Program zajęć logorytmicznych „Wietrzyk” dla dzieci z oddziału przedszkolnego
Logorytmika
Logorytmika – to zajęcia poprawiające ogólną kondycję fizyczno – psychiczną dziecka. Wyzwalają aktywność ruchową, wywołują uśmiech, budzą zaciekawienie, umożliwiają odreagowanie napięć i negatywnych emocji. Stosowane formy aktywności podczas tych zajęć to muzyka, ruch i mowa realizowane w formie zabawy.(1)
Muzyka jest ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój dziecka. Pobudza rozwój analizatora słuchowego w zakresie słuchu akustycznego , muzycznego, koncentrację uwagi, pamięć muzyczną i pozamuzyczną. Dziecko uczy się spostrzegać elementy muzyczne, takie jak: melodia, tempo, rytm, nastrój itp., co ma wpływ na tworzenie wrażliwych odbiorców muzyki. Przeżycia związane z odbiorem muzyki mają bardzo duży wpływ na rozwój emocjonalny i estetyczny.
Ruch to naturalna potrzeba, która towarzyszy dziecku we wszystkich zabawach. Ruch przy muzyce wpływa korzystnie nie tylko na rozwijanie dyspozycji muzycznych, ale na rozwój ogólny. Muzyka ze swoim rytmem w szczególny sposób wywołuje potrzebę ruchu.
W miarę dojrzewania dziecka i doskonalenia jego procesów poznawczych pojawia się samodzielność zastosowania w komunikowaniu się systemu znaków niewerbalnych: rozpoznawanie przeżyć i uczuć drugiej osoby na podstawie obserwowania ruchów jej ciała, gestów, mimiki, spojrzenia.
Aktywizowaniu procesów mowy sprzyjają ćwiczenia oddechowe, słuchowe, a szczególne znaczenie mają ćwiczenia usprawniające mięśnie narządów mowy.
Stosowane podczas zajęć zabawy muzyczno –ruchowe kształtując ruchy całego ciała ( makro-ruchy ) wpływają pośrednio na usprawnianie narządów mowy ( mikro-ruchy ), gdyż ułatwiają ich ćwiczenie.(2)
Ćwiczenia logorytmiczne są właśnie połączone z wymową, z muzyką i ruchami ciała.
Są ważnym elementem w kierowaniu ruchową, estetyczną i społeczną aktywnością dzieci. Wraz z rozwojem ruchowym postępuje u nich rozwój sfery poznawczej, a także wykształcają się różne formy kontaktów społecznych. (3)
(1),(2),(3) : Janusz Tkaczow : ,,Wykorzystanie logorytmiki w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym”- materiały warsztatowe CEN w Suwałkach- 2008r.
1. Cele
Cele ogólne:
– Rozbudzenie i rozwijanie wrażliwości estetycznej poprzez ekspresję słowną, muzyczno –ruchową .
– Umożliwianie dziecku ekspresji spostrzeżeń, przeżyć, uczuć w różnych formach działalności, z zastosowaniem werbalnych i niewerbalnych środków wyrazu.
– Identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych.
– Uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowania zachowań.
– Odkrywanie znaczenia komunikowania się w sposób niewerbalny.
Cele szczegółowe:
– Rozwijanie umiejętności sprawnego wykonywania ruchu.
– Rozwijanie procesów poznawczych , wyrabianie szybkiej orientacji w czasie i przestrzeni, koncentracji uwagi, stymulowanie do sprawniejszego myślenia.
– Kształtowanie mowy i komunikacji niewerbalnej polegające na umiejętności wyrażania swoich potrzeb, emocji .
– Kształtowanie takich cech charakteru, jak zdyscyplinowanie, porządek, aktywność, poczucie odpowiedzialności, umiejętności współdziałania w grupie.
– Przeżywanie złożonych efektów muzycznych, ruchowych i wynikających z mowy, uzyskanych przez działania grupowe.
– Rozwijanie poczucia własnej odrębności w indywidualnych i zbiorowych swobodnych interpretacjach ruchowych muzyki podczas zabaw z rekwizytami, w czasie improwizacji tanecznych, muzycznych i zastosowaniem mowy.
– Budowanie u dziecka świadomości własnej osoby i akceptacji samego siebie poprzez reakcje innych i własną aktywność.
– Kształtowanie transferu muzyka- taniec- ruch.
– Relaksacja .
– Rozwijanie wyobraźni pobudzonej pozytywnymi emocjami.
– Rozwijanie dyspozycji twórczych dziecka do kształtowania jego ekspresji i twórczej postawy.
– Zaspokojenie naturalnej potrzeby dziecka : działania, ekspresji i realizacji.
– Propagowanie postaw prospołecznych ,prozdrowotnych, aktywne spędzanie czasu wolnego.
