Zwierzęta i rośliny zimą

Co dzieje się z drzewami i krzewami jesienią?

→ Rośliny jednoroczne (np. wszystkie zboża, rzepak, słonecznik, len, rzodkiew czy pomidor) całkowicie obumierają. Zimę mogą przeżyć tylko ich nasiona, które są ukryte w glebie.

→ Rośliny wieloletnie, których pędy nie są zdrewniałe, czyli byliny, są w stanie przetrwać zimę (choć czasami ogrodnicy im w tym pomagają, szczelnie otulając je przed mrozami).

→ Drzewa liściaste bronią się przed przesuszeniem wynikającym z „uciekania wody” przez liście, dlatego przed zimą je gubią.

→ Drzewa iglaste igieł nie zrzucają (wyjątkiem jest modrzew).

Czas na sen

Niektóre zwierzęta zapadają w sen zimowy. To ich mechanizm obronny. Gdy na zewnątrz jest mróz, a pożywienia – mało, zwierzęta oszczędzają energię i zapadają w stan hibernacji. Serce uderza im tylko kilka razy na minutę, metabolizm zwalnia, procesy życiowe odbywają się na „programie minimum”, a temperatura ciała się obniża (np. temperatura ciała nietoperza w hibernacji może spaść do 4°C).

Czy zwierzęta śpią przez całą zimę?

Niektóre tak. Ale wiele nie przesypia ciągiem całej zimy. Budzą się, coś przekąszą i znowu zasypiają. Przykładowo niedźwiedzie budzą się po to, żeby… wydać na świat młode. Z kolei nietoperze pobudki wykorzystują na znalezienie lepszego schronienia lub załatwienie potrzeby fizjologicznej. Sporo zwierząt nie śpi, tylko są znacznie bardziej ospałe i mniej się ruszają.

Które zwierzęta zapadają w sen zimowy?

Niedźwiedzie, jeże, susły, nietoperze, niektóre ropuchy, żółwie i jaszczurki, borsuki, żaby, świstaki czy ślimaki. Jednym z rekordowych śpiochów jest popielica, która przesypia ok. 10 miesięcy w roku.

Jeże często jako miejsce snu wybierają przydomowe ogródki. Zagrzebują się wtedy w kupkę liści i zwijają w kłębek. Nie należy ich budzić! Takie gwałtowne obudzenie oznacza dla jeża często śmierć. Bardzo niebezpiecznie jest ogrzewanie schronienia jeża, również naturalne, kiedy w środku zimy przychodzą cieplejsze dni. Jeże budzą się, ale nie umieją ponownie zasnąć. Taka sytuacja też zagraża ich życiu.

Jak pomagać dzikim zwierzętom w lesie w okresie zimy?

Przede wszystkim z głową i pamiętając o tym, że zajmują się tym profesjonaliści – leśnicy, którzy

wykładają karmę, np. siano w paśnikach,
dbają o to, żeby zwierzęta miały dostęp do naturalnego pokarmu – odśnieżają drogi i miejsca występowania krzewinek wrzosu czy borówki czernicy,
wystawiają lizawki z solą, która jest bardzo ważnym składnikiem mineralnym w diecie dzikich zwierząt; lizawka to drewniany słupek z kostką soli, zwierzęta podchodzą do takiego słupka i zlizują potrzebną sól.

A jeśli ktoś chciałby wspomóc leśników w dokarmianiu zwierząt?

Takie dokarmianie powinno być rzeczywiście pomocą w sytuacji ekstremalnych mrozów, a nie regularnym karmieniem (sarny czy dziki nie są zwierzętami hodowlanymi i muszą mieć umiejętność szukania sobie pożywienia). Nie powinno się karmić zwierząt w trakcie łagodnych zim, bo tracą one wtedy swoje naturalne umiejętności. Dokarmiać zwierzęta dzikie powinno się tylko w porozumieniu z leśniczym, który wskaże właściwe miejsce i rodzaj karmy.

Jak dokarmiać ptaki?

Dopiero wtedy, gdy ziemię przykryje porządna czapa śniegu, żeby nie traciły instynktów poszukiwania pożywienia. Ptakom nie dajemy chleba! Możemy je dokarmiać np.

gotowaną bez soli marchwią,
roślinami będącymi ich naturalnym pokarmem – dereniem, czarnym bzem, głogiem, tarniną,
drobnymi ziarnami zbóż – słonecznikiem, prosem, czarnuszką,
niesoloną suszoną słoniną,
specjalnymi tzw. pyzami dla ptaków (mieszankami zbóż),
orzechami (np. włoskimi, laskowymi).

Jedzenie powinno być podawane zawsze w czystym karmniku. Jeśli zdecydujecie się dokarmiać ptaki, pamiętajcie o poidełku z wodą.

źródło: victor-junior.pl