Temat zajęć: Wielkanoc. Zaprojektowanie pisanki wielkanocnej z zastosowaniem

Cele ogólne:

• zapoznanie ze zwyczajami i tradycjami dotyczącymi Świąt Wielkanocnych,
• wdrażanie do kultywowania tradycji wielkanocnych,
• zachęcenie do aktywnego uczestnictwa w przygotowaniach świątecznych,
• rozwijanie umiejętności planowania pracy z zastosowaniem narzędzi TOC- drzewka ambitnego celu
• umiejętne wykonanie dekoracji świątecznych – pisanek,
• tworzenie atmosfery radości podczas działań plastycznych.

Cele szczegółowe:

• zna i nazywa elementy – symbole zdobiące świąteczny stół,
• kultywuje tradycje wielkanocne,
• potrafi wypowiedzieć się na dany temat,
• dostrzega i rozumie potrzebę planowania swojej pracy,
• uczestniczy w procesie planowania działania i realizacji celu przy pomocy drzewka ambitnego celu,

• potrafi umiejętnie sprecyzować cel swoich działań, wskazać przeszkody
• uniemożliwiające jego realizację, a także zaproponować konkretne działania
• mające na celu ich przezwyciężenie,

• przedstawia informacje w formie uproszczonych rysunków i symboli oraz rozumie ich sens,

• aktywnie włącza się w wykonanie zadań mających na celu realizację ambitnego celu,

• odczuwa satysfakcję i zadowolenie ze wspólnego działania oraz osiągniętego celu

• doskonali sprawność manualną,
• rozwija pomysłowość i wyobraźnię,

Metody i techniki:

– metody aktywizujące (burza mózgów),

– techniki TOC (drzewko ambitnego celu):

TOC, czyli Teoria ograniczeń

TOC (skrót od angielskiej nazwy Theory of Constraints, czyli Teoria ograniczeń), to program, który pozwala na rozpoznanie i zarządzanie ograniczeniami występującymi w otaczającym nas świecie, przy czym ograniczenie rozumiane jest tu jako czynnik spowalniający nasze osiągnięcia, czy realizację wyznaczonego celu.

Program powstał pod koniec lat 70-tych, a jego twórcą jest dr Eliyahu Goldratt, fizyk, lider biznesowy i autor bestsellerów w dziedzinie biznesu. Stworzone przez siebie zasady dr Goldratt, wykorzystywał z ogromnym sukcesem w zakresie rozwiązywania problemów w największych międzynarodowych korporacjach, a potem postanowił przenieść je na grunt edukacji.

TOC dla Edukacji rozwija MYŚLENIE KRYTYCZNE

Narzędzia TOC, dzięki swojej budowie, zastosowaniu, procesom myślowym, które trzeba uruchomić są doskonałymi narzędziami do rozwoju MYŚLENIA KRYTYCZNEGO.

Nauczyciel, pozwalając uczniom stosować systematycznie TOC do analizy treści przedmiotowych, automatycznie realizuje podstawę programową, a co ważniejsze, rozwija kompetencje kluczowe. Oba obszary – podstawa programowa i kompetencje – rozwijane są łatwo, szybko i automatycznie. Dzięki temu nauczyciel ma mniej pracy, a uczniowie więcej myślą.

Program TOC dla Edukacji wspiera dzieci i młodzież w procesie nabywania umiejętności; określania i wyrażania własnych potrzeb, jasnego komunikowania się z innymi, wytrwałego dążenia do celu i przewidywania konsekwencji zdarzeń związanych z podjętymi decyzjami.

Do realizacji programu TOC dla Edukacji  służą odpowiednio skomponowane narzędzia myślowe. Te narzędzia to: CHMURKA, LOGICZNA GAŁĄZKA, DRZEWKO AMBITNEGO CELU.

CHMURKA

Jest narzędziem, które służy do analizowania i zrozumienia przyczyn konfliktu – dopiero pełne zrozumienie konfliktu prowadzi do znalezienia kreatywnych rozwiązań.