2. Metody i formy pracy
Metody:
– aktywności ruchowej;
– słowne: rozmowa, pogadanka;
– muzyczne;
– zabawowe;
– aktywizujące;
Formy pracy:
– praca indywidualna;
– praca zespołowa;
– praca grupowa;
3. Etapy zajęć logarytmicznych (4)
– Powitanie
– Gimnastyka artykulatorów
– Ćwiczenia oddechowe
– Zabawy z rekwizytami
– Pożegnanie
(4),(5) – J. Tkaczow: ,, Wykorzystanie logorytmiki w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym”- materiały warsztatowe CEN w Suwałkach.
4. Treści kształcenia
– Nabieranie wprawy w płynnym wykonywaniu ruchów i prawidłowym oddychaniu podczas aktywności ruchowej.
– Nabywanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb, myśli, odczuć poprzez ekspresję słowną i ruchowo – muzyczną.
– Wyrażanie własnych stanów emocjonalnych w różnych formach werbalnych i niewerbalnych.
– Swobodne poruszanie się w przestrzeni, nabieranie większej sprawności i swobody w poruszaniu się przy muzyce. Kształtowanie płynności i estetyki ruchów.
– Wyrabianie szybkiego refleksu psychoruchowego.
– Właściwe reagowanie na przejawy emocji innych, rozumienie, akceptacja własnych zachowań i tolerancja innych. Hamowanie własnych reakcji negatywnych.
– Wpływ pozytywnych bodźców na rozwój psychofizyczny. Relaksacja.
– Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby.
– Nabieranie wiary we własne możliwości i znajdywanie przyjemności w przezwyciężaniu chwilowych trudności.
– Wielkość środków komunikacji werbalnej i pozawerbalnej.
– Uczestniczenie w zabawach logorytmicznych.
– Ćwiczenia artykulacyjne, słuchowe, oddechowe, ortofoniczne, emisyjne.
– Opowiadanie o dźwięku- o uczuciach, których doznajemy w czasie jego odbierania, o skojarzeniach, o cechach jakościowych.
– Szkodliwość hałasu dla słuchu i zdrowia.
– Interpretacja muzyki poprzez ruch.
– Doskonalenie umiejętności słuchania i rozpoznawania dźwięków z otoczenia.
– Wykonywanie ćwiczeń i udział w zabawach rozwijających pamięć muzyczną.
– Rozwiązywanie zagadek muzycznych.
– Bajki muzyczne- dostrzeganie tego , w jaki sposób muzyka potęguje nastrój utworu.
– Bogacenie słownika biernego i czynnego poprzez poszerzenie zakresu i treści pojęć odnoszących się do zagadnień estetycznych, emocjonalnych, społecznych, muzycznych.
– Współdziałanie w grupie, organizacja pracy (planowanie, przewidywanie, racjonalne wykorzystanie czasu).
– Budowanie przyjaznej atmosfery otoczenia.
5. Procedury osiągania celów
– Stosownie różnorodnych metod pracy, zwłaszcza aktywności ruchowo – muzycznej i zabaw.
– Inspirowanie dzieci utworami muzycznymi, literackimi.
– Wykorzystanie środków audiowizualnych .
– Przygotowywanie ciekawych zabaw , ćwiczeń, rekwizytów stosownie do zamierzonych celów i efektów.
– Zachęcenie i motywowanie do udziału w zajęciach.
6. Propozycje modeli ćwiczeń
Ćwiczenia wspomagające rozwój mowy:
– ćwiczenia artykulacyjne: ćwiczenia języka, ćwiczenia warg, ćwiczenia podniebienia miękkiego, ćwiczenia ruchów dolnej szczęki;
– zabawy językowe.
Ćwiczenia oddechowe min.:
– połączone z wytwarzaniem dźwięku;
– połączone z dmuchaniem;
– ćwiczenia oddechu przeponowo – brzusznego w czasie słuchani muzyki relaksacyjnej;
– połączone z ruchami rąk, nóg i tułowia;
– ćwiczenia z zastosowaniem rekwizytów;
– liczenie na wydechu i inne;
Ćwiczenia rytmizujące:
Rytmika łączy muzykę z ruchem i ekspresją wokalną. Są to ćwiczenia rozwijające dyspozycje słuchowe, wykorzystujące w tym celu struktury rytmiczne.(5)
– Odtwarzane rytmu zgodnie z układem przestrzennym;
– Improwizacje wokalne na dowolne tematy i do krótkich utworów literackich;
– Powtarzanie głosem motywów melodycznych;
Ćwiczenia słuchowe:
– rozpoznawanie dźwięków wydawanych przez różne przedmioty , zwierzęta , instrumenty;
– rozpoznawanie źródeł dźwięków , głośności, wysokości;
– ćwiczenia dźwiękonaśladowcze;
– powtarzanie rymów, rytmu;
– wyodrębnianie głosek, różnicowanie wyrazów, np. jedną głoską, w nagłosie itd., rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej;
Zabawy muzyczno – ruchowe, zabawy z rekwizytami.
Żywe historyjki- prezentowanie historyjek głosem, ruchem, mimiką.
