Wykorzystanie zróżnicowanych i atrakcyjnych dla dziecka technik nauczania.
7. Odwoływanie się do zabawy jako podstawowej formy aktywności dziecka.

Program dostosowany jest do potrzeb dzieci uczących się języka polskiego jako obcego, a jego celem jest wsparcie w zdobyciu kompetencji językowych oraz integracji z rówieśnikami i otoczeniem szkolnym.

Program nauczania języka polskiego dla dziecka z Ukrainy

Rok szkolny: ……………………

Uczeń (imię i nazwisko): ………………………………….

Klasa: 1-3 Szkoła Podstawowa

Cele główne zajęć:

1. Pomoc uczniowi w przezwyciężaniu trudności w opanowaniu języka polskiego.
2. Nabycie przez ucznia kompetencji językowej, umożliwiającej porozumiewanie się w języku polskim w podstawowym zakresie.
3. Wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia, zwłaszcza jego naturalnych zdolności, zainteresowań i możliwości w sferach: intelektualnej, psychicznej i moralnej.

Cele szczegółowe:

1. Zainteresowanie dziecka językiem i kulturą polską oraz rozbudzenie w nim chęci porozumiewania się po polsku.
2. Rozbudzanie w dziecku uczucia radości i satysfakcji z nauki języka polskiego.
3. Kształcenie i rozwijanie komunikacyjnych kompetencji językowych oraz sprawności językowych w zakresie recepcji (rozumienie ze słuchu, czytanie) i produkcji (mówienie i pisanie).
4. Rozwijanie podstawowych umiejętności służących świadomemu uczeniu się (głównie umiejętności czytania, pisania, liczenia, wypowiadania się).
5. Wzmacnianie chęci poznawania i uczestnictwa w polskiej kulturze, np. poprzez czynne branie udziału w życiu klasowym.
6. Kształtowanie umiejętności porozumiewania się z rówieśnikami, współpracy w grupie w środowisku szkolnym i pozaszkolnym.
7. Stworzenie podstaw językowych, psychologicznych, społecznych i kulturowych do dalszej nauki na kolejnych etapach edukacyjnych.
8. Uwzględnianie indywidualnych potrzeb dziecka, umacnianie wiary we własne siły i umożliwianie osiągania sukcesu.

Metody i formy pracy:

1. Metody podające – oparte na słowie: praca z książką, wyjaśnienie, opis, opowiadanie, rozmowa.
2. Metody oparte na obserwacji: pokaz.
3. Metody oparte na praktycznej działalności.
4. Metody aktywizujące: drama, gry dydaktyczne.

Treści kształcenia edukacji polonistycznej:

1. Usprawnianie mowy:
   • Ćwiczenia z zakresu emisji głosu – właściwe artykułowanie głosek i akcentowanie sylab.
2. Ćwiczenia w mówieniu:
   • Poprawne wypowiadanie wyrazów i budowanie zdań, opowiadanie historyjek obrazkowych i sytuacyjnych.
3. Utrwalenie znajomości liter alfabetu:
   • Poprawne i kształtne pisanie, właściwe łączenie w wyrazy oraz porównywanie z drukowanymi.
4. Praktyczne stosowanie znajomości liter:
   • Układanie wyrazów z ruchomego alfabetu.
5. Rozróżnianie samogłosek i spółgłosek.
6. Utrwalanie pojęć:
   • Zdanie, wyraz, sylaba, litera, głoska.
7. Budowa zdania:
   • Liczenie wyrazów w zdaniu, sylab i głosek w wyrazie.
8. Ćwiczenia w analizie i syntezie słuchowo-wzrokowej wyrazów.
9. Ćwiczenia w czytaniu różnych tekstów:
   • Głoskami, sylabami, wyrazami, metodą globalną i zdaniami.
10. Doskonalenie techniki czytania:
    • Tempo, poprawność, rozumienie.
11. Wdrażanie do głośnego i cichego czytania ze zrozumieniem.
12. Rozpoznawanie zdań oznajmujących, pytających i rozkazujących.
13. Rozpoznawanie części mowy:
    • Rzeczowników i czasowników.
14. Rozpoznawanie rodzajów oraz liczb części mowy.
15. Znaki interpunkcyjne:
    • Kropka, przecinek, dwukropek.
16. Układanie prostych zdań z rozsypanek wyrazowych.
17. Utrwalanie poznanych zasad ortograficznych:
    • Pisownia dwuznaków i zmiękczeń, używanie wielkiej litery, przestrzeganie poprawności ortograficznej poznanych wyrazów.
18. Ćwiczenia w kształtnym pisaniu i właściwym łączeniu liter.
19. Ćwiczenia w poprawnym przepisywaniu tekstów.
20. Ćwiczenia w pisaniu z pamięci zdań oraz próby pisania wyrazów i krótkich zdań ze słuchu.
21. Układanie i zapisywanie zdań.
22. Nauka rymowanek i wierszyków.
23. Korzystanie z gier dydaktycznych: domino sylabowe, domino literowo-obrazkowe, memo itp.