Korzyści ze stosowania chmurki:

• Precyzja i jasność w omawianiu konfliktu sprzyja zrozumieniu: na czym naprawdę polega konflikt, jakie są potrzeby obu stron, jakie mają przekonania, założenia? To tematy, które dziecko definiuje w chmurce
• W domu dziecko będzie sprawiedliwie rozwiązywało konflikty, będzie umiało zrozumieć punkt widzenia innych osób, będzie umiało podejmować bardziej  odpowiedzialne decyzje i będzie chętniej współpracować.
• W szkole dziecko będzie lepiej rozumieć omawiane tematy, będzie umiało oceniać pomysły, a także będzie umiało w logiczny i przemyślany sposób znajdować rozwiązania problemów. Do zastosowania głównie na przedmiotach humanistycznych oraz sprawach wychowawczych.

LOGICZNA GAŁĄZKA

Stosowanie tego narzędzia pozwala odkryć i nazwać związki przyczynowo–skutkowe: „jeśli… to…”, określać logiczne konsekwencje zdarzeń, a co za tym idzie – pomaga nabyć umiejętność przewidywania następstw własnego zachowania czy podjętych decyzji.

Gałąź stosuje się w pracy z dziećmi i młodzieżą, aby wspierać ich w nabywaniu umiejętności tworzenia związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy działaniem i konsekwencją, przewidywania zdarzeń, czy zmiany negatywnych i impulsywnych zachowań.

Korzyści ze stosowania logicznej gałązki:

• Przewidywanie konsekwencji w danych sytuacjach oraz postępowania własnego i innych osób.
• W domu dziecko będzie umiało zrozumieć konsekwencje swojego postępowania, a dzięki temu będzie mogło samodzielnie i z chęcią eliminować niepożądane zachowanie.
• W szkole dziecko lepiej zrozumie logiczne zasady naukowe i matematyczne, będzie umiało głębiej analizować tematy i rozwinie umiejętność kreatywnego pisania wypracowań, rozprawek.

DRZEWKO AMBITNEGO CELU

Narzędzie ułatwia osiągnięcie wyznaczonego ambitnego celu poprzez tworzenie strategicznego planu, z podziałem na etapy działania i określeniem wszelkich przeszkód, które uniemożliwiają osiągnięcie celu oraz z podaniem sposobów pokonania tych przeszkód.

Narzędzie to pomaga w kształtowaniu u dzieci umiejętności definiowania własnych celów, odpowiedzialnego planowania dnia. Program wspiera dzieci i młodzież w procesie przejmowania odpowiedzialności za osiąganie własnych czy grupowych celów.

Korzyści ze stosowania drzewka ambitnego celu:

• Ustanawianie własnych celów, przewidywanie trudności oraz planowanie sposobów uporania się z tymi trudnościami.
• W domu dziecko będzie bardziej odpowiedzialne i będzie lepiej planowało swój dzień.
• W szkole dziecko będzie umiało określić własne cele i rozwinie wczesne umiejętności przywódcze.

W Polsce TOC funkcjonuje od 2006 roku. W tym czasie setki placówek oświatowych i tysiące nauczycieli przeszło szkolenia, pracuje z naszymi materiałami. W Polsce miały miejsce również trzy międzynarodowe konferencje TOCFE (2008, 2011, 2018) oraz dziesiątki krajowych konferencji w praktycznie wszystkich województwach Polski (toc.edu.pl).

– elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

Formy pracy:

– zbiorowa, indywidualna, grupowa.

Środki dydaktyczne:

Koszyczek ze święconką, palma wielkanocna, baranek, jajko, kolorowe pisanki, wiersz „Wielkanoc”, zagadka (pisanki), jajka styropianowe, farby, pędzelki, kubki do wody, podkładki plastyczne, wykałaczki, plansze to chmurki TOC, marker suchościeralny, słoneczka do ewaluacji, konewka z wodą, płyta CD.