7. Propozycje tematów zajęć logarytmicznych
1. Zabawy przy muzyce i pląsy.
2. Taniec jesiennych liści na wietrze.
3. Żywe historyjki.
4. Cztery pory roku .
5. Pada, pada śnieg.
6. Wiosna w ogrodzie.
7. Barwy.
8. Ślimak.
9. Ptaki.
10. Co słychać w lesie.
11. Zabawy na łące.
8. Opis założonych osiągnięć
Dziecko:
– Jest pozytywnie nastawione do siebie i innych, szanuje i akceptuje innych, wykazuje się umiejętnością samooceny.
– Przejawia potrzebę aktywności ruchowo – muzycznej.
– Potrafi wyrazić swoje emocje, uczucia w różnych formach werbalnych i niewerbalnych, cieszy się uzyskanym efektem.
– Posiada zdolności wyobrażania, wymyślania i tworzenia czegoś nowego, oryginalnego.
– Potrafi się zrelaksować, wyciszyć, rozładować napięcie i niewłaściwe emocje poprzez odpowiednie zabawy ruchowo – muzyczne i ćwiczenia. Panuje na nad własnymi negatywnymi emocjami.
– Podczas zabaw potrafi w odpowiedni sposób wykorzystać rekwizyty.
– Umie w praktyce wykorzystać poznane ćwiczenia artykulacyjne, oddechowe, rytmizujące, słuchowe. Poprzez w/w ćwiczenia kształtuje procesy poznawcze, doskonali poszczególne sfery rozwojowe.
– Rozwija poczucie estetyki, dyspozycji twórczych, kształtuje ekspresję i twórczą postawę.
– Wykazuję się inwencją twórczą, indywidualnością, spontanicznością.
– Posiada zdolności organizacyjne, zgodnie współdziała w zespole, grupie, dba o pozytywna atmosferę i przyjazny klimat otoczenia.
– Odkrywa samego siebie, swoją osobowość, wyraża siebie poprzez ekspresję i własną twórczość.
9. Uwagi o realizacji
Program zajęć logorytmicznych adresowany jest do wszystkich chętnych dzieci z oddziału przedszkolnego Zespołu Szkół w Nowince, zwłaszcza tych, które dojeżdżają do szkoły i po zajęciach oczekują na świetlicy na powrót do domu autokarem szkolnym.
Realizacja programu dobywa się po obowiązkowych zajęciach dydaktyczno – wychowawczych.
Program realizowany jest w roku szkolnym 2008/2009.
Uczestnictwo dzieci w tych zajęciach jest dobrowolne.
Nauczyciel zainspirowany warsztatami metodycznymi, w których uczestniczył w maju 2008 roku- dotyczącymi : ,, Wykorzystania logorytmiki w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym”, wykorzystał materiały z w/w warsztatów opracowane przez kierownika szkolenia- J. Tkaczow i samodzielnie opracował z własnej inicjatywy niniejszy program zajęć pozalekcyjnych oraz podjął się jego realizacji dobrowolnie w ramach zajęć tzw. dodatkowych, luźnych .
Zajęcia prowadzone są raz w tygodniu.
Na każdy przedstawiony temat zajęć przewidziana jest odpowiednia ilość zajęć ( po dwa lub trzy zajęcia na dany temat ) i układ ten może ulec zmianie, w zależności od warunków i pracy dzieci. Jak również zmiana co do kolejności ustalonych tematów może ulec zmianie
z różnych powodów obiektywnych , jeśli takowe wystąpią, na które nauczyciel prowadzący nie będzie miał wpływu.
Halina Żylińska
Bibliografia
1. Chmielewska E., Zabawy logopedyczne i nie tylko. Kielecka Oficyna Wydawnicza ,, MAC”, 1996.
2. Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola. Warszawa 1978.
3. Emiluta – Rozya D., Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym.Warszawa 1994.
4. Kania J., Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy. W: Szkoła Specjalna 1972, z. 2.
5. Kozłowska E., Kurowska M., Kozyra A., Soból A., Zabawa i nauka w grupie. Warszawa 2006.
6. Łada – Grodzicka A., ABC… Program wychowania przedszkolnego XXI wieku. Warszawa 2000.
7. Materiały szkoleniowe z warsztatów metodycznych
,, Wykorzystanie logorytmiki w pracy z dziećmi e wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym” opracowane przez Tkaczow. J., CEN Suwałki 2008.
8. Sprawka R., Graban J., Logorytmiczne zabawy grupowe dla dzieci. Gdańsk 2005.
#arkusze #ASD #autyzm #BożeNarodzenie #ciekawostki #czytanie #edukacja #ekologia #emocje #empatia #integracja #jesień #kolorowanie #kolory #kreatywność #lato #lekcja #logiczne #logopedia #matematyka #mindfulness #mózg #percepcja #przedszkole #przyroda #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #sensoryka #storytelling #szkoła #toksyczni #uwaga #uważność #wiosna #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaspecjalistyczne #ZespółAspergera #zwierzęta #ćwiczenia #żłobek
smart-sens.org 