Tematyka zajęć:

1. Alfabet:
   • Poznawanie alfabetu,
   • Samogłoski i spółgłoski,
   • Litera a głoska,
   • Sylaba, wyraz, zdanie.
2. Kolory:
   • Nazewnictwo na podstawie warzyw i owoców oraz skojarzeń.
3. Ja i moi bliscy:
   • Podstawowe informacje o sobie (imię, nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania),
   • Witanie się i zwroty grzecznościowe,
   • Moje zainteresowania,
   • Emocje, marzenia, świat wyobraźni,
   • Najbliższa rodzina.
4. Moja szkoła i moja klasa:
   • Pomieszczenia (sala lekcyjna, boisko szkolne, biblioteka, toaleta),
   • Pracownicy,
   • Przybory szkolne,
   • Koledzy i koleżanki.
5. Dom i otoczenie:
   • Dom (pomieszczenia, meble),
   • Zabawki,
   • Podwórko, plac zabaw,
   • Ciekawe miejsca.
6. Człowiek:
   • Części ciała,
   • Ubranie,
   • Zdrowie,
   • Posiłki,
   • Higiena osobista,
   • Zawody,
   • Komunikowanie się,
   • Uczucia.
7. Życie codzienne:
   • Kalendarz (dni tygodnia, miesiące, godziny, pory dnia),
   • Podstawowe czynności dnia codziennego,
   • Obowiązki szkolne i domowe,
   • Gry, zabawy, koła zainteresowań,
   • Żywienie (artykuły spożywcze, posiłki i potrawy),
   • Zakupy (kupowanie, sprzedawanie, cyfry i liczby),
   • Ubranie (części garderoby).
8. Przyroda:
   • Pory roku i pogoda,
   • Zwierzęta,
   • Rośliny.
9. Polska:
   • Symbole narodowe,
   • Wielcy Polacy,
   • Miasta,
   • Zabytki.
10. Święta i tradycje:
    • Boże Narodzenie i Wielkanoc,
    • Święta Narodowe,
    • Święta rodzinne.
11. Podróże:
    • Środki transportu,
    • Zachowanie w podróży,
    • Ciekawi ludzie, miejsca i wydarzenia,
    • Wakacje.
12. Język nauki:
    • Podstawowe terminy z zakresu wiedzy o języku polskim,
    • Utrwalanie poznanych zasad ortograficznych.

