Słuchanie tekstów pisanych (faza wstępna)

Trzylatkom czyta się zwykle teksty rymowane. Jest to założenie ze wszech miar słuszne. Percepcja wierszy jest dla małego dziecka łatwiejsza, bowiem słucha ono przede wszystkim melodii, jest do tego przygotowane już od etapu niemowlęcego. Jednakże należy wprowadzić dla trzylatków wstępne ćwiczenia słuchania krótkich opowiadań, aby mogły w wieku lat czterech aktywnie (ze zrozumieniem) słuchać na przykład bajek i baśni czytanych dzieciom przez nauczycieli w przedszkolu.

Poprzedni:

Percepcja tekstów narracyjnych dla trzylatków musi być wspierana przez obraz. Taki sposób przygotowania percepcji słuchowej do odbioru mowy jest warunkowany rozwojowo. Już noworodek jest szczególnie wrażliwy na jednocześnie działające bodźce wzrokowo-słuchowe.

Wczesna stymulacja musi uwzględniać zależności rozwojowe, bo tylko wówczas może być skuteczna. Chodzi nie tylko o kształtowanie się poszczególnych funkcji, co jest uwarunkowane dojrzewaniem układu nerwowego, ale równie istotne jest zrozumienie współzależności między zmysłami. Dlatego warto dokładnie śledzić początki rozwoju wszystkich funkcji poznawczych, by prowadząc terapię, rozpoczynać od źródła powstawania oczekiwanych umiejętności.

Żadna z funkcji nie kształtuje się w oderwaniu od pozostałych.

Wzajemny wpływ jest doskonale widoczny, gdy obserwuje się podejmowane przez dziecko działania, nawet już w stadium noworodkowym.

Każda wcześniejsza faza dojrzewania dziecka jest niezbędną podstawą do pojawienia się nadbudowanym na niej nowych umiejętności. Im bardziej są one wyspecjalizowane, tak właśnie jak na przykład percepcja opowiadań, tym istotniejsze staje się dokładne wyćwiczenie funkcji prymarnych.

„Nasze doświadczenia w pracy z dziećmi dwujęzycznymi pokazały, że etap przygotowania do właściwej percepcji tekstów pisanych wyznacza całą późniejszą drogę edukacyjną dziecka”.

W literaturze poświęconej pracy z dzieckiem poniemowlęcym nie ma żadnych informacji dotyczących organizacji wstępnych ćwiczeń percepcji narracji, dlatego też chcemy położyć szczególny nacisk na omówienie tego typu zajęć.

Terapeuta przygotowuje historyjkę obrazkową składającą się z trzech części. Opowiada, co wydarzyło się bohaterom zdarzenia. Potem czyta dziecku tekst, pokazując ilustrację, do których on się odnosi. Rodzicom należy pokazać, w jaki sposób zmienia się intonacja w zależności w zależności od tego, czy tekst jest opowiadany, czy też odczytywany. To właśnie pierwsza umiejętność potrzebna do późniejszego odbioru tekstów czytanych w przedszkolu i w szkole – umiejętność skupienia uwagi słuchowej na innej, dotąd nieznanej, intonacji. Dlatego, na wstępnym etapie ćwiczeń, opowiadania muszą być nieskomplikowane semantyczne (znaczeniowo), aby dziecko musiało się zmierzyć tylko z jednym rodzajem trudności.

Oto przykładowe historyjki z tekstami dla trzylatków. Użyte imiona dzieci należy każdorazowo zmienić na znane dziecku z jego najbliższego otoczenia. Główny bohater nosi zawsze imię malucha.

Historyjka I (pierwszy poziom trudności)