Wdzięczność

Wdzięczność jest rdzeniem wszystkich istotnych systemów rozwoju duchowego – wdzięczność za nasze życie, za dary, jakie niesie, za wszystko co istnieje.

Co dokładnie dzieje się podczas aktu doceniania

Wdzięczność zwiększa poczucie radości, szczęścia, optymizmu i może przyczyniać się do wzmacniania relacji. Poza tym badania wykazały, że praktykowanie wdzięczności dosłownie wzmacnia układ odpornościowy i może nam nawet pomóc lepiej spać. Regularne odczuwanie wdzięczności pomaga a nam się mniej martwić.

Praktyka skłania do uważności, do rozejrzenie się dookoła, by znaleźć jeszcze więcej powodów do wdzięczności, a jak wiemy, to na czym się skupiamy, przybiera na sile. Umyślne wybranie intencji, by szukać wdzięczności, sprawia, że łatwiej nam ją znaleźć.

Warto przy tym zauważyć, że celowe wyszukiwane czegoś, co możemy docenić, nie oznacza przesładzania rzeczywistości ani odwracania się od rzeczy trudnych. Zamiast tego, budujemy zasoby w sobie, z których będziemy mogli czerpać, i które będą nas wspierać, nawet kiedy życie będzie wydawać się ciężkie.

Dziennik wdzięczności

Robert Emmons, szeroko znany jako światowej klasy specjalista w dziedzinie korzyści płynących z wdzięczności, przeprowadził badania dotyczące efektów prowadzenia tzw. dziennika wdzięczności (w którym ludzie regularnie zapisują rzeczy, za które są wdzięczni). Odkrył, że kiedy ludzie prowadzili takie zapisy przez choćby trzy tygodnie, doświadczali znacznej poprawy w sferze społecznej, psychologicznej i fizycznej. Zaobserwowano m.in efekty, takie jak większa chęć na interakcję społeczną czy budzenie się rano bardziej wypoczętym.

Emmos zastanawiał się, jakie mogą być tego przyczyny i sugeruje, że wdzięczność:

• sprawia, że doceniamy wartość danej rzeczy, dzięki czemu pozytywne odczucia z nią związane trwają dłużej,
• blokuje emocje redukujące zadowolenie, takie jak zazdrość, żal i zawiść,
• zwiększa naszą odporność na stres,
• podnosi nasze poczucie własnej wartości.

Neurobiolog Rick Hanson mówi o „przyjmowaniu dobrego” – postawie, która pozwala ci wchłonąć pozytywne doświadczenia, tak by stały się częścią ciebie. Badania wykazują, że doświadczając czegoś pozytywnego, zamiast pędzić uwagą do następnych wydarzeń, jesteśmy w stanie zanurzyć się w przyjemnych wrażeniach na pięć, dziesięć, a może nawet dwadzieścia sekund, i możemy na tym skorzystać. Nasze ciało wydzieli więcej dopaminy, co z kolei pomoże przedłużyć miłe uczucie i na dłużej zachować je w pamięci.

Możesz tego spróbować od razu. Zatrzymaj się na chwilę i pomyśl o osobie, wobec której czujesz wdzięczność. Albo przypomnij sobie jakieś wydarzenie lub przedmiot, za który chciałbyś podziękować. Gdzie w ciele odczuwasz to wrażenie? Jakie emocje są obecne? Czy możesz sobie pozwolić zanurzyć się w tym odczuciu? Czy potrafisz wejść w nie jeszcze głębiej i pławić się w nim jeszcze kilka sekund? Wykąp się w nim. Naprawdę pozwól, by do ciebie trafiło.

Co czułeś?

Kierowanie świadomości na nasze poczucie wdzięczności to przeciwieństwo pędzenia na autopilocie. Zamiast pozwalać, by życie przeciekało nam między palcami, możemy być otwarci i doceniać najprostsze rzeczy. Jeśli do tego pozwolimy sobie zanurzyć się w tych wrażeniach, możemy delektować się pełnią egzystencji. Możemy naprawdę poczuć, że tu jesteśmy.

Widzieć wyraźnie

Mindfulness daje nam jasność. Im wyraźniej coś widzimy, bez zakłóceń osądu, tym łatwiej jesteśmy w stanie zobaczyć to z wdzięcznością. To z kolei sprawia, że czujemy się mniej odizolowani. Wiele wspaniałych tradycji duchowych uznaje szacunek dla przodków za kluczowy element praktyki. Jeśli potrafimy pamiętać o tych, którzy byli przed nami, na czyich ramionach stoimy, od kogo się uczymy, nie czujemy się tak bardzo samotni. Możemy dostrzec nasze miejsce w normalnym biegu rzeczy i w świecie.

Wspaniałe jest uczyć dzieci postawy pełnej wdzięczności, zwłaszcza w naszej wysoce dynamicznej kulturze, gdzie tak wiele jest w naszym zasięgu – setki kanałów telewizyjnych i zdaje się nieograniczony materiał w internecie. Wśród tych niekończących się wyborów dzieciom pomaga nauczenie się, jak widzieć wartość w rzeczach i jak je doceniać.

Mindfulness dla dzieci:

Wdzięczny wzrok

Czas: 1-5 minut.

Co ci będzie potrzebne: tylko ty i twoje otoczenie.

Ćwiczenie pomoże dziecku dostrzec, za co może być wdzięczne, gdziekolwiek się znajduje. Dobrze jest wykonywać je w domu albo kiedy stoicie w kolejce lub jesteście w podróży. Niektórym dzieciom to ćwiczenie najbardziej odpowiada przed snem.

Przeczytaj dziecku ten wstęp podczas pierwszych kilku powtórzeń ćwiczenia.

Czy wiesz, co znaczy wdzięczność? Jest podobne do słowa dziękować; czujesz ją, gdy coś sprawia, że jesteś tak bardzo szczęśliwy, że aż chcesz powiedzieć dziękuję. Czy wiesz, że praktykowanie wdzięczności pomoże ci być szczęśliwszym?

Przeczytaj dziecku poniższą instrukcję. Po kilku próbach może być w stanie samo prowadzić się przez ćwiczenie, bez twojej pomocy.

1. Stań na chwilę w bezruchu, wykonując głębokie oddychanie przez 30 sekund.

Teraz rozejrzyj się po przestrzeni, w której się znajdujesz. Być może jesteś w swoim pokoju albo w innym pomieszczeniu w domu, w klasie lub w podróży. Gdziekolwiek jesteś, czy możesz się rozejrzeć dookoła Wdzięcznym wzrokiem? Czy możesz nazwać każdą rzecz w polu widzenia, za jaką jesteś wdzięczny?

3. Jeśli jesteś w swoim pokoju, być może spojrzysz Wdzięcznym wzrokiem na swoje łóżko, na książki, ubrania itd. Jeśli jesteś w kuchni, możesz zauważyć jedzenie, napoje, kubki, łyżki itp.

4. Zauważ, jak się czujesz, gdy przyjmujesz postawę wdzięczności.

Przemyślenia

Po ćwiczeniu możesz zapytać dziecko, jak podobało mu się wrażenie wdzięczności. Co zauważyło? Jak się czuje? Cokolwiek odpowie, podkreśl, że to dobrze, że dostrzegło to wrażenie, bo to właśnie jest mindfulness.

źródło: Uz Fazal, Mindfulness dla dzieci…, 2020