Realizacja celów kształcenia:

1. Respektowanie dotychczasowych doświadczeń językowych ucznia.
2. Spiralny układ treści nauczania.
3. Selektywny dobór materiału językowego, dostosowanego do poziomu znajomości języka polskiego przez dziecko.
4. Stosowanie wielokanałowych sposobów prezentowania i ćwiczenia umiejętności językowych poprzez odwoływanie się do wszystkich zmysłów.
5. Odwoływanie się do zdolności naśladowczych uczniów w procesie dydaktycznym.
6. Wykorzystanie zróżnicowanych i atrakcyjnych dla dziecka technik nauczania.
7. Odwoływanie się do zabawy jako podstawowej formy aktywności dziecka.

Program dostosowany jest do potrzeb dzieci uczących się języka polskiego jako obcego, a jego celem jest wsparcie w zdobyciu kompetencji językowych oraz integracji z rówieśnikami i otoczeniem szkolnym.

Oto propozycja programu nauczania ucznia z Ukrainy, dostosowana na podstawie wskazówek i przykładów znalezionych na stronie Smart-Sens oraz innych źródeł. Program uwzględnia integrację społeczną, wsparcie emocjonalne oraz dostosowanie edukacyjne.

Program nauczania ucznia z Ukrainy (ogólny)

I. Cel programu

1. Integracja społeczna i kulturowa:
   • Ułatwienie adaptacji ucznia do nowego środowiska szkolnego.
   • Budowanie poczucia przynależności i bezpieczeństwa w nowej grupie rówieśniczej.
2. Wsparcie emocjonalne:
   • Pomoc w radzeniu sobie ze stresem i traumą wynikającą z doświadczeń wojennych.
   • Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i interpersonalnych.
3. Dostosowanie edukacyjne:
   • Dostosowanie metod nauczania do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia.
   • Zapewnienie dodatkowych zajęć wyrównawczych i specjalistycznych.

II. Plan działania

1. Integracja społeczna:
   • Organizacja zajęć integracyjnych, takich jak „Bal dobrych myśli”, gdzie dzieci współpracują i bawią się razem, poznając swoje zainteresowania i preferencje​ (smart-sens.org)​.
   • Regularne gry i zabawy, które promują współpracę i zrozumienie między uczniami polskimi i ukraińskimi.
2. Wsparcie emocjonalne:
   • Regularne sesje z psychologiem szkolnym, który będzie monitorować stan emocjonalny ucznia i wspierać go w procesie adaptacji​ (smart-sens.org)​.
   • Wprowadzenie ćwiczeń relaksacyjnych i technik radzenia sobie ze stresem, takich jak mindfulness i medytacja​ (smart-sens.org)​.
3. Dostosowanie edukacyjne:
   • Stworzenie Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego (IPET) dostosowanego do potrzeb ucznia, uwzględniającego jego mocne i słabe strony oraz specyficzne potrzeby edukacyjne​ (smart-sens.org)​.
   • Zapewnienie dodatkowych zajęć wyrównawczych z języka polskiego oraz innych przedmiotów, które mogą stanowić trudność dla ucznia z powodu bariery językowej.

III. Metody pracy

1. Nauczanie zindywidualizowane:
   • Użycie różnorodnych metod dydaktycznych, takich jak praca w małych grupach, indywidualne konsultacje i zadania praktyczne.
   • Wprowadzenie materiałów edukacyjnych w języku ukraińskim, aby ułatwić uczniowi przyswajanie wiedzy.
2. Wsparcie rówieśnicze:
   • Tworzenie par lub grup uczniów, gdzie uczniowie polscy pomagają swoim ukraińskim kolegom w nauce i integracji.
   • Organizowanie wspólnych projektów i prezentacji, które promują współpracę i wzajemne zrozumienie.
3. Monitorowanie postępów:
   • Regularne oceny postępów ucznia przez nauczycieli i specjalistów.
   • Organizacja spotkań z rodzicami/opiekunami, aby omawiać postępy ucznia i ustalać dalsze kroki wsparcia.

Program ten ma na celu stworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska, w którym uczniowie z Ukrainy mogą rozwijać swoje umiejętności i potencjał edukacyjny, jednocześnie integrując się z polskimi rówieśnikami.