Bibliografia:

•  Kamińska Dorota (2012): „Jak bawić się i uczyć z pasją? Zastosowanie narzędzi TOC

w pracy z dzieckiem, czyli mini poradnik jak wychować dziecko Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata”. Wyd. Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola,

• Kamińska Dorota: Pasowanie na przedszkolaka – jak skutecznie zaplanować imprezę

przedszkolną – scenariusz zajęć z zastosowaniem narzędzi TOC – drzewko ambitnego

celu, „Bliżej Przedszkola”, nr 9.131/2012,

•  Suerken Kathy (2009): „Techniki aktywizujące myślenie – TOC”. Wyd. MSCDN & TOCfE.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ I (wstępna):

1. ,,Iskierka przyjaźni’’– zabawa integracyjna.

Dzieci stoją w kręgu, trzymają się za ręce. Nauczycielka przekazuje dziecku stojącemu obok niej uścisk dłoni, wypowiadając słowa: „Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niechaj powróci do moich rąk”. Dzieci kolejno przekazują sobie uścisk dłoni. 

2. „Gdzie się ukryły pisanki” – zabawa:

W sali ukryte są kolorowe pisanki. Zadaniem dzieci jest odnajdowanie pisanek ukrytych       w różnych miejscach w sali .

3. Wysłuchanie wiersza pt. ,, Wielkanoc”.

WIELKANOC

Wielkanoc! Wielkanoc!
Wielka radość w sercu,
gdy stąpasz po świecie-
kwitnącym kobiercu.
Na stole pisanki
Pięknie malowane
Wśród zieleni trawy
Cukrowy baranek.
Bazie w wazoniku,
ciasta i wędliny…
WIELKANOC- i wielkie
spotkanie rodziny!

4. Rozmowa na temat zwyczajów związanych ze świętami Wielkanocnymi  na podstawie wiersza i doświadczeń dzieci.

5. Zagadka:

W wielkanocnym koszyczku
leżeć będą sobie.
Zanim je tam włożę, 
ślicznie je ozdobię.  (pisanki)

CZĘŚĆ II (główna):

1. Zastosowanie drzewka ambitnego celu:

A. Określenie ambitnego celu:

N. mówi: Jak myślicie, co będziemy robić na dzisiejszych zajęciach? (pisanki)

B. Ustalenie przeszkód i rozwiązań (konkretnych działań):

N. Czego nie mamy? (Dz. wymieniają przeszkody)

 Skąd weźmiemy te rzeczy? (Dz. wymieniają konkretne rozwiązania)

 W jaki inny sposób, poza zapisem słownym, możemy, przedstawić nasze przeszkody i rozwiązania? (symbol, rysunek, obrazek)

Dz. rysują symbole – „kodują” swoje pomysły

Przykładowe drzewko:

NASZ AMBITNY CEL: PISANKA

Przeszkody	Rozwiązania
Brak styropianowego jajka	Przyniesiemy z koszyczka
Brak farb	Przyniesiemy z kącika plastycznego
Brak pędzelków	Weźmiemy z kubeczka
Krak kubków do wody	Przyniesiemy z kuchni
Brak wody	Przyniesiemy z kącika przyrodniczego
Brak podkładek plastycznych	Przyniesiemy z szuflady
Brak wykałaczek	Przyniesiemy z kącika plastycznego

C. Opracowanie harmonogramu działań:

D. Realizacja ambitnego celu:

Dzieci wykonują pisanki.

CZĘŚĆ III (końcowa – podsumowanie zajęć):

Ewaluacja zajęć:

Na tablicy nauczyciel umieszcza smutne i wesołe słoneczko. Dzieci doklejają swój promyczek – jeżeli zajęcia były ciekawe – do uśmiechniętego słoneczka, a jeżeli nie ciekawe – do smutnego.

Katarzyna Karwowska

Wielkanocne ćwiczenia percepcji wzrokowej i zabawy manualne:

źródło: opracowanie własne smart-sens.org na podstawie podanych źródeł i stron: freepik.com, Pinterest-strony edukacyjne